آزمایش ایرانی برای سفر به فضا

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

پرتاب موفق و تمام ایرانی کپسول زیستی، اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ صنعت فضایی کشور است. پیش از این عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات از پرتاب آزمایشی و زیرمداری آن خبر داده بود و سرانجام روز گذشته این وعده در پایگاه فضایی سمنان عملی شد. این کپسول زیستی که قرار است در آینده‌ای نزدیک و با پشت سر گذاشتن موفقیت آمیز کلیه تست‌ها، فضانوردان ایرانی را به فضا اعزام کند با انعقاد قراردادی میان سازمان فضایی ایران با پژوهشگاه هوافضا طراحی و ساخته شده است.

در اوج با پرتابگر ایرانی
ایران در ساخت انواع موشک‌های پرتابگر در مسیر صعودی قرار دارد و این بار نیز مسئولیت پرتاب آزمایشی کپسول زیستی بر عهده پرتابگری تمام ایرانی به نام سلمان بود. پرتابگر سلمان، نخستین نسخه از کلاس پرتابگرهایی است که می‌توانند کپسول‌های زیستی با وزن نیم تن را به فضا بفرستند. این موشک‌بومی، در بخش پیشران بسیار پیشرفته است و ویژگی‌های آیرودینامیکی و کنترل آن متناسب با محموله‌های زیستی است. سازنده این پرتابگر، سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع است.

جدیدترین نسل کپسول زیستی ایران
حسین دلیریان، سخنگوی سازمان فضایی ایران پس از پرتاب موفق کپسول زیستی درباره آن گفت: با پرتاب موفق این کپسول ۵۰۰کیلویی، توسعه فناوری‌های مختلف طرح اعزام به فضا شامل پرتاب، بازیابی، سامانه‌های کنترل سرعت و سپر ضربه‌گیر، آیرودینامیک کپسول و چتر، سامانه‌های مربوط به شرایط زیستی و غیره آزمایش شد. این کپسول به‌عنوان جدیدترین نسل از کپسول‌های زیستی ایران هنوز قادر به حمل انسان نیست، اما قابلیت‌های بسیار پیشرفته‌تری نسبت به کپسول‌های قبلی دارد.

9پرتاب در 8سال
در سال‌هایی که دولت سیزدهم بر سر کار آمده است، آمار پرتاب‌های فضایی کشور با احتساب کپسول زیستی به 9پرتاب رسیده است. حسن‌سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران درباره برنامه‌های ایران برای پرتاب فضانورد، گفت: ما در این زمینه برنامه مفصلی با عنوان زیست فضا داریم. از این برنامه در گذشته با عنوان اعزام انسان به فضا یاد می‌شد و الان این برنامه را توسعه دادیم. در برنامه 10 ساله فضایی کشور، اهدافی تعریف شده است که رفته رفته هر یک از آنها انجام می‌شود. سالاریه گفت: «در این زمینه تنها تکیه ما بر اعزام فضانورد نیست، بلکه موضوع زیست‌فضا به‌طور مبسوط در یکی از پژوهشگاه‌ها در حال انجام است‌. این طرح جزو برنامه‌های جدی سازمان فضایی به شمار می‌رود. در این طرح بسیاری از کاربری‌های دیگر ازجمله ساخت آزمایشگاه‌های زیر مداری را نیز درنظر داریم.

بومی‌سازی‌ در کنار اوج‌گیری پرتاب‌ها
در روند بومی‌سازی‌ موشک پرتابگر و ماهواره‌ها، ایران به وضوح پیشرفت چشمگیری داشته است. در بحث سایت پرتاب نیز، به‌گفته سالاریه، ایران می‌تواند  یک نقطه مناسب پرتابی در منطقه  حتی میزبان کشورهای دیگر در این زمینه باشد. تثبیت فناوری‌های فضایی مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور با وضوح تصویر بهتر از ۵متر چندطیفی و ۲.۵متری تک طیفی و 10متر در کلاس و استانداردهای جهانی در دستور کار قرار دارد. در این بین بومی‌سازی‌ ماهواره‌های مخابراتی و قرار دادن آنها در مدار با هدف پوشش نیازهای ارتباطی کشور با جدیت دنبال می‌شود. منظومه‌های ماهواره‌ای مدار پایین و سامانه کمک ناوبری محلی فضاپایه از دیگر برنامه‌های گنجانده شده در این برنامه 10ساله است. توسعه علوم، اکتشافات و زیست فضایی نیز هدفی است که با پرتاب آزمایشی کپسول زیستی تمام ایرانی آغاز شده است.

اعزام فضانورد به سبک  ایرانی
عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از پرتاب موفقیت آمیز کپسول زیستی ایران، گفت: احیای برنامه‌های اکتشاف فضایی و زیست در فضا از ابلاغات ریاست‌جمهوری بود. آخرین فعالیت‌ها در این زمینه در سال 91انجام شده و پس از آن عملا متوقف مانده بود که در 2سال اخیر بخش‌های مختلف کار به جریان افتاد. ما امروز شاهد آزمون‌های زیرمداری نسل جدید کپسول‌های زیستی کشور بودیم. این کپسول‌زیستی نیم تنی با کمک یک پرتابگر جدید ایرانی که یک کلاس جدید از پرتابگرهای طراحی شده توسط متخصصان وزارت دفاع بود پرتاب شد. آزمون‌هایی که هم برای کپسول هم پرتابگر طراحی شده بود با موفقیت انجام شد. زارع پور با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به لطف خدا و همت متخصصان ایرانی در حال حاضر جزو 6کشوری است که فناوری کپسول زیستی را در اختیار دارد، گفت: امیدواریم با ادامه این روند، در سال‌های آتی کپسول‌های جدید زیستی که در دست طراحی و ساخت هستند را رونمایی می‌کنیم تا در افق 1407تا 1408بتوانیم شاهد اعزام فضانورد با فناوری صددرصد ایرانی باشیم.