خزان درختان‌ در تبریز

سیدرضا حسینی‌زاده| تبریز – خبرنگار:

عمده درختان تبریز که در مناطقی چون بلوار 29 بهمن کاشته می‌شوند عمری کوتاه دارند و پس از مدت کوتاهی از داخل پوسیده شده و سقوط می‌کنند. کاشت این درختان با وجود مشکلات موجود، در سال‌های گذشته به صورت گسترده در تبریز انجام و به سوالی برای شهروندان تبریز تبدیل شده است. اکثر آن‌ها معتقدند که درختان کاشته شده در نقاط مختلف تبریز رشد سریعی دارند اما مقاومت چندانی ندارند. در هفته‌های اخیر شهروندان تبریزی پدیده دیگری را هم در این شهر تجربه کردند که یادآور فصل پاییز برای آنان بود؛ برگ‌های زردی که به زمین می‌ریخت و خزانی زود‌رس را در تبریز خبر می‌داد. برگ درختان در مناطقی مانند ائل گلی و بلوار 29 بهمن که درختان قدیمی‌تری دارند بیشتر زرد شد و برخی شهروندان اعتقاد دارند که این پدیده به خاطر آفتی فراگیر است که درختان تبریز را درگیر کرده است اما مسئولان و کارشناسان هر یک اعتقاد دیگری دارند و تغییرات اقلیمی تبریز را دلیل این مساله عنوان می‌کنند. 


روش‌های نادرست آبیاری فضای سبز

کارشناس کشاورزی و استاد دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی می‌گوید: آبیاری با تانکر یکی از روش‌های آبیاری فضای سبز به ویژه در نقاط بالادست شهر تبریز است؛ تانکرهای بزرگ آب در کنار خیابان‌ها و معابر شهری کند حرکت کرده و آب را با فشار زیاد در کنار درختان کاشته شده خالی می‌کنند. 

«محمد‌امین خالقی» ادامه می‌دهد: آبیاری در بخش شرقی و شمال شرقی تبریز اغلب با تانکر انجام می‌شود و به علت شیب تبریز در سمت غرب این شهر، آب از عمق چند متری این منطقه بیرون می‌آید و به سمت مناطق دیگر تبریز حمل شده و برای آبیاری مصرف می‌شود. آبیاری با این روش معایب زیادی دارد و علاوه بر هزینه‌های زیاد، موجب آسیب به ریشه درختان، رشد علف‌های هرز و آلودگی محیط اطراف می‌شود. 

وی تاکید می‌کند: ‌یکی دیگر از معایب عمده این روش، خزان زود‌رس درختان است که موجب زرد شدن برگ‌ها می‌شود. از نظر فنی چون در این روش آبیاری ریشه درخت با تاخیر انجام می‌شود، درختان به تدریج ضعیف می‌شوند و به دلیل کاهش مقاومت، گیاهان  تسلیم امراض و آفات می‌شوند.

خالقی تاکید می‌کند:‌ نکته جالب اینکه با گرم‌‌تر شدن هوا و خیس شدن ناقص ریشه درختان، پدیده شیمیایی در درختان رخ داده و از نظر گیاه‌شناسی، فرایند زنده ماندن درختان در پاییز رخ می‌دهد؛ به این معنی که درخت به صورت واکنش طبیعی وارد دوره‌ای می‌شود که اصطلاحا حیات حداقلی نامیده شده و به نظر می‌رسد درخت مرده است. برگ‌ها زرد شده و می‌ریزد و در این شرایط درخت برای زنده ماندن حداقلی تلاش می‌کند. آبیاری درخت در چنین شرایطی نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه موجب آسیب به ریشه گیاه هم می‌شود.


زمان نادرست آبیاری 

این کارشناس کشاورزی اظهار می‌کند: احتمال اینکه در روزهای جاری پدیده زرد شدن برگ‌ها در تبریز تداوم داشته باشد هم هست زیرا دما در تابستان‌ها در بعضی از بازه‌های زمانی به شدت بالا می‌رود که عاملی برای ریزش زود‌هنگام برگ درختان است، از سوی دیگر تبریز شب‌های سردی هم دارد که در تسریع این پدیده بی‌تاثیر نیست.
خالقی عنوان می‌کند:‌ ساعت‌های آبیاری نادرست هم موجب می‌شود تا جذب آب کافی نباشد و با اینکه شب بهترین زمان آبیاری است اما در برخی موارد آبیاری در ظهر یا اول صبح انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه نوع درختی که در تبریز کاشته می‌شود به نام قلمه ‌در میان شهروندان مشهور است، عنوان می‌کند: این درخت عمر کوتاهی دارد و سریع رشد می‌کند، همچنین نیاز به آب کمی دارد. اکثر درختانی که در بلوار 29 بهمن دیده می‌شوند از این نوع هستند که بعد از حداکثر 25 سال از درون پوسیده می‌شوند، ‌این درختان استفاده تجاری دارند و اگر به فکر کاشت درختانی با عمر بالا هستیم باید در نوع درختان تجدید نظر شود.


پدیده‌ای خارج از کنترل 

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز درباره برگ‌ریزان درختان مرکز استان در دو ماهه اخیر می‌گوید: ‌پدیده‌ای که در روزها و هفته‌های اخیر در تبریز مشاهده و برگ درختان برخی مناطق زرد و سپس ریخته شد،  غیر قابل کنترل بود و مسئولان فضای سبز شهری در این زمینه نمی‌توانستند اقدامی پیشگیرانه انجام دهند.
«علی مدبر» با رد هرگونه آفت و آسیب رسیدن به درختان بر اثر بی‌احتیاطی و نبود رسیدگی به وضعیت محیط زیست شهری عنوان می‌کند: ‌این سازمان به تمام وظایف خود در نگهداری از درختان توجه دارد و در این زمینه نیز کار کارشناسی و آسیب‌شناسی انجام شده است. بروز این پدیده به خاطر شرایط جوی متفاوتی بوده که در تبریز رخ داده است.

وی تصریح می‌کند: تبریز در سال جاری آب و هوای متفاوتی داشته و تعداد روزهای سرد در فصل بهار بیشتر بوده است. همچنین بارش‌ها افزایش داشته و گونه‌های مختلف درختان با این شرایط بیگانه بودند. برنامه‌ای برای جلوگیری از این وضعیت تعریف نشده بلکه خود طبیعت باید به سمت روال منظم خود حرکت کند و در حال حاضر نیز وضعیت درختان تبریز از این نظر نگران‌کننده نیست.