دست خالی پاکبانان

مرجان دشتی|‌ شیراز - خبرنگار:

تردیدی نیست که پاکبانان از اقشار زحمتکش جامعه هستند و اغلب آنها به دلیل مشکلات شدید اقتصادی به این شغل سخت اما آبرومند روی آورده‌اند. شاید بسیاری از ما حاضر نباشیم حتی در قبال دستمزدی بسیار بالا، درآمد خود را از این حرفه تأمین کنیم، اما آنان سحرگاه هر روز، بی توقع و با دستمزدی نه چندان زیاد، شهر را پاکیزه و قابل زیستن می‌کنند. پاکبانان شیرازی در گفت‌وگو با همشهری تاکید کردند: دستمزدی که بابت حرفه دشوارشان دریافت می‌کنند کافی نیست و باید از سوی مسئولان به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرند.


انتظارات پاکبانان

یکی از پاکبانان شیرازی در خصوص سختی‌های کار خود می‌گوید: ساعت کاری پاکبانان از 4 بامداد شروع می‌شود. ما قبل از طلوع خورشید یعنی زمانی که خیابان‌ها در سکوت و خلوت است مشغول به کار می‌شویم و کارمان تا ظهر ادامه دارد. «محمد پارسا» به مشکلات اقتصادی و معیشتی پاکبانان شهرداری شیراز اشاره می‌کند و می‌افزاید: با وجود خستگی زیاد یک روز در میان اضافه کاری می‌کنیم تا بتوانیم راحتی بیشتری را برای خانواده‌هایمان تأمین کنیم. وی اضافه می‌کند: شغل ما بسیار آبرومندانه اما دشوار و طاقت فرساست اما به دلیل مشکلات اقتصادی، ناچاریم بسیاری از مواقع از استراحت و خواب خود کم کنیم تا ساعات اضافه کاری‌مان بیشتر شود.

یکی دیگر از پاکبانان شیرازی که ترجیح می‌دهد نامی از او در این گزارش برده نشود، کاهش ساعات کاری یا افزایش حقوق را برای این قشر زحمتکش ضروری می‌داند و می‌گوید: کمتر کسی حاضر می‌شود این شغل را برای امرار معاش انتخاب کند، بنابراین ضروری است که از کارگران پاکبان به صورت ویژه حمایت شود. وی به نگرانی پاکبانان از نبود امنیت شغلی اشاره می‌کند و می‌افزاید: بسیاری از همکاران مجبور می‌شوند برای دریافت بیشتر در ساعات استراحت نیز اضافه کاری کنند یا پس از پایان ساعت کاری با شغل دوم پاسخگوی کمبودهای مالی خود باشند.


وضعیت تعیین حقوق

نماینده یکی از شرکت‌های مدیریت پسماند در خصوص میزان حقوق و مزایای کارگران پاکبان می‌گوید: شرکت‌های مدیریت پسماند خصوصی هستند، اما تعیین میزان حقوق و مزایا به طور مستقیم تحت نظر سازمان کار و رفاه اجتماعی قرار دارد و به صورت سراسری تعیین می‌شود، بنابراین تمامی شرکت‌ها طبق میزان تعیین شده به پرداخت حقوق کارگران پاکبان ملزم می‌شوند.«رضا زارع» می‌افزاید: هر کدام از شرکت‌ها در هر منطقه برای رسیدگی و نظارت بر عملکرد و محاسبه اضافه کاری همه کارگران موظف به تعیین ناظر هستند. وی ادامه می‌دهد: ناظران هر منطقه مزایا و حقوق کارگران را بر اساس نوع عملکرد و اضافه کاری محاسبه و تأیید می‌کنند، سپس طی چند مرحله در ماه مقدار حقوق کارگران کنترل و پرداخت می‌شود.


امنیت شغلی

این نماینده شرکت مدیریت پسماند به نگرانی برخی از پاکبانان شیرازی در خصوص امنیت شغلی اشاره می‌کند و می‌گوید: مشاغل نظافتی جزو مشاغل سخت محسوب می‌شوند و افرادی که مشغول به انجام چنین مشاغلی هستند، همواره قابل تقدیر و تشکرند.
زارع اضافه می‌کند: بسیاری از افراد با توجه به مقدار حقوق و ساعات کاری به خوبی از عهده کار بر نمی‌آیند، اما در مورد پاکبانانی که نسبت به انجام کار تعهد لازم را داشته باشند هیچگونه نگرانی به لحاظ امنیت شغلی وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه در صورت پایان یافتن قرارداد شهرداری شیراز با شرکت‌های پیمانکار، نگرانی از بابت حفظ شغل برای کارگران پاکبان وجود ندارد، می‌افزاید: کارگران تحت نظر شهرداری شیراز یا دیگر شرکت‌ها مجدداً مشغول به کار می‌شوند. زارع اضافه می‌کند: پس از پایان قرارداد شهرداری و شرکت‌های پیمانکار تنها در زمینه ادامه فعالیت افرادی که در شرکت‌ها به انجام امور جانبی مشغول بوده‌اند ممکن است ابهاماتی وجود داشته باشد و سایرین به کارشان ادامه می‌دهند.


تشکیل کمیته انضباطی

زارع در مورد رفع مشکل نبود کمیته‌های انضباطی در شرکت‌ها می‌گوید: این یکی از مشکلاتی است که در سال‌های قبل با آن مواجه بودیم. در سال‌های قبل افرادی به عنوان پیمانکار توسط شهرداری شیراز یا نماینده شرکت انتخاب می‌شدند که عملکرد آنان برای پاکبانان چندان خوشایند نبود، اما از فروردین امسال کمیته‌های انضباطی در تمامی مناطق شیراز تشکیل شده است که به واسطه این کمیته‌های انضباطی پاکبانان از بین خود نماینده مورد اعتمادی را بر می‌گزینند تا مسائل و مشکلات کارگران را رصد کنند.
وی تاکید می‌کند که در مورد انتخاب نماینده کارگران، ناظران و نمایندگان شرکت‌های پیمانکار حق هیچگونه مداخله‌ای ندارند.


جذب نیروی بالای 45سال ممنوع

این نماینده شرکت مدیریت پسماند در خصوص نیاز به جذب نیروی کار جوان برای شغل پاکبانی در شیراز می‌گوید: طی 2‌سال گذشته بخشنامه‌ای صادر شد که طبق آن دیگر پذیرش افراد بالای 45‌سال ممکن نیست.

زارع می‌افزاید: در قرارداد شرکت‌ها ذکر شده است که برای گزینش جدید، نیروی تحصیل‌کرده و حداقل دارای مدرک تحصیلی دیپلم استخدام شود.
وی اضافه می‌کند: با توجه به اینکه مشاغلی از این قبیل جزو مشاغل سخت به حساب می‌آیند، شهرداری شیراز برای جذب نیروهای جوان برنامه ریزی و تلاش زیادی انجام داده و در این راستا امکانات و خدمات رفاهی بیشتری در اختیار کارگران پاکبان گذاشته شده است. زارع با اشاره به اینکه از لحاظ زیرساخت‌های شهری پیشرفت‌هایی به نفع کارگران صورت گرفته است، می‌گوید: این پیشرفت‌ها کار را برای کارگران پاکبان راحت‌تر کرده است. به عنوان مثال؛ برای نظافت قسمت‌های خطرناک به لحاظ ایمنی، ماشین‌های نظافتگر به جای نیروی انسانی به کار گرفته می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه حرفه پاکبانی از مشاغل شریف و قابل احترام در جامعه است، می‌افزاید: متاسفانه به دلیل خلاء فرهنگ سازی، چنین مشاغلی برای جوانان جویای کار عیب محسوب می‌شود. به همین دلیل نیازمند فرهنگ‌سازی توسط رسانه‌ها به خصوص صدا و سیما و مطبوعات هستیم.