نهضت حفاظت از آثار تاریخی

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

ایران یک‌میلیون‌و200هزار محوطه و بنای تاریخی شناسایی‌شده دارد که از این میان تنها 36هزار اثر و محوطه تاریخی کشور در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند. این عدد به‌معنای آن است که تنها 10درصد آثار شناسایی شده ایران به ثبت ملی رسیده‌اند و مابقی آثار همچنان رهاشده مانده‌اند. بودجه حفاظت از میراث تاریخی و فرهنگی کشور تنها 200میلیاردتومان است که با این حساب اگر این بودجه در خوش‌بینانه‌ترین حالت به‌صورت صددرصدی صرف تنها نگهداری از آثار شناسایی شده شود به هر اثر 200میلیون تومان می‌رسد. این مبلغ جدای از مرمت موردنیاز برای آثار تاریخی کشور است. حالا برای نخستین‌بار، انجمن خیرین میراث‌فرهنگی تشکیل شده تا شاید بتوان با همکاری و مشارکت آنها مرمت و حفاظت از آثار تاریخی کشور را بهبود بخشید و از نابودی بسیاری از بناهای تاریخی کشور جلوگیری کرد.

مکث
ایران در انتظار نهضت بزرگ حفظ میراث‌فرهنگی است
علی دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی: در فرهنگ ما ایرانیان، نیکوکاری و وقف پیشینه تاریخی طولانی و پرافتخاری دارد. بسیاری از بناها، مجموعه‌های تاریخی، مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و خانه‌ها که از گذشته به یادگار مانده‌اند، حاصل همین رویکرد است. ایران بزرگ در حوزه میراث‌فرهنگی به‌رغم عظمت، تشخص و جایگاه متمایز جهانی که دارد، اما به‌دلیل آنکه مقوله میراث‌فرهنگی در صدر امور نبوده است، نسبت به آن اهتمام شایسته صورت نگرفته و از نظر بودجه، اعتبار، زیرساخت و امکانات بسیار نحیف و ضعیف است.
حفظ، نگهداری، مرمت و خدمات‌دهی به مردم به‌ویژه گردشگران داخلی و خارجی در فضاها و اماکن تاریخی نیاز به یک نهضت بزرگ مردمی دارد؛ چراکه با بودجه و اعتبارات بس محدود و کم دولتی امکان حفاظت از میلیون‌ها اشیا و اموال تاریخی و ۳۵هزار اثر ثبت ملی شده از بیش از یک‌میلیون اثر را نداریم. مسائل اقلیمی، خشکی، کم‌آبی، فرونشست و مسائل زیست‌محیطی هم تهدید جدی برای بناهای تاریخی شده است؛ بنابراین انجمن خیرین میراث‌فرهنگی فرصتی است که همه خیرین، نیکوکاران، سرمایه‌داران، صاحب ثروت، در داخل و خارج از کشور نهضت بزرگی را برای حفظ میراث‌فرهنگی به راه ‌اندازند و وزارت میراث‌فرهنگی، چشم‌انتظار مشارکت گسترده همه مردم عزیزمان در انجمن خیرین میراث‌فرهنگی به‌عنوان نهادی مردمی غیردولتی است.