سال سخت طبیعت ایران

مجید جباری-روزنامه‌نگار

همانطور که پیش‌بینی می‌شد، امسال سال سختی برای طبیعت ایران است. از ابتدای آذرماه تاکنون 61آتش‌سوزی در 429هکتار از مراتع و جنگل‌های کشور رخ داده است که گسترده‌ترین آن، هفته اول آذرماه در 23شهرستان استان‌های مازندران و گیلان به وقوع پیوست و 175هکتار از طبیعت شمال کشور را خاکستر کرد. با اینکه آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع کشور طی سال‌های 1400 و 1401 به نسبت سال سیاه طبیعت ایران (1399) روند کاهشی گرفته بود، اما حمیدرضا قنبری، مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی ایران با بررسی آمار آتش‌سوزی‌های 4‌ماه نخست سال1402، امسال را سال سخت طبیعت ایران خوانده بود. براساس آمارهای رسمی، حریق‌ عرصه‌های طبیعی ایران، امسال در مقایسه با سال قبل 412درصد افزایش پیدا کرد؛ آتشی که به‌گفته عباسعلی نوبخت، ‌رئیس سازمان منابع طبیعی کشور 95درصد عامل انسانی دارد. آخرین داده‌های آماری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نیز مشخص کرده است که سالانه بیش از 21هزار هکتار جنگل‌ و مرتع ایران در آتش می‌سوزد.



مکث
12 تا 18؛ بیشترین ساعات حریق در طبیعت ایران
سیدناصرالدین عمادی، مشاور رئیس سازمان منابع طبیعی: حریق در عرصه‌های منابع طبیعی را می‌توان به شکل‌های سطحی، تنه‌ای، تاجی و زیرزمینی مشاهده کرد که در کشور ما اکثر آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های طبیعی به شکل سطحی اتفاق می‌افتد. علت‌های مختلفی در بروز و توسعه حریق در منابع طبیعی وجود دارد. حضور دامداران، جنگل‌نشینان و روستاهای داخل جنگل، بی‌احتیاطی رهگذران، شکارچیان و چوپانان، افزایش جمعیت گردشگران طبیعت و حوادث ناشی از آن و همچنین افراد سودجو و فرصت‌طلب که عرصه‌های طبیعی را به‌خاطر افزایش اراضی زراعی خود به آتش می‌کشند، ازجمله مهم‌ترین عوامل آتش‌سوزی در طبیعت کشور به‌حساب می‌آید. ضمن اینکه گسترش اراضی احیا‌شده با گونه‌های سوزنی‌برگ که مناطق حساس به حریق را افزایش می‌دهد، وجود درختان پوسیده، شکسته و افتاده در جنگل که احتمال وقوع حریق را افزایش می‌دهد، ضعف در اجرای موارد فنی نظیر عملیات بهداشتی و پرورشی توسط بخش‌های مربوطه و مجریان طرح‌ها به‌ویژه در سطح جنگل‌کاری‌ها، بروز پدیده خشکسالی‌های پی در پی طی سالیان اخیر و کمبود نیرو و امکانات و غیره... از دیگر عوامل حریق در عرصه‌های منابع طبیعی است. همچنین با بررسی آمارهای موجود، بیشترین ساعات حریق در شبانه‌روز بین 12ظهر تا 18 است و در شمال کشور ماه‌های آذر، دی و بهمن و در خارج از شمال ماه‌های خرداد، تیر و مرداد حادترین ماه‌های حریق و ایام تعطیل و روزهای آخر هفته بحرانی‌ترین روزهای وقوع حریق در هفته هستند.