پلیس شهری؛ راهکار مقابله با سگ‌گردانی
مهدی اقراریان؛ رئیس کمیته نظارت حقوقی شورای شهر تهران
موضوع نگهداری حیوانات ازجمله مسائلی است که می‌تواند از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. یک بعد مسائل فرهنگی است. به هر حال، ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که جامعه‌ای اسلامی است و سگ به‌عنوان یک حیوان در دین اسلام احکام مشخصی دارد و رعایت این احکام شرعی بسیار حائز اهمیت هستند.
مسائل حقوق شهروندی هم بعد دیگر این موضوع است که قطعا باید مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه امروز شاهد هستیم عده‌ای از افراد با سگ‌گردانی در بوستان‌ها و معابر شهری، حقوق شهروندی سایر مردم را نادیده می‌گیرند. در ملاقات‌های مردمی، شهروندان و گروه‌های مختلف اجتماعی نسبت به این مسئله معترض هستند.
البته این گلایه‌ها تنها مختص سگ‌گردانی نیست و بعضا عده‌ای نسبت به نگهداری برخی از حیوانات در آپارتمان‌ها که براساس سابقه فرهنگی ما ضد‌ارزش و به‌نوعی ناهنجاری محسوب می‌شود هم اعتراض دارند. ممنوعیت سگ‌گردانی در فضاهای عمومی ازجمله بوستان‌ها فقط مربوط به تهران و کشور ما نیست و در بسیاری از کشورهای دنیا هم ورود حیوانات خانگی به برخی مجموعه‌ها ممنوع است.
نکته دیگر در حوزه نگهداری سگ موضوع حقوق حیوانات است. متأسفانه عده‌ای از مردم، خودخواهانه آنها را از محیط طبیعی زندگی‌شان دور و در فضاهای بسته آپارتمان‌ها نگهداری می‌کنند که این عین نادیده‌گرفتن حقوق حیوانات محسوب می‌شود.
باور دارم که امروز ما نیاز به قوانین و مقررات بازدارنده‌ای در مسئله و مقوله سگ‌گردانی در شهر تهران داریم. امروز وقتی سگ‌گردانی در بوستان صورت می‌گیرد، فضولات این حیوان در سطح بوستان رها می‌شود و همین زمینه انتقال بیماری به شهروندان ازجمله کودکان را فراهم می‌کند.
در کنار قانون بازدارنده، ضرورت دارد فرهنگسازی هم انجام شود و دستگاه‌های قضایی و انتظامی در کنار مدیریت شهری قرار گیرند. نکته حائز اهمیت که شاید مغفول مانده، نبود پلیس شهری در تهران است. اگر چنین نیرویی در بوستان‌ها مستقر شود، قطعا ممنوعیت سگ‌گردانی ضمانت اجرایی می‌یابد و شاهد اینگونه آشفتگی‌ها و هنجارشکنی در این مقوله نخواهیم بود.
مورد دیگر این است که شهرداری برای احداث و تجهیز بوستان‌ها اعتبارات زیادی هزینه می‌کند، اما برخی بوستان‌ها فاقد پیوست فرهنگی هستند. وقتی چنین پیوستی وجود نداشته باشد، حتما شاهد سگ‌گردانی و حضور اراذل‌واوباش و... در چنین فضاهای عمومی خواهیم بود. مدیریت شهری درخصوص فضای سبز و آبیاری بوستان‌ها مسئولیت مستقیم دارد و امنیت پارک‌ها بر عهده نیروی فراجا‌ست و ازاین‌رو مسئولیت مستقیمی در حوزه مقابله با سگ‌گردانی متوجه شهرداری تهران نیست؛ اما چون سگ وارد بوستان می‌شود و برای شهروندان مشکلات ایجاد می‌کند، حتما مدیریت شهری وظایفی دارد.
به‌هرحال، سگ‌گردانی یک مسئله اجتماعی است و رفع آن نیاز به مشارکت بخش‌های مختلف و نیاز به قانونگذاری دارد که ضمانت اجرایی هم داشته باشد. بازهم این موضوع سبب نمی‌شود مدیریت شهری از مسئولیت اجتماعی خود شانه خالی کند یا به نصب تابلوهای ورود سگ ممنوع در بوستان‌ها رضایت دهد. مدیریت شهری از طریق تفاهم با فراجا می‌تواند به تشکیل و فعال‌شدن پلیس شهری همچون پلیس کوهستان کمک کند. اگر پلیس شهری شکل بگیرد در تعامل با دستگاه قضا به‌عنوان ضابط می‌تواند با بسیاری از آسیب‌ها ازجمله مشکلات ناشی از سگ‌گردانی مقابله کند.
