نیروی برق در راه‌آهن شمال

شهرام سوادکوهی| ساری - خبرنگار:

برقی شدن راه‌آهن شمال بیش از یک دهه است که در دستور کار مدیران مربوطه قرار دارد اما همواره مسائلی مانند شیب و تونل‌های پرتعداد این مسیر در منطقه سوادکوه موانعی برای برقی شدن آن ایجاد می‌کرد و سبب می‌شد در حد وعده و طرح باقی بماند. اما اکنون شرکت راه‌آهن بین‌المللی روسیه (RZDI) قرار است این پروژه را اجرا کند. دوشنبه هفته جاری کلنگ‌زنی این پروژه به صورت رسمی در تهران و با ویدئوکنفرانس در ایستگاه‌های ساری و گرگان انجام شد. «یوسف گران‌پاشا» مدیرکل راه‌‌آهن شمال در گفت‌وگو با همشهری به چند پرسش درباره این پروژه پاسخ داد. 


پیمانکار پروژه بر چه اساسی انتخاب شد و آن را باید در چه زمانی تکمیل کند؟

طرح برقی‌سازی راه‌آهن گرمسار - اینچه‌برون با هدف افزایش ظرفیت حمل بارهای ترانزیتی و فعال‌سازی کریدور بین‌المللی ریلی شمال - جنوب به عنوان یکی از طرح‌های بااهمیت در توسعه روابط کشورهای شمال و جنوب با تصویب هیأت وزیران در دستور کار راه‌آهن جمهوری اسلامی قرار گرفت. شرکت پیمانکار از سوی دولت روسیه به عنوان پیمانکار اصلی به راه‌آهن ایران معرفی شد و طبق قرارداد، اجرای پروژه را پس از باز شدن اعتبار اسنادی آغاز می‌کند. مدت اجرای پروژه هم 4 سال است. 

اعتبار پروژه به چه شکل تأمین می‌شود؟

قرارداد این پروژه به روش EPCF و به مبلغ 176/1 میلیارد یورو بین مدیران عامل راه‌آهن‌های ایران و روسیه امضا شده است. با توجه به دریافت مصوبه از مجلس شورای اسلامی برای تامین وام، قرار است 85 درصد اعتبار اجرای این پروژه از محل وام دولتی روسیه تأمین شود. 15 درصد دیگر هزینه طرح هم از منابع داخلی کشور تأمین می‌شود که در دست پیگیری است. 

پیش از این عنوان می‌شد که اجرای این طرح به مطالعات گسترده‌ای نیاز دارد و تغییراتی هم در مسیر نیاز است. اجرای همه جزئیات بر عهده پیمانکار است؟

پیمانکار در اجرای این پروژه کارهای اساسی و مهم آن را به طور کامل انجام می‌دهد. برقی‌ کردن مسیر، تأمین لوکوموتیوهای برقی، ساخت و تجهیز دپوهای تعمیراتی لوکوموتیوها، اصلاح مسیر و سازه‌های فنی و تونل‌ها، توسعه خطوط ایستگاه‌ها، ارتقای سیستم علائم و ارتباطات و تأمین ماشین‌آلات نگهداری و شبکه برق بالاسری از تعهدات شرکت پیمانکار برای اجرای این طرح هستند. 

اصلاح مسیر و سازه‌های فنی و تونل‌ها شامل افزایش زیرساخت‌ها و فضاها هم می‌شود؟ 

این مسیر 495 کیلومتر طول دارد که حدود 355 کیلومتر آن در محدوده اداره‌کل راه‌آهن شمال و 140 کیلومتر هم در استان گلستان و در محدوده اداره‌کل راه‌آهن شمال شرق 2 قرار دارد. بر اساس قرارداد منعقد شده باید 32 ایستگاه و بیش از 26 کیلومتر تونل در این طرح اجرا شود. این طرح از ایستگاه گرمسار واقع در کیلومتر 114 منشعب شده و پس از عبور از شهرهای مهمی همچون فیروزکوه، پل‌سفید، ساری، بندر ترکمن و گرگان به ایستگاه مرزی اینچه‌برون می‌رسد. 


اجرایی شدن راه‌آهن شمال

بالاخره پس از سال‌ها وعده و طرح و پیگیری برای برقی کردن راه‌آهن شمال، این طرح در قراردادی با یک شرکت روسی وارد مرحله اجرا شد. از سال 1308 که نخستین خط‌‌آهن نوین ایران در مسیر قائمشهر امروزی تا بندر ترکمن ساخته شد تا امروز، شاید مهم‌ترین اتفاق در مسیر ریلی شمال ایران اتصال راه‌آهن شمال به خط‌آهن جنوب و آغاز به کار رسمی راه‌آهن شمال - جنوب در سوم شهریور 1317 بود. اما حالا پس از 80 سال این مسیر وارد دوره‌ای جدید از خدمت‌رسانی شده است.