رمزگشایی از سبز پوشی بورس

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

پس از رشد پرشتاب شاخص بورس در مبادلات روز چهارشنبه، دیروز هم شاخص کل بورس تهران با یک رشد پرقدرت معادل 1.3درصد افزایش یافت. صعود‌های بورس بعد از آن اتفاق افتاد که سازمان بورس برنامه جدیدی را از هفته قبل برای تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها آغازکرد.
به گزارش همشهری، نزول‌های فرسایشی شاخص بورس در 3سال گذشته این روزها نهاد ناظر بازار سرمایه را بر آن داشته است تا از همه ابزارهای موجود برای جلوگیری از نزول بیشتر استفاده کند. در طول ماه‌های گذشته منابع مالی جدیدی به بازار تزریق شده و در عین حال نگاه اصلی در رویه‌های معاملاتی در طول ماه‌های گذشته اینگونه بود که از نزول بیشتر شاخص جلوگیری شود. با این حال این اقدامات از رکودی که ماه‌هاست گریبان بورس را گرفته جلوگیری نکرد.
در تازه‌ترین رویداد اما سازمان بورس از هفته قبل برنامه جدیدی را برای بهبود روند معاملات در بورس در پیش گرفت که به زعم کارشناسان می‌تواند اثر مثبتی بر شاخص بورس داشته باشد.
هفته گذشته سازمان بورس ابتدا با انتشار فراخوانی از هلدینگ‌های بزرگ بورس دعوت کرد تا به نوعی خود را برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی آماده کنند و پس از آن با انتشار فراخوان جداگانه‌ای بانک‌ها را نیز به این فهرست اضافه کرد.
استدلال سازمان بورس این است که در حال حاضر ارزش بازار شرکت‌ها خیلی کمتر از ارزش روز دارایی‌های شرکت‌هاست و اگر بین ارزش دارایی‌ها و ارزش روز شرکت‌ها تناسبی به‌وجود بیاید، بازار به تعادل خواهد رسید. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد بازار سهام نیز به اقدامات سازمان بورس واکنش مثبت نشان داده است.

رشد شاخص بورس
همزمان با اعلام برنامه‌های سازمان بورس برای تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها، شاخص کل بورس تهران ابتدا در روز چهارشنبه 1.2درصد و سپس در مبادلات دیروز با 1.3درصد افزایش مواجه شد. با این میزان رشد اکنون شاخص کل بورس تهران به 2میلیون و 87هزار واحد رسیده است. به زعم کارشناسان این پتانسیل وجود دارد که درصورت عبور شاخص بورس از محدوده 2میلیون و 150هزار واحد، شتاب رشد شاخص بیشتر شود.آمار‌ها همچنین نشان می‌دهد تحت‌تأثیر رشد‌های شاخص بورس از اواخر هفته قبل بیش از 220هزار میلیارد تومان به ارزش بازار سهام اضافه شده و بار دیگر ارزش کل بازار سهام از مرز 9000هزار میلیارد تومان فراتر رفته است.
در این مدت همچنین بیش از 400میلیاردتومان نقدینگی تازه وارد بازار سهام شده و ارزش معاملات خرد با 40درصد رشد به 5هزارو 500میلیارد تومان رسیده است. به‌نظر می‌رسد سهامداران انتظار دارند تحت‌تأثیر اقدامات سازمان بورس برای تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها شاخص‌های بورس با رشد بیشتری مواجه شوند. اما آیا این سیاست می‌تواند به تداوم رشد در بورس منجر شود؟

اثر تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر بورس
آنطور که سازمان بورس اعلام کرده برنامه این نهاد آن است که ارزش دارایی شرکت‌ها به ارزش روزشان نزدیک‌تر شود. احتمالا سازمان بورس انتظار دارد از این طریق قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر از گذشته ارزش‌گذاری شوند و این موضوعی است که می‌تواند به رشد ارزش بازار و شاخص بورس منجر شود.
 یک عضو هیأت‌مدیره سازمان بورس در این‌باره توضیح داد: ارزش دارایی‌های شرکت‌ها یکی از وجوه ارزش‌گذاری شرکت‌هاست و در حال حاضر ارزش بازار شرکت‌ها در بازار سرمایه خیلی کمتر از ارزش روز دارایی‌های آنهاست به همین دلیل سرمایه‌گذاران و سهامداران حق دارند از ارزش روز دارایی‌ها مطلع شوند.
رضا عیوضلو ادامه داد: با توجه به اینکه ارزش دفتری دارایی‌ها در ترازنامه شرکت‌ها معمولا با بهای تمام‌شده در دفاتر ثبت شده است، به‌نظر می‌رسد در شرایط تورمی اطلاعات کامل و کافی به ذینفعان و سرمایه‌گذاران ارائه نمی‌شود و این موضوع، هم ترازنامه و هم سود و زیان شرکت‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

کارشناسان چه می‌گویند؟
کارشناسان عموما در پاسخ به این پرسش که آیا این سیاست سازمان بورس می‌تواند به رشد شاخص بورس منجر شود؟ نظر مثبتی دارند. مصطفی امیدقائمی، مدیرعامل اسبق فرابورس در این باره، گفت: انجام چنین اقدامی باعث می‌شود تا علاوه بر افزایش شفافیت در بازار، شاهد بهبود روند معاملات بازار باشیم.
او افزود: زمانی که خبر تجدید ارزیابی دارایی یک شرکت در بورس منتشر می‌شود شاهد افزایش قیمت آن شرکت در بازار و تغییرات ارزش بازار شرکت‌ها خواهیم بود به همین دلیل تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها اقدام مثبتی است که می‌تواند تأثیر مثبتی بر بازار سهام داشته باشد.
محمدجواد میرطاهر، رئیس هیأت‌مدیره بورس تهران نیز در این‌باره گفت: این تصمیم سازمان بورس می‌تواند روند مثبتی را در بازار سرمایه ایجاد کند، چراکه به هر میزان شرکت‌ها بتوانند از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند ارزش دفتری آنها به روز می‌شود و این موضوع زمینه‌ساز کاهش فاصله ارزش بازار شرکت‌ها با ارزش دفتری آنها خواهد شد.
میثم فدائی، مدیرعامل سابق فرابورس نیز اثر مثبت تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر شاخص بورس را تأیید کرد وگفت: بدیهی است درصورت تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها فعالان بازار سرمایه و افراد آگاه به این صنعت متوجه شرایط دقیق شرکت‌ها می‌شوند و سود شرکت‌ها با به‌روز شدن دارایی‌های استهلاک‌پذیر کاملا واقعی می‌شود.
او ادامه داد: افزایش کارایی اطلاعاتی بازار سرمایه، ارائه گزارش افزایش سرمایه و امکان خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت برای شرکت‌های زیان‌ده و دارای زیان انباشته، افزایش نقدشوندگی سهام شرکت و افزایش توان تسهیلات‌گیری ازجمله مزایای این طرح هستند.
شاهین چراغی، عضو سابق شورای بورس نیز گفت: قاعدتا تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر بازار سهام داشته باشد.