رسمی به نام آجیل و پیراهن ‌مراد

ماه رمضان برای اهالی تهران قدیم با رسم دیرین آجیل‌مراد پیوند خورده بود. تهرانی‌ها روز بیست و هفتم‌ماه مبارک رمضان «آجیل‌مراد» می‌خوردند که تهیه آن آداب و رسوم خاص خود را داشت. آجیل ‌مراد اگرچه مواد آشنایی چون خرما، پسته، فندق، نخودچی، بادام و شکرپنیر داشت اما یک آجیل معمولی نبود. رسم بود وقتی بیست و هفتمین رو ز‌ماه مبارک رمضان از راه می‌رسید، مردم روزه‌دار، آجیل‌ها را از افرادی که نام‌شان محمد، علی وفاطمه است می‌گرفتند و به‌عنوان شب‌چره پیش از سحر می‌خوردند.
همچنین خانم‌ها در این روز پیراهن سفیدی می‌دوختند که به «پیراهن مراد» شهره بود. پیراهن مراد، جامه‌ای بود که فرد حاجتمند برای رواشدن آرزویش بر تن می‌کرد و یکی از انواع نذرهای مربوط به‌ ماه رمضان محسوب می‌شد. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، درباره آداب دوخت لباس مراد می‌گوید: «تهرانی‌های قدیم معتقد بودند که با پوشیدن این پیراهن حاجت‌شان برآورده و ازجمله بخت دخترشان گشوده می‌شود. » علیرضا زمانی، تهران‌‌پژوه، درباره تهیه پارچه در روز بیست و هفتم‌ ماه رمضان می‌گوید: «علاوه بر تهیه آجیل مراد، در این روز افرادی که حاجتی در دل داشتند از مغازه پارچه‌فروشی پارچه تهیه می‌کردند. رسم بر این بود که افراد حاجتمند تکه‌های پارچه را برای دوخت پیراهن مراد از 40نفر درخواست کنند. همچنین رسم بود که برای تهیه پارچه به یک مغازه پارچه‌فروشی رو به قبله بروند.» به‌گفته شهبازی، بانوان پارچه را به مسجد آورده و به همراه چند نفر دیگر از بانوان شروع به دوخت این پیراهن می‌کردند. دوختن پیراهن از صبح شروع شده و باید تا قبل از اذان به پایان می‌رسید و بعد از نماز آن را به تن صاحب حاجت می‌کردند. آنها درحالی‌که به پارچه کوک می‌زدند این اشعار را با هم می‌خواندند: ابن‌ملجم بن مراد / لعنت حق بر تو باد!
شهبازی می‌گوید: «در اواخر سلطنت قاجاریه که چرخ خیاطی در منازل اعیان و اشراف راه یافت، زنان رجال برای دوختن پیراهن مراد چرخ خیاطی خود را به وسیله نوکران خود به مسجد می‌فرستادند تا مراد آنها هم داده شود.»