راز پایداری سوریه به روایت اسناد

علی‌الله سلیمی؛ روزنامه‌نگار

جنگ سوریه یکی از جنگ‌های طولانی و پیچیده در سال‌های اخیر است که بسیاری از کشورها و قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی به نوعی درگیر آن بودند و کشور سوریه عملا در چند جبهه با دشمنان چندگانه محور مقاومت درگیر بود و سرانجام از این نبرد پیچیده سربلند بیرون آمد. اما راز این پایداری سوریه در مقابل جبهه متحد دشمنان محور مقاومت در چه مواردی خلاصه می‌شود و اصلا روند این جنگ و سرانجام آن چگونه رقم خورده است. سامی کلیپ، نویسنده و تحلیلگر کوشیده است در کتاب خود؛ «راز پایداری سوریه؛ به روایت اسناد محرمانه» به این سؤال‌ها پاسخ دهد. این کتاب با گفتار اختصاصی نویسنده برای فارسی‌زبانان و با نظارت دکتر صفاالدین تبرائیان و ترجمه فاطمه شاه‌حسینی از سوی انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. این اثر از زبان عربی با نام اصلی «اسد میان رفتن و نابودی» برگردان شده و نویسنده کتاب در مقدمه‌ای جداگانه اینطور نوشت: «این کتاب کوششی برای شرح جنگ سوریه از دریچه شخصیت بشار اسد و نقش‌آفرینی اوست.صصالبته در این کتاب صورت جلسات و اسناد سری و مصاحبه‌های متعددی نیز با افراد درگیر در این جنگ فرسایشی در داخل سوریه و خارج از آن مطرح شده که برخی از ابهامات بسیار را تا زمان آماده‌سازی این کتاب توضیح می‌دهد و این کتاب و اسنادش سیاستمداران، نویسندگان و مورخان را همچنان در برابر این پرسش مهم قرار می‌دهد: آیا ویرانی سوریه واقعا سازماندهی‌شده و متکی بر پروژه‌های ترسیم دوباره نقشه منطقه غرب آسیا و تقسیم کشورهای آن براساس اسناد و نقشه‌های اسرائیلی و اهداف آمریکایی بوده که ایستادن بشار اسد در کنار نیروهای مقاومت را در برابر اشغال عراق از سوی آمریکا و انگلیس برنتافته است یا آنکه این ویرانی دلایل دیگری دارد که همگان خواسته یا ناخواسته در آن شریکند؟»
در توصیف محتوای این اثر آمده است، جنگ و صلح روایت تمام‌نشدنی حرکت بشر بر کره خاکی است. در این میان، کسی نمی‌داند آیا جنگ‌های گاه و بی‌گاه است که پیوستگی صلح و آرامش را می‌گسلد یا برهه‌هایی از صلح و آرامش است که بر بستری دائمی از جنگ و منازعه ظاهر می‌شود. هر چه که هست این دو همنشین جدایی‌ناپذیر، چهره زندگی را آنگونه که می‌خواهند، رقم می‌زنند. اما در میانه این آرامش و تلاطم، روابط میان دولت‌ها، همگرایی‌ها، پیمان‌ها و بی‌عهدی‌ها و دخالت‌ها و بی‌تفاوتی‌ها صحنه‌های بدیع و بی‌بدیل از زندگی سیاسی جمعی را به تصویر می‌کشد که درنگی کوتاه بر آنها، درس‌هایی بزرگ را برای هر بیننده‌ای به ارمغان می‌آورد. جنگ و صلح، اگر چه داستانی بی‌پایان از روز نخست زمین‌نشینی بشر تا به امروز است اما نوشوندگی تجربه‌های آن، هر بار بر فریبایی‌اش می‌افزاید تا کتاب تاریخ آدمی را مشحون از درس‌هایی سازد که از آن باید آموخت، به‌کار بست، تجربه اندوخت و راه را برای گام‌های دیگر هموار ساخت.