گزارش
زنان؛ خالق یک‌سوم شغل‌ها
بیش از ۳۵درصد اشتغال ایجادی در سامانه رصد اشتغال و ۸۰درصد اشتغال ایجادی حوزه مشاغل خانگی توسط زنان صورت گرفته است
مریم موسی‌پور- روزنامه‌نگار
همه‌‌چیز از حدود 40سال قبل آغاز شد؛ از یک خانه و از یک چرخ‌خیاطی کنار اتاق؛ حالا اما کارگاهی که هر روزه تولیدات زیادی را روانه خانه مشتریان می‌کند. این داستان بسیاری از کارآفرینان موفق است که از صفر آغاز کردند؛ از بسم‌الله. البته که زنان در حوزه‌های دیگری هم دست به کارشده‌اند تا هم خودشان شاغل شوند و هم اشتغالزایی کنند.کسب‌وکار این روزها جنسیت نمی‌شناسد؛ هر کس ایده خلاقانه‌تری عرضه کند و آن را به مرحله تولید برساند می‌تواند با پشتکار فراوان کم‌کم جای خود را در میان تولیدکنندگان باز کند. زنان هم این روزها به‌دنبال به‌دست آوردن سهم خود از بخش تولید هستند؛ سهمی که اگرچه کسب آن برایشان سخت‌تر از مردان است، شیرینی‌هایش آنها را در این راه ماندگار کرده است. پررنگ‌تر شدن حضور زنان در حوزه تولید، ما را بر آن داشت تا سراغ تعدادی از آنها در نمایشگاه زنان و تولید ملی که در محل نمایشگاهی بوستان گفتگو برپا برویم؛ برخی قدیمی‌‌ترهای حوزه تولید و برخی که این روزها در حال آزمون و خطای ایده‌هایشان هستند و فعلا کارشان را در قالب همان تولیدات خانگی ادامه می‌دهند.
تولید، سخت اما دلچسب است
سمیرا هدایتی که در حوزه تولید کالای خواب فعالیت می‌کند، تولید را کار بسیار سختی می‌داند و در این‌باره می‌گوید: کسانی که می‌خواهند وارد کار تولید شوند بدانند که سختی‌های زیادی را باید تحمل کنند. در ایران با توجه به موانعی مانند نوسانات نرخ ارز و برخی قوانین در یک فضای پرچالش باید کار را پیش ببرید. وی ادامه می‌دهد: البته که شیرینی‌های کار تولید، ساختن و خلق کردن و ارتزاق عده‌ای با کسب‌وکاری که شما آن را راه انداخته‌اید، لذتی دارد که با هیچ کاری قابل مقایسه نیست. هدایتی درباره آغاز به کارشان اینطور توضیح می‌دهد: کار ما در سال63 از یک خانه شروع شد؛ از یک چرخ‌خیاطی کنار اتاق. مادرم لباس نوزادی و لباس مجلسی می‌دوخت. کسب‌وکارمان با بزرگ شدن بچه‌ها خانوادگی شد و سال88 وارد حوزه کالای خواب شدیم. وسعت کارمان کم‌کم بیشتر شد و الان کارگاه و 20نیرو داریم. وی درباره حضور زنان در بخش تولید هم اینطور می‌گوید: مشکلات که برای زنان بیشتر از مردان است اما نگاه‌ها خیلی بهتر شده است. ما می‌‌خواستیم کاري را راه بیندازیم و همگی در این جهت تلاش کردیم و کار را جلو هم بردیم. این تولیدکننده به مشکلاتی مانند گرفتن وام هم اشاره می‌کند و مي‌گويد: متأسفانه عده‌ای مانند چای دبش به نام تولید خلاف‌هایی کردند و اسم تولیدکننده خراب شده است. شما به‌عنوان تولیدکننده وقتی جایی می‌روید اول باید ثابت کنید که شما تولیدکننده درستکاري هستید و دنبال رانت‌خواری نیستید. البته از جایی به بعد شما را می‌شناسند و می‌دانند که واقعا می‌خواهید تولید کنید و براي آن هم برنامه دارید؛ آن موقع همکاری‌ها هم بهتر می‌شود.
برای شروع وام بگیرید اما دقیق هزینه کنید
هدایتی توصیه‌هایی هم برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد کار شوند، دارد: همه فکر می‌کنند برای شروع کار باید وام بگیرند. بسیاری وام می‌گیرند اما چون برنامه مناسبي برای خرج کردن آن ندارند، قسط‌ها سررسید می‌شود و نمی‌توانند کار کنند؛ چراکه دغدغه پرداخت قسط را دارند. اگر می‌توانید، حتما وام بگیريد اما برای ریال به ریال آن باید برنامه داشته باشید. با توجه به دوره بازگشت سرمایه که چندماهی طول می‌کشد می‌توانید قسط را از خود وام بدهید تا ذهن‌تان آزاد باشد. به هر حال بايد بدانيد شما از همان ماه اول در یک کار سود نمی‌کنید. وی می‌افزايد: این مهم است که تیم داشته باشید و تیم‌سازی و تقسیم وظایف کنید. همچنین تولیدکننده برای ادامه کار در حوزه کاری‌اش باید دائم به فکر نوآوری باشد. همچنین برای شروع کسب‌وکار بهتر است گوشه‌ای از حوزه کاری را انتخاب کنید و در آن متخصص شويد و بعد از به سود رساندن ایده اولیه، کار را گسترش دهید.
سال98 با 5میلیون تومان شروع کردیم
فاطمه رضا‌قدیری از دیگر زنان تولیدکننده است. او درباره شروع کارش در حوزه تولید کیف‌های پارچه‌ای اینطور می‌گوید: کار هنری را در بسیاری شاخه‌ها از 20سال قبل شروع کردم تا اینکه به چرم رسیدم. از هنرجویی شروع کردم و بعد از گذراندن 5دوره، شروع به تدریس و تولید و فروش کردم اما در دوران کرونا چون چرم قابل شست‌وشو نبود، وارد حوزه کارهای پارچه‌ای شدیم. البته الان هم کارگاه ندارم و با همکاری 2دخترم کار را در خانه انجام می‌دهیم. وی با اشاره به اینکه ابتدا کار را در سال98 و با سرمایه 5میلیون تومان آغاز کرده است، می‌افزاید: وقتی استقبال شد من هم سرمایه را افزایش دادم. در حال حاضر با 2دخترم کار می‌کنم. وی ادامه داد: البته دریافت وام برای گسترش کار و راه‌اندازی کارگاه بسیار خوب است اما تاکنون اقدام نکرده‌ام. وی به زنان دیگر هم توصیه می‌کند که در صورتی که می‌خواهند وارد کار تولید شوند، کفش آهنی بپوشند.
لباس‌های بازاری در میانگین سنی 10 تا 16سال خیلی ناقص است
مرضیه نورعلی از تازه‌کارهای حوزه تولید است و 9ماهی است که در حوزه تولید پوشاک فعالیت می‌کند. وی درباره حضور زنان در حوزه تولید می‌گوید: البته که بازار مردانه است و مردان گاهی توقع دارند که فقط خانم‌هایی را ببینند که به‌دلیل مشکلات تامین معیشت و سرپرست خانوار بودن، کار تولید را دنبال می‌کنند. شاید برای عده‌ای از مردان سخت باشد که درک کنند خانم‌ها می‌توانند در کنار مادری و اداره خانه، علاقه خود را در قالب تولید دنبال کنند. هرچند تاكنون پشتکار ما زنان باعث شده است که این دیدگاه‌ها تا حد زیادی اصلاح شود اما باز هم گاه و بی‌گاه با آن مواجه می‌شویم. وی ادامه می‌دهد: به هر حال زن و مرد مسیر را پیدا می‌کنند اما باید بدانیم که شروع کار بسیار سخت است. شما ایده‌هایی در ذهن دارید اما درنهایت با توجه به آنچه در اختیارتان هست می‌توانید تولید کنید. نورعلی درباره ورود خود به شغل تولید لباس نیز اینگونه می‌گوید: من عکاس بودم و البته همچنان هم هستم اما با بزرگ شدن دخترم و اینکه لباس نوجوان مناسب پیدا نمی‌کردم، درگیر این قضیه شدم. لباس‌های بازاری در میانگین سنی 10 تا 16سال خیلی ناقص است. وقتی با آقایان تولیدکننده صحبت می‌کردم اکثرا می‌گفتند که برای تولید لباس در این سن سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چرا که نوجوانان نه کودکند و نه بزرگسال و خانواده‌ها هم برای آنها کمتر خرید می‌کنند. این موضوع موجب شد که خودم وارد این عرصه شوم. به این موضوع فکر کرده‌ام که چه چیزی بهتر از این که برای مشكلي که در زندگی آن را لمس كرده‌ام و مشکل خودم هم هست، حرکت کنم پس وارد این شغل شدم. البته من خودم طراحی لباس را انجام می‌دهم و با یک تولیدی زنانه کار می‌کنم. نورعلی ادامه می‌دهد: با سرمایه خودم و از مقدار کم شروع کردم و هنوز هم تولید من انبوه نشده اما هر بار اوضاع بهتر شده است. به نسبت وقت و زمانی که گذاشتم و با توجه به میزان سرمایه‌ای که با آن کار را شروع کردم و با توجه به تورم، نتیجه تلاش خودم را دوست دارم. اما تازه‌کارها باید بدانند که در یک‌سال، یک‌سال‌ونیم اول سود زیادی نمی‌برند و سودهای کوچک خود را هم باید به‌کار بگیرند تا کار را گسترش دهند.
سهم زنان از مشاغل خانگی
بر اساس آمارها ۱۵ تا ۲۳درصد اشتغال در کشورهای توسعه‌یافته متعلق به مشاغل خانگی است. به‌گفته معاون اشتغال وزیر کار، بیش از ۳۵درصد اشتغال ایجادی در سامانه رصد اشتغال و ۸۰درصد اشتغال ایجادی حوزه مشاغل خانگی توسط زنان صورت گرفته است. طبق اعلام وزارت کار، بیش از ۱۴۰هزار فرصت شغلی از ابتدای سال تاکنون در حوزه اشتغال خانگی ایجاد شده است.
در همینه زمینه :
