کاشانهای در دل باغ ایرانی
خانه مستوفی
کاربریفعلی: فضای سبز و بوستان عمومی
قدمت: قاجاریه
نشانی: دهونک
در دل کوچهباغهای دهونک یکی از قدیمیترین و اصیلترین خانهباغهای تهران جا خوش کرده است؛ کوشکی که به نام «مستوفی» شهرت پیدا کرد و اکنون یکی از مراکز تفریحی و تاریخی تهران محسوب میشود با درختانی سر به فلک کشیده که نزدیک به 3قرن قدمت دارند. چندسالی میشود که با آمدن بهار این باغ زیبا پذیرای هزاران لاله رنگارنگ است و اغلب تهرانیها برای دیدنشان به این کوشک دلگشا پا میگذارند. در دوران قاجار، نظم ساختاری این کوشک بر پایه نظم هندسی اصیل باغ ایرانی طراحی میشد. از ویژگیهای این باغ تلفیق بنا با باغ، نسبت کوشک (عمارت اصلی باغ) با باغ، حرکت فضای باغ به داخل کوشک، وجود درختان تنومند و سایهدار و گلهای رنگارنگ و وجود آب در باغ بهعنوان اصیلترین عنصر طبیعت است. باغ ایرانی دهونک با نام مستوفیالممالک متعلق به میرزا یوسف، صدراعظم شاه بود و از باغهای بزرگ دوران ناصری به شمار میرفت. این
خانه باغ یکی از استراحتگاههای مردم تهران بود که میرزا یوسفخان آن را وقف استراحت زوار امامزاده داوود(ع) کرد و مردم در رفت و برگشت به امامزاده در آن استراحت میکردند. میرزا یوسفخان صدراعظم اراضی دهونک را از ناصرالدینشاه خرید و چند رشته قنات در آن حفر کرد. این باغ در خیابان سئول، میدان پیروزان، خیابان شهید صابری قرار دارد و در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱، بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. هنوز در این باغ یکی از قناتهای میرزا حسن جاری است و آب باغ را تأمین میکند. مجموعه باغ مستوفی و عمارتش، خانه میرزا حسنخان مستوفیالممالک بود. او فرزند میرزا یوسف مستوفیالممالک و شکرخانم، دختر رئیس یکی از قبایل کرد و یکی از شخصیتهای مهم تاریخ سیاسی معاصر ایران بود و مقام و لقب مستوفیالممالک بیش از یک قرن در این خاندان سابقه دارد. در واقع بیشتر زمینهای ده ونک به مستوفیالممالک تعلق داشت. مستوفیالممالک در ۶۰ سالگی درگذشت و در آرامگاه پدرش، محل فعلی دانشگاه الزهرا، به خاک سپرده شد.