سالمندآزاری نکنیم

طبق آمارهای به‌دست آمده، درصد بالایی از سالمندان به افسردگی مبتلا هستند و تنها زندگی می‌کنند. چرایی‌اش هم به فرهنگ اشتباهی که در کشورمان باب شده، برمی‌گردد که سالمندان را افراد از کارافتاده تلقی می‌کنند. کسانی که دست و پا گیر و بیمار هستند و مراقبت دائمی می‌خواهند. درصورتی که در گذشته اینطور نبود. افراد سالخورده از جایگاه ویژه‌ای در خانواده‌ها برخوردار بودند و کوچک و بزرگ تکریم‌شان می‌کردند. حسام الدین‌علامه معتقد است: «سالمندان منبع تجربه هستند. می‌توانند دانسته‌های خود را به فرزندان شان منتقل کنند. باید آنها را باور کرد و در امور زندگی دخالتشان داد.»

سالمندی، ناتوانی نیست
بر خلاف تصور عوام، دوره سالمندی به‌معنای ازکارافتادگی و از دست دادن توانمندی نیست. این دوره، ویژگی‌های خود را دارد که اگر به آن اهمیت داده شود، می‌تواند برای خانواده و جامعه سودمند باشد. به ‌گفته علامه متأسفانه بعضی از شهروندان، سالمندان را افرادی ناتوان یا حتی سر بار می‌دانند؛ درصورتی که دوره سالمندی، زمان انتقال تجربه‌های زندگی به دیگران است. او با بیان اینکه به رعایت حقوق سالمندان و احترام به آنها در دین اسلام سفارش زیادی شده است، می‌گوید:«گاهی بدون اینکه بخواهیم، باعث آزار و رنجش آنها می‌شویم. خواسته سالمند متناسب با سن اوست. سالمند نیاز به آرامش دارد تا با خود خلوت کند و به امور شخصی‌اش مثل بهداشت یا استراحت برسد. ولی ما این حق را با خودخواهی‌مان از آنها سلب می‌کنیم؛ به‌طور مثال خانمی با خود می‌گوید چون مادرم در خانه است و من حوصله درست کردن شام را ندارم به خانه او می‌رویم درحالی‌که شرایط مادرش را درک نمی‌کند و با ایجاد زحمت برای او، باعث آزارش می‌شود.»

از آنها غافل نشویم
به باور علامه، غفلت و بی‌توجهی به سالمندان خود نوعی سالمندآزاری است. غفلت یعنی مراقبتی که لازمه آنهاست، انجام نشود. سالمند ساعت‌ها تنها می‌ماند یا از نوه‌هایش مراقبت می‌کند درصورتی که نیاز دارد استراحت کند یا رژیم غذایی مناسبی برایش تهیه شود. او در ادامه می‌گوید: «بعضی از سالمندان هم در مضیقه مالی هستند. آنها دوست دارند مایحتاجشان را خودشان تهیه کنند یا اینکه برای اقوام یا فرزندان هدیه‌ای بخرند، ولی درآمدی ندارند و باید منتظر بمانند تا فرزندان نیازشان را برآورده کنند. در بعضی مواقع سالمند تمول مالی دارد، ولی فرزندان، آنها را استثمار کرده یا بدون اجازه پولشان را تصاحب می‌کنند تا زندگی آرام و راحتی برای خودشان فراهم کنند.»