یادداشت
عملکرد دولت و مجلس در حوزه پزشکی و سلامت
علی اخباری؛ محقق و پژوهشگر
با نگاهی به وضعیت این روزهای درمان و سلامت کشور، تغییرات مثبتی را مشاهده می‌کنیم که ازجمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
شکست کرونا در ایران
رایگان‌شدن درمان بیماران صعب‌العلاج
بیمه‌شدن کامل 5دهک پایین
رایگان شدن درمان بیمارستانی 3دهک اول
بیمه 90درصدی هزینه‌های ناباروری
این موارد، حاصل اقدامات مجلس و دولت در 3سال اخیر است که وضعیت سلامت جامعه خصوصا اقشار آسیب‌پذیر را بهبود بخشیده است. در این نوشتار مروری داریم بر اقدامات مجلس و دولت در راستای بهبود وضعیت سلامت و درمان کشور. این مرور با نگاهی به وضعیت قبل و براساس آمار رسمی خواهد بود.
شکست کرونا
دوران کرونا را به یاد آورید. روزانه 8هزار بیمار بدحال داشتیم. روزانه بیشتر از 700نفر می‌مردند. واکسن برای تزریق کم داشتیم و هر روز بدتر از دیروز می‌شد. کسب‌وکارها به حالت تعطیل و نیمه‌تعطیل درآمده بودند.
دولت سیزدهم سکان مدیریت کشور را در اوج بحران کرونا برعهده گرفت. کارهای اورژانسی دولت برای عبور از بحران کرونا به این ترتیب بودند:
خرید سریع واکسن موردنیاز کشور
خودکفایی و تولید 6نوع واکسن کرونا در داخل
تک‌رقمی‌شدن مرگ روزانه و حتی صفر شدن در برخی روزها
شکستن رکورد تزریق واکسن در جهان با افزایش تزریق روزانه از 40هزار دز به یک‌میلیون و 600هزار دز، با فعال شدن گروه‌های مردمی
مجموع این اقدامات در چندماه اول دولت، باعث شد کرونا در ایران شکست بخورد. نتیجه آن شد که بعد از 2سال درگیری با کرونا، در کمتر از 6ماه آمار فوتی‌ها به صفر رسید. این موفقیت، خیلی زودتر از کشورهای پیشرفته‌ای مثل آمریکا و آلمان رقم خورد.
اختصاص کمک‌های خاص به بیماران خاص
ما در کشور 107بیماری صعب‌العلاج و خاص داریم. هزینه‌های سرسام‌آور درمان برخی بیماری‌های صعب‌العلاج و خاص موجب آشفتگی و گاه از هم پاشیدگی خانواده‌های بیماران می‌شد. مجلس و به تبع آن دولت 2کار اساسی جهت کمک به این بیماران انجام دادند:
1. برای همه این بیماران کارت سلامت صادر کردند که با ارائه آن، درمان این عزیزان رایگان شد.
2. صندوق حمایت از بیماران صعب‌العلاج و خاص را تشکیل دادند که به ارائه تسهیلات ویژه به این عزیزان می‌پردازد.
نتیجه این شد که خانواده‌های این بیماران به جز دغدغه درمان، دغدغه‌ای درخصوص هزینه‌های درمان نداشته باشند. این خواسته‌ای بود که هم مردم و هم رهبر انقلاب، بارها به زبان آورده بودند.
اختصاص قوانین خاص برای اقشار ضعیف و اجرای آن توسط دولت
مجلس و دولت در راستای اجرای عدالت در حوزه سلامت و درمان، به تصویب و اجرای قانون‌های خوبی پرداختند. با هم چند نمونه از آنها را مرور می‌کنیم:
1. یک‌درصد از 9درصد مالیات بر ارزش‌افزوده کل کشور را برای بهداشت و درمان مناطق محروم اختصاص دادند.
2. پنج‌دهک اول کشور، یعنی نزدیک به 33میلیون نفر به‌صورت کامل بیمه می‌شوند.
3. سه‌دهک اول کشور، یعنی نزدیک به 25میلیون نفر به‌صورت رایگان بیمه می‌شوند.
4. سه‌دهک اول کشور، در بخش سرپایی و بستری در مراکز و بیمارستان‌های دولتی رایگان درمان می‌شوند.
5. مادران خانه‌دار روستایی و عشایری دارای 3فرزند و بیشتر، رایگان بیمه می‌شوند.
کاهش 90درصدی هزینه‌های درمان ناباروری
طبق آمار رسمی 20درصد از زوجین، یعنی 5/4میلیون زوج، مشکل ناباروری دارند؛ این در حالی است که تا 2سال قبل، این زوج‌ها برای درمان ناباروری تحت حمایت هیچ بیمه‌ای نبودند.
مجلس توانست با تصویب قانون حمایت از خانواده، به دولت کمک کند تا بتواند 90درصد از هزینه‌های ناباروری را تحت پوشش قرار دهد و به‌معنای دیگر آن را کاهش دهد.
همچنین دولت در این دو سال توانست مراکز درمان ناباروری را به دوبرابر آنچه از اول انقلاب داشتیم، افزایش دهد.
ساماندهی وضعیت دارو
دولت توانست با کمک مجلس نقاط ضعف چرخه تولید و تامین داروی کشور را ترمیم کند. به این منظور چند کار اساسی انجام گرفت:
حمایت ویژه از دانش‌بنیان‌ها و افزایش 7برابری تولید رادیوداروها
جلسات نظارتی مجلس برای پیگیری کمبود دارو و حل آن هنگام اجرای ارز ترجیحی
اجرای طرح دارویاری که در قالب این طرح 366 قلم داروی ضروری و پرمصرف برای بیماران مزمن تحت‌پوشش بیمه قرار گرفت.
به سرانجام رساندن نسخه‌نویسی الکترونیکی
یکی از مسائلی که منجر به درگیری و سردرگمی مردم و نظام درمان شده بود، نابسامانی و وضعیت نامشخص نسخه نویسی الکترونیکی بود. این طرح از دولت قبل شروع شده بود، اما بسیاری از پزشکان و مراکز درمانی زیر بار آن نمی‌رفتند. سرانجام با پیگیری‌های مستمر دولت جدید، این طرح سامان گرفت. هم‌اکنون طبق آخرین آمار، 93درصد از پزشکان نسخه الکترونیکی می‌نویسند و براساس آن درمان بیماران پیگیری می‌شود.