یادداشت
مقابله شهرداری با آسیب‌های اجتماعی؛ یک گام به جلو
عبدالمجید رحمانی؛ دبیر مرکز رصد، پایش و مدیریت آسیب‌های اجتماعی کلانشهر تهران
جلسه‌ای که روز سه‌شنبه تحت عنوان طرح سراسری ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در شهرداری تهران برگزار شد، پیش‌زمینه‌ای داشت كه آن راه‌اندازی قرارگاه آسیب‌های اجتماعی بود و با توجه به اهمیت بحث رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی برای شهرداری تهران، از زمان تصدی دکتر زاکانی به‌عنوان شهردار تهران مورد توجه قرار گرفت. این موضوع در شهرداری تهران دنبال شد تا مردادماه1402 که آقای دکتر به‌عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور در حوزه آسیب‌های اجتماعی معرفی شدند و اختیارات رئیس‌جمهور و هیأت وزیران در حوزه متکدیان، معتادان متجاهر، کودکان کار و خیابان، مفاسد اخلاقی و حاشیه‌نشینی به ایشان تفویض شد. مرکز رصد و پایش آسیب‌های اجتماعی نیز بر همین اساس تشکیل و جلساتی برای پیگیری این موضوعات و تعامل بین دستگاه‌های درگیر در این موضوعات برگزار شد تا هماهنگی بین‌بخشی نيز انجام شود. با تشخیص آقای دکتر زاکانی در سال جدید قرار شد در کنار هماهنگی‌ها بین دستگاه‌ها، یک کار جدی در مجموعه خود شهرداری نیز شکل بگیرد؛ این طرح جدید که از امروز اجرای آن آغاز می‌شود با استفاده از ظرفیت‌های خود مجموعه شهرداری و 3معاونت اصلی امور مناطق، خدمات شهری و اجتماعی و فرهنگی و زیرمجموعه‌های این معاونت‌ها متناسب با چند موضوع زباله‌گردی، کودکان کار و خیابان، متکدیان، معتادان متجاهر و کارتن‌خواب‌ها دنبال می‌شود. در جلسه‌ای که روز گذشته برگزار شد، مسئولان مناطق و نواحی شهرداری تهران و عوامل آنها توجیه شدند که بتوانند حول این چند محور، مواجهه درستی داشته باشند و در رفع و کاهش این آسیب‌های اجتماعی گام بردارند. هماهنگی‌‌های بین‌دستگاهی مورد نیاز هم چه در مجموعه دستگاه قضا و چه فراجا و چه در سازمان‌های امدادی آسیب‌های اجتماعی توسط مرکز رصد انجام شده تا با استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها بتوانیم چهره شهر را از این آسیب‌های اجتماعی پاک کنیم. همچنین برنامه منظمی در این زمینه پیش‌بینی شده تا این آسیب‌دیدگان و خانواده‌های آنها که نیازمند هستند، وارد چرخه حمایت مجموعه شوند و از کمک‌های لازم بهره ببرند.
در مقایسه این طرح با طرح‌هایی که قبلا در این حوزه اجرا شده باید گفت که طرح‌های پیشین با ظرفیت‌های لجستیک و نیروی انسانی و مجموعه عوامل محدود برگزار می‌شد اما در اتفاقی که الان در حال رقم خوردن است کل بدنه شهرداری تهران و 124ناحیه شهرداری و مناطق پای کار آمده‌اند و این موضوع، ظرفیت خوبی را رقم می‌زند که با توان نیروهای تخصصی در معاونت‌های خدمات شهری و اجتماعی و هماهنگی بیرونی که با دستگاه‌های ذیربط انجام شده بتوان اقدام‌هاي مؤثرتری انجام داد. همچنین در طرح جدید با توجه به ظرفیت بالای منابع انسانی و ماشینی که پای کار آمده‌اند، سرعت کار نیز به‌طور چشمگیری نسبت به طرح‌های قبلی افزایش یافته تا این اتفاق در بازه زمانی کوتاه‌تری رقم بخورد و مردم شاهد اقدام خوب و مؤثرتری باشند.
از آنجایی که این طرح به‌طور همزمان در همه مناطق و نواحی شهرداری تهران انجام می‌شود برای مردم نیز نمود مشخص‌تری خواهد داشت تا بعد از مدت کوتاهی آنها نيز پای کار بیایند و این آسیب‌ها را به دستگاه‌های مربوطه اطلاع‌رسانی کنند.
قطعا در بحث آسیب‌های اجتماعی همه برنامه‌ها با تمرکز بر بحث کنترل و کاهش است و آنچه در ابتدای کار مدنظر قرار دارد این است که موضوعات آسیب‌های اجتماعی از لحاظ بصری در منظر و دید مردم نباشند. در وهله بعدی تمرکز روی ساماندهی مناسب این آسیب‌هاست تا افرادی که نیازمند هستند به‌طور جدی تحت حمایت قرار گیرند و اگر نیاز به اشتغال و غیره دارند به آنها رسیدگی شود. در نتیجه آنچه در کوتاه‌مدت مدنظر قرار دارد این است که این آسیب‌ها از چهره شهر پاک شود اما در میان‌مدت و بلندمدت اقدامات اساسی‌تری درنظر گرفته شده که بتواند به حمایت، پشتیبانی و ساماندهی افراد آسیب‌دیده نيز منجر شود.
