درختی که محصولش میلیونی است!

نام: درخت کاج
محدوده فراوانی: قصر دوشان‌تپه، شهرک راه‌آهن منطقه 22، میدان سعادت‌آباد، محله کاج منطقه  7و...
ویژگی گونه: میوه‌ پرخاصیت چلغوز و سر شار از ویتامین

برای معرفی ویژگی درخت کاج و اینکه چطور پای این درخت به تهران باز شد بهتر است از ماجرای یک میوه یا یک تحقیر رایج شروع کنیم «چلغوز»! چلغوزی که این روزها حتی قیمتی میلیونی هم پیدا کرده است. اما اصل ماجرا اینجاست که چلغوز یک تحقیر نیست بلکه میوه پرخاصیت و سودمند درخت کاج است. نام چلغوز از چهل غوزه به‌معنای چهل دانه مخروط کاج گرفته شده است. میوه درخت کاج، درختی مخروطی که تنه قهوه‌ای‌رنگی دارد، سرشار از ویتامین‌های مختلف است. اما چه شد پای این درخت به تهران باز شد؟ بسیاری زمان ورود این درخت به پایتخت را به دوره پهلوی اول نسبت می‌دهند. اما به‌گفته علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، زمان کاشت درخت کاج در تهران به دوره قاجار می‌رسد و نمونه‌هایش در باغ‌ها و عمارت‌ها، خانه‌های بزرگان و اعیان و اشراف، عمارت عشرت‌آباد و قصر دوشان تپه، وجود داشت. در دوره پهلوی هم بعد از تصویب ساخت بوستان‌های جنگلی پیرامون شهر تهران، با توجه به ویژگی درخت کاج که در چهارفصل همیشه سبز است و نیازی به آبیاری چندان زیادی ندارد، این درخت در تپه‌های ماهور بوستان‌های جنگلی اطراف تهران کاشته شد.» این تهران‌پژوه درباره روند کاشت درخت کاج در دیگر محله‌های شهر تهران می‌گوید: «تقریباً از اوایل سال‌های دهه50، وقتی بخشی از اراضی کن در اختیار شرکت راه‌آهن قرار گرفت و در ادامه آن شهرک منطقه22شکل گرفت، اهالی به‌صورت خودجوش در بلوار اصلی این شهرک شروع به کاشت درخت کاج کردند و این بلوار تا سال‌ها به بلوار کاج معروف بود و امروز از آن به‌عنوان بلوار شهید علیمرادی یاد می‌کنند. قبل از شکل‌گیری میدان کاج در سعادت‌آباد هم باغی از درختان کاج قرار داشت و در آن محدوده فقط درخت کاج می‌کاشتند.» زمانی، درباره دیگر محله‌های تهران که نام آنها با کاج گره خورده هم توضیح می‌دهد: «در محدوده منطقه عشرت‌آباد که امروز در منطقه7تهران قرار گرفته، باغ کاجی وجود داشت که علت نامگذاری محله کاج در این محدوده هم به حضور آن برمی‌گردد. اما یکی از معروف‌ترین کاج‌های تهران دو‌درخت کاج حرم حضرت عبدالعظیم(ع) بود که لک‌لک‌ها روی آن آشیانه ساخته بودند و بسیار مورد توجه مردم قرار گرفته بود.»