مدرس رسمی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری درباره نظریه جدید دکتر قاضی میگوید
از دستشویی به حمام رفتن راه حل گردشگری کم هزینه نیست
دندانپزشکی که میتواند به عنوان متخصص در برنامه تلویزیونی درباره کبد چرب صحبت کند و به مخاطبان رسانه ملی راهکار بدهد حتما میتواند در همان برنامه سلامت محور با موضوع پزشکی با موضوع تأثیر ورزش بر سلامت جسم، درباره گردشگری در منزل نظریه پردازی کند و راهکارهای مفیدی برای خارج نکردن ارز از کشور بابت سفرهای خارجی ارائه دهد. برای همین ما خیلی سعی کردیم بتوانیم با خود او درباره این نظریهاش صحبت کنیم و سوالهایی درباره تفاوت گردشگری خارجی و داخلی در این نظریه بدانیم که متأسفانه موفق نشدیم. اما برای اینکه هم ما و هم شما بدانیم منظور آقای دکتر از دادن چنین نظریهای چه بوده با «عرفان فکری» گفت و گو کردیم. فکری 17 سال است کارش سفر است. 250 سفر به 65 کشور دنیا داشته، طبیعتگرد و مدرس رسمی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری است.
از فکری خواستیم تا تعریف خودش از گردشگری را برایمان بگوید و نظرش درباره شیوه جدید گردشگری در منزل با توجه به نظریه دکتر عبدالوهاب قاضی. فکری میگوید: «وقتی در یک برنامه تلویزیونی کارشناسی دعوت میشود و حرفی میزند، برنامه ساز باید بداند تأثیر برنامهاش بر کسانی که دسترسیشان به اطلاعات کم است و به جز تلویزیون به رسانه دیگری دسترسی ندارند، چقدر است. باید بدانیم که ما فرهنگ و تعریف آنها را عوض میکنیم. حرفهای این کارشناس! بیاساس است. بعد هم دوباره به همان برنامه آمد و به جای عذرخواهی همان حرفها را تکرار کرد. میگوید این تعریف جدیدی است و من اشتباه نکردهام. این آقا پزشک است. دندانپزشک است چطور درباره گردشگری حرف میزند. آن هم در برنامه ای پزشکی. مشکل از خود ما است که به پزشکان اعتباری به جز دانش پزشکیشان میدهیم. اشتباه از ما است که از آنها درباره هرچیزی نظر میخواهیم. دکتر مگر کارشناس گردشگری است؟ برای همین است که به جای عذرخواهی دوباره میآید و میگوید این تعریف اولیه گردشگری است. ته حرفش چیز درستی است اما نه اینکه بگوییم برای اینکه دلار خرج نکنیم از دستشویی به حمام برویم یعنی گردشگری.»
گردشگری باید دستاورد داشته باشد
فکری با اشاره به اینکه سفر انسان به درون خودش یکی از قشنگترین سفرهاست میگوید: «من خودم همیشه در آخر کلاسهایم این را میگویم. شاید به نظر برسد آن آقا هم میخواسته این را بگوید اما وقتی برداشت همه مردم، چیزی جز این بوده و در برنامه دوم هم سعی بر رفع سوءتفاهم نکرد و همان حرفها را تکرار کرد من میگویم قطعا منظورش این نیست. به ویژه که ادعا کرد و گفت این تعریف درجامعه بین المللی ارائه شد و چند مقاله هم دفعههای بعدی در این باره میآورم. برداشت شخصی من این است که با اعتماد به نفس کاذبی که پزشکی به او داده این حرفها را توانست بزند.» این گردشگر باسابقه و بلاگر درباره تعریف رایج و رسمی گردشگری میگوید: « تعریف علمی با یک جستجوی ساده به دست میآید و دلم میخواهد به مخاطبان بگویم از همین جا شروع کنید. هر حرفی که هر کسی گفت قبول نکنید بروید چند منبع معتبر را بخوانید. در اینترنت به راحتی میتوانید جستجو کنید. ببینید منابع رسمی چه گفتهاند. رسمیترین منبع در گردشگری سازمان جهانی گردشگری است که تعریفی از گردشگری دارد. من این بخش را به عهده مخاطب میگذارم. ولی تعریف خودمانیاش این است؛ تغییر مکان به قصد تغییر ذائقه در یک چارچوب کلی. نه اینکه از یک اتاق به اتاق دیگر. چون این جابه جایی هدفی را دنبال نمیکند. شاید به قصد تغییر ذائقه باشد اما گردشگری باید دستاوردهای دیگری هم داشته باشد. یکی از مهمترین دستاوردهایش باید این باشد که از قدیم گفتهاند سفر غذای روح است. هم در آموزههای دینی هم در آموزه های سنتی ما درباره سفر سفارش زیاد شده است. اینها نشان میدهد در گردشگری باید فضای شما عوض شود تا شما بتوانید دستاوردهای دیگری داشته باشید. سفر سرمایهگذاری است نه خرج کردن. شما اگر هفتهای یک روز جمعهها را در اطراف تهران بگذرانید و در طبیعت باشید یک هفته کامل شارژ هستید. خیلی از کسانی که شروع میکنند آنقدر عادت میکنند که نمیتوانند دیگر نروند. چون انرژی که از سفر و طبیعت میگیرند، آدرنالینی که ترشح میشود باعث میشود یک هفته فشارهای کاری را تحمل کنند در غیر این صورت که آدمها دیوانه نیستند هم پول بدهند هم از خوابشان بزنند و صبح زود بیدار شوند بیایند مثلا میدان آرژانتین که بروند فلان آبشار یا فلان کوه را ببینند.»
هنر گردشگر حرفهای کم هزینه کردن است
او همچنین از شیوههای گردشگری برخی افراد و ضربه زدنشان به طبیعت انتقاد دارد: « بعضیها طوری شادی میکنند که به طبیعت آسیب میزنند و جنگل و طبیعیت را با مهمانی اشتباه میگیرند. من با شادی مخالف نیستم اما هرکاری جایی دارد. یک عده از آدمها مثل همین دکتر قاضی با نظرات خاص خودشان به گردشگری ضربه میزنند و یک عده هم با این مدل چرخیدن در طبیعت که نچرخند بهتر است چون با ایجاد سر و صدا باعث پراکنده شدن گونههای جانوری میشوند و آنها دیگر هیچ وقت به آنجا باز نمیگردند.»
هر سفر یک دوره دانشگاهی است به این معنا که از همه چیز و همه کس از طبیعت، از بچه 5 ساله تا آدم بزرگ و فرهنگ و جغرافیای آن مکان میتوان آموخت. فکری برای سفر با هزینه کم هم راهکارهای ارائه میدهد: «سفر درست و حرفهای اتفاقا خرج کمتری دارد. فرق گردشگر آماتور و حرفهای در همین است. خیلیها میگویند خوش به حالتان چقدر پولدار هستید که این همه سفر میروید. اتفاقا کسانی که حرفهای سفر میکنند هنرشان این است که کم هزینه میکنند. من در سفرهایم آنقدر کم خرج میکنم که گاهی اوقات میبینم هزینهام از در ایران بودن کمتر شده است. راه های متعددی هم برای کم کردن هزینه سفر وجود دارد. یکی از این راهها سفر گروهی است. اما اصلی ترین راه قاعده هشتاد-بیست است. یعنی 80 درصد کارهای یک سفر قبل از سفر انجام می شود و 20 درصدش در سفر اتفاق می افتد. این 80 درصد شامل کسب اطلاعات دقیق درباره مقصد، مطالعه، شناسایی مکانها مورد نظر و برنامهریزی دقیق است در حالی که در کشور ما اغلب بیست-هشتاد رایج است. یعنی یک باره تصمیم میگیریم امشب برویم شمال. ساعت 10 شب می رسیم. ویلایی میتوانستیم از یک ماه قبل با پرداخت 100 هزار تومان بگیریم الان با 800 هزار تومان میگیریم. اگر بدانیم جایی که میرویم چه امکاناتی دارد از هزینه اضافه بار خلاص میشویم. با خودمان برنج و کنسرو برای غذا خوردن نمیبریم و فقط وسایلی را به اندازه یک ساک دستی داخل هواپیما همراه میبریم. من رکورد خوردن استانبولی پلو با سالاد شیرازی را در همه کشورها دارم. یعنی این غذا را همانجا برای خودم درست کردهام.»