یلدا جشن بلندترین شب سال نیست

شبان میرشکرایی، مسئول تهیه و تدوین پرونده جهانی «یلدا» و پژوهشگر میراث‌فرهنگی اعلام کرد: مهم‌ترین نکته‌ای که درباره «یلدا» باید یادآور شوم این است که «یلدا» جشن بلندترین شب سال نیست، بلکه جشن آغاز روشنایی است. درواقع جشن «یلدا» برای شب آن گرفته نمی‌شود، بلکه برای فردایی است که روشنایی شروع به فزونی می‌کند و روزها طولانی‌تر می‌شود.
او افزود: در دوره‌های بسیار کهن که تفکرات آیین مهر در ایران بسیار رواج داشت، این جشن به‌عنوان جشن تولد مهر شناخته می‌شد. مهر، ایزد نور و نشان آن، سرخی قبل از طلوع آفتاب و پس از غروب آفتاب است.به‌گفته میرشکرایی، اعتقاد بر این بود زمانی که آفتاب غروب می‌کند تا زمانی که دوباره طلوع می‌کند، مهر بر دنیا حکمفرماست. مهر یک ایزد ناملموس و غیرمادی و نماد زندگی است و بخشی از ریشه‌های جشن یلدا به این تفکرات می‌رسد؛ بنابراین طولانی‌تر بودن شب و پایان پاییز، علت این جشن نیست.به گزارش ایسنا، مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی «یلدا/ شب چله» در واکنش به اقدام اخیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در نامگذاری تکمیلی یلدا در تقویم ملی کشور تأکید کرد: پیوست عنوانی به نام «یلدا» در تقویم ملی، تأثیری در تخریب  یا توسعه این پرونده ندارد.
پرونده «یلدا / شب چله»، نهم آذرماه سال ۱۴۰۱ به‌عنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران و مشترک با افغانستان در یونسکو ثبت‌جهانی شد؛ این درحالی بود که انتظار می‌رفت کشورهای بیشتری در پرونده جهانی «یلدا» مشارکت داشته باشند، اما وقتی ایران سال ۱۳۹۳ این پرونده را در یونسکو برای ثبت چندملیتی به اشتراک گذاشت، تنها افغانستان به آن پیوست. شرایط داخلی افغانستان نیز به‌گونه‌ای بود که در جلسه رأی‌گیری اجلاس یونسکو برخی کشورها نسبت به چگونگی حفاظت از این میراث ناملموس در افغانستان ابراز نگرانی کردند، اما با گذشت یک سال از ثبت جهانی «یلدا»، هنوز خبری از پیوستن کشور جدید به این پرونده ایران در یونسکو منتشر نشده است.شبان میرشکرایی به ایسنا گفته است: روند ثبت جهانی پرونده «یلدا» از سال ١٣٩٢شروع شد و جلسه‌ای با ١٢کشور عضو پرونده «نوروز» برای بازنویسی پرونده در تهران تشکیل و در همان جلسه پرونده «یلدا» هم پیشنهاد شد تا کشورهای حاضر اگر تمایل دارند در آن مشارکت کنند. این رایزنی‌ها ادامه پیدا کرد تا در نهایت با همکاری کشور افغانستان و مدیریت ایران، پرونده «یلدا» جهانی شد.