قلعهای که دانشگاه شد
دانشگاه شهید بهشتی
میدان شهید شهریاری
بعد از تأسیس دانشگاه ملی ایران در سال 1339و استقرار دانشکدههای معماری و اقتصاد در اوین، در سال 1341با واگذاری 60هزار مترمربع اراضی شمالی اوین، دانشگاه ملی ایران توسعه یافت تا این محله هم از سرانههای علمی-آموزشی برخوردار شود. بهعبارت دیگر، جایی که امروز به دانشگاه شهید بهشتی معروف است در بقایای قلعه اوین ساخته شد.
بگذارید کمی به عقب برگردیم؛ دانشگاه شهید بهشتی سال 1338توسط دکتر «علی شیخالاسلام» تأسیس شد و با وجود اینکه افتتاح رسمی دانشگاه در تاریخ اسفند سال 1339انجام گرفت، اما پذیرش دانشجو چندماه زودتر و تقریبا از مهرماه همان سال آغاز شد. این را هم اضافه کنیم که هسته اولیه این دانشگاه با عنوان دانشکده پزشکی دانشگاه ملی ایران و نخستین دانشکده خصوصی پزشکی در سال 1338با پذیرش دانشجو در رشته پزشکی راهاندازی شد و تقریبا یک سال بعد، این دانشگاه با پذیرش 120دانشجو در دانشکده معماری و 54دانشجو در دانشکده بانکداری و علوم اقتصادی و مالی فعالیتش را شروع کرد.
سیدمهدی اعرابی، تهرانپژوه، درباره ماجرای ساخت این دانشگاه در دل بقایای بهیادگار مانده از قلعه اوین تعریف میکند:«چون اراضی اوین بهصورت مرتعی و نیمهکوهستانی بود، در این روستا جز بقعه امامزاده عزیز و گورستان اطراف آن که از مکانهای مقدس برای اوینیها محسوب میشود، هیچ بنای کهن یا قدیمیای وجود ندارد. البته در کتب تاریخی که مربوط به قرون پنجم و هفتم هجری است از قلعه ایون و شخصیتهای علمی آن زمان، نام و شرحی به میان آمده است که نشان میدهد در مکان فعلی دانشگاه شهید بهشتی، روستای کهن و قدیمی اوین قرار داشته است.»