از هندوانه اوین تا شربت خرمالو

در گستره وسیع شمیران، روستاهایی که جالیز هندوانه داشتند هندوانه‌های بزرگ را در انبار خانه نگهداری می‌کردند تا شب یلدا روی سفره رنگین این شب هندوانه داشته باشند. سیب شمیرانی هم پای ثابت سفره یلدای اهالی شمیران بود؛ سیبی سرخ با پوستی چرب و  به غایت خوش‌رنگ که جلوه‌ای خاص، به سفره شب یلدا می‌داد. سیدمهدی اعرابی، شمیران پژوه با اشاره به جالیزها و کشتزارهای هندوانه و دیگر صیفی‌های معروف در اوین، توضیح می‌دهد: «در شمیران هرجا که جالیز و کشتزار هندوانه وجود داشت، شب یلدا هم اهالی آن آبادی و روستاهای مجاور آن، روی سفره یلدا هندوانه داشتند. چند دهه پیش در محل کنونی نمایشگاه بین‌المللی و اراضی اطراف آن کشتزاری وسیع وجود داشت که انواع صیفی‌‌ها ازجمله هندوانه در آن کشت می‌شد.»
 شمیرانی‌ها اما برای نگهداری هندوانه‌های اوین روشی منحصربه‌فرد و کارآمد داشتند. اعرابی درباره جزئیات این روش می‌گوید: «شمیرانی‌ها هندوانه‌های بزرگ‌تر را که در آخرین برداشت شهریورماه به‌دست می‌آمد برای شب یلدا دستچین می‌کردند. هندوانه‌ها در انبارها که خنک‌تر از دیگر بخش‌های خانه بود نگهداری می‌شد. البته برای آنکه کیفیت هندوانه حفظ شود آن را زیر مقداری خاک نرم دفن می‌کردند. این روش کارآمد برای نگهداری سیب شمیران هم استفاده می‌شد.»  ازگیل و خرمالو از دیگر میوه‌های رایج سفره شب یلدای شمیرانی‌ها بود. او از شربت خاص شب یلدا که برای درست کردن آن از خرمالو استفاده می‌شد، می‌گوید: «شمیرانی‌ها به زیبایی سفره شب یلدا هم توجه داشتند. آنها در لیوان‌های بزرگ شربت می‌ریختند و داخل هر لیوان یک خرمالوی کوچک قرار می‌دادند. این لیوان‌ها عمدتا شیشه‌های رنگی داشتند که در تلفیق با خرمالوهای خوش‌رنگ جلوه‌ای خاص به سفره شب یلدا می‌داد. با ازگیل هم مرباها و شربت‌های متنوع برای شب یلدا درست می‌کردند.»