شهری
ساختارهای نامتعارف«شهرشاد»
همشهری از میزگرد رسانه‌ای «شهر و شادی» با حضور خبرنگاران حوزه مدیریت شهری گزارش می‌دهد
زینب حیدری| قم- خبرنگار
قم شهری 2 هزار هکتاری در دل باغ‌های 10 هزار هکتاری بود. در دو دهه گذشته هر چه گذشت این باغ‌ها آب رفت و جای آن را چمن و نهال‌های کوچک و نحیف گرفت و ساختمان‌های کوتاه و بلند در کنار هم قد علم کردند. شهربازی‌ها هم یک به یک از مدار استفاده شهروندان خارج و قم به کلانشهر پرترافیک تبدیل شد. شاخصه‌های شهرنشینی مدرن و ماشینی با کمترین توجه به بافت فرهنگی این شهر، خود را نشان داد تا در نهایت نقاط هویتی جای خود را به ساختمان‌های بلندمرتبه و مجتمع‌های تجاری دادند. نتیجه این که بعد از گذشت این سال‌ها شهر قم با وجود رشد سرانه فضای سبز، بوستان‌های محلی و منطقه‌ای اما از نگاه کارشناسان شهری، بانشاط نیست. این موضوع انگیزه‌ای برای برگزار میزگرد رسانه‌ای «شهر و شادی» در خانه مطبوعات شد. نشستی که در آن از خبرنگاران حوزه مدیریت شهری خواسته شد دغدغه‌های شهروندان درباره نشاط اجتماعی را به مدیران شهری منتقل کنند و نظر آن‌ها را جویا شوند.
مهمانان این جلسه علاوه بر فعالان رسانه‌ای «روح‌الله امراللهی» رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر، «حسن مالکی‌نژاد» رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر، «محسن صادقی‌امینی» مدیر کل دفتر طرح‌های توسعه شهری شهرداری قم و ابوالفضل معرفی کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری بودند.
کمبود زیرساخت‌های نشاط شهری
مدیر خانه مطبوعات استان با طرح این سؤال که آیا کالبد شهری در نشاط شهری تعریفی دارد؟ اظهار کرد: برای بررسی موضوع نشاط اجتماعی در شهر قم باید بدانیم وضع زیست شهری در این مقوله چیست. موضوع نشاط شهری در قم دارای کمبودهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در سطح وسیع است.
«مرتضی داستانی» با بیان این که کمبودهای سخت‌افزاری شامل همه امکانات و زیرساخت‌های شهری می‌شود، افزود: با توجه به بافت فرهنگی قم که انبوهی از خرده‌فرهنگ‌ها در آن جای گرفته، نباید فقط یک خرده‌فرهنگ ملاک برنامه‌ریزی مدیران شهری در این مقوله باشد بلکه باید نگاه مسئولان برای تحقق حقوق عامه شهروندان باشد.
وی نشاط اجتماعی را نشانه پویایی جامعه دانست و خواستار توجه بیشتر مدیریت شهری در رعایت حقوق شهروندی در این حوزه شد.
داستانی با بیان این که کمبودهای زیادی در زمینه نشاط اجتماعی در شهر وجود دارد، اظهار کرد: ایجاد فضاهای شهری مناسب در نشاط و شادابی شهروندان تاثیر زیادی دارد. وی پیگیری مطالبات شهروندان در مورد چرایی کمبود مراکز تفریحی بانشاط را وظیفه رسانه‌ها دانست و تاکید کرد: نبود نشاط اجتماعی منشأ بسیاری از آسیب‌هاست.
داستانی با بیان این که ساخت آپارتمان‌هایی که از نظر معماری و شهرسازی با فرهنگ دینی و اسلامی و ایرانی سنخیت ندارد یک فاجعه است، بیان کرد: ایجاد فضاهای بانشاط باید در طرح‌های شهری پیش‌بینی شود. مدیر خانه مطبوعات اضافه کرد: مراجع و علما مخالفتی با توسعه امکانات شهری و نشاط شهروندان ندارند این مسئولان هستند که خودشان را پشت فضای تحمیلی و محدودیت‌ها پنهان می‌کنند.
مطالبه‌های شهروندان
«زینب آخوندی» از روزنامه سراسری 19 دی گفت: طرف حساب مدیران نباید مراکز قدرت باشد. به عبارت دیگر عملکرد آنان باید در جهت تحقق مطالبه‌های شهروندان شکل بگیرد.
به گفته وی با وجود کارهای زیادی که در این سال‌ها در قم انجام شده خیلی چیزها هم از شهر گرفته شده به طوری که بوستان‌ها جای باغ‌ها را گرفته و شهربازی‌ها هم از بین رفته‌اند؛ مکان‌های هویتی شهر نیز که در سالیان گذشته مرکز تجمع شهروندان بودند دیگر وجود
ندارند. آخوندی اظهار کرد: شهردار قم در سال‌های مدیریت خود در شهرداری اصفهان به توسعه فرهنگسراها در این شهر افتخار می‌کرد .وی با قانون نشاط داشتن فرهنگسراها اهتمام فراگیر به این تعداد را از جمله نیازهای ضروری دانست.
«حمیده زند» از ایسنا نیز با تأیید این موضوع، نبود زیرساخت‌های تفریحی را مورد توجه قرار داد و اظهار کرد: شهرداری نباید شاخص‌گذاری برای شادی و نشاط مردم داشته باشه بلکه باید به وظیفه‌اش برای رفاه شهروندان در این زمینه عمل کند.
سهم کم‌رنگ بانوان از امکانات شهری
خبرنگار همشهری نیز در این نشست با اشاره به تغییر الگوی زندگی شهروندان برای تفریح و نشاط گفت: در حال حاضر رستوران‌ها و مراکز و مجتمع‌های تجاری تنها فضاها و بهانه خانواده‌ها برای دورهمی‌هاست.
«زینب حیدری» اضافه کرد: در حال حاضر فقط دو بوستان ویژه بانوان برای جمعیت بیش از 600 هزار نفری زنان شهر وجود دارد. مدیریت شهری در کلانشهرهای دیگر در حوزه فرهنگی‌ورزشی نقش پررنگ‌تری دارند.
راهکار کم‌هزینه برای کاهش آسیب‌های اجتماعی
عضو هیأت مدیره خانه مطبوعات استان اظهار کرد: دو دیدگاه در مورد شهر و شهرنشینی وجود دارد؛ دیدگاه نخست نگاه بدبینانه در مورد شهر است. به این معنا که وقتی صحبت از شهرنشینی می‌شود تصویری از مشکلات و آسیب‌هایی چون ترافیک، دود، کودکان کار، مشکلات آپارتمان‌نشینی و... به ذهن می‌رسد. دیدگاه دیگر نگاه خوشبینانه است که شهر را محلی برای بروز و پرورش خلاقیت‌ها و استعدادها، رسیدن به موفقیت‌ها و مکانی برای تجربه لذت‌ها و شادی‌های پایدار می‌داند.
«روح‌الله کریمی» در این نشست گفت: دیدگاه دوم به داشتن شهری زیباتر و آرام‌تر منجر می‌شود که شهروندان در آن حس خوب زندگی را تجربه می‌کنند. در این زمینه نیاز است مدیریت شهری، فضاهای شهری را با رویکرد دستیابی به نشاط اجتماعی آماده کند و روش‌های شاد زیستن را به خانواده‌ها آموزش دهد.
وی با اشاره به افزایش آسیب‌های اجتماعی در شهر، نشاط اجتماعی را راهکار کم‌هزینه برای کاهش مشکلات مردم و آسیب‌های اجتماعی دانست.
کریمی تاکید کرد: در حال حاضر میدان شهید دستغیب، که به فلکه بستنی معروف است، برای شهروندان هویت مکانی خاطره‌ساز محسوب می‌شود. اگر در محله‌های دیگر فضاهای بانشاط و دارای هویت مکانی ایجاد شود، مشکلات شهری کاهش می‌یابد.
در همینه زمینه :