راحت و آسان کتاب امانت بگیر!

علی‌الله سلیمی-روزنامه‌نگار

یکی از بخش‌های مهم کتابخانه‌های عمومی، بخش امانت است که شالوده فعالیت‌ها در این مراکز فرهنگی را تشکیل می‌دهد و اغلب مراجعه‌کنندگان از مخاطبان اصلی این بخش محسوب می‌شوند. بخش امانت کتابخانه‌های عمومی مهم‌ترین بخش این مجموعه‌ها را شامل می‌شود و به منزله نبض کتابخانه است چون متصل به منابع گسترده‌ای است که پیوسته بین اعضای کتابخانه که هر روز به این مراکز فرهنگی مراجعه می‌‌کنند رد و بدل می‌شود. به هر میزان که منابع یک کتابخانه غنی و زیرساخت‌های اداری آن مجهز باشد، می‌توان به افزایش مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌های عمومی برای به امانت بردن کتاب‌ها و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه امیدوار بود. در سال‌های اخیر با تجهیز همه‌جانبه کتابخانه‌های عمومی، تعداد مراجعه‌کنندگان به این مراکز فرهنگی و آمار کتاب‌های به امانت برده شده هم افزایش قابل‌توجهی داشته و دارد که در گزارش این شماره کتابخانه‌های موفق در امانت‌دهی کتاب به مراجعه‌کنندگان در چند استان شاخص را  بررسی کرده‌ایم.



اجرای طرح جدید امانت کتاب در سراسر ایران

به هرجا سفر کردی همانجا کتاب امانت بگیر!
کودکان و نوجوانان عضو هر یک از مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور می‌توانند از دیگر کتابخانه‌های کانون هم کتاب به امانت بگیرند. براساس طرح جدیدی که به پیشنهاد معاونت فرهنگی کانون در بیش از ۱۰۰۰مرکز کانون در سراسر ایران اجرا می‌شود، هر کودک و نوجوان عضو کانون - جدا از اینکه عضو چه مرکزی در چه نقطه‌ای از کشور است - می‌تواند با استفاده از شماره ملی خود به یکی از مراکز کانون مراجعه کند و کتاب به امانت ببرد. این طرح با هدف تشویق کودکان به مطالعه کتاب، به‌ویژه در هنگام سفر که برخی از کودکان و نوجوانان به شهر زادگاه خود یا والدین‌شان می‌روند، اجرا می‌شود تا بچه‌ها بتوانند از روزهای تعطیل و سفر خود نیز برای مطالعه بیشتر و استفاده از خدمات فرهنگی کانون استفاده کنند. پیش‌تر هر عضو کانون فقط می‌توانست از کتاب‌های «مرکز» که عضو آن است استفاده کند که با اجرای این طرح و با راه‌اندازی مرحله دوم سامانه مدیریت مراکز، به همه کودکان و نوجوانان عضو کانون در هر نقطه از کشور، کتاب امانت داده خواهد شد. این اعضای کانون البته باید کتاب‌ها را پس از مطالعه به همان کتابخانه‌ای تحویل دهند که از آن امانت گرفته‌اند. سابقه مراکز و کتابخانه‌های کانون اکنون به ۵۷سال و تعداد این مراکز شامل مراکز ثابت، سیار شهری و روستایی و کتابخانه‌های پستی به ۱۰۳۳مرکز رسیده است. کودکان و نوجوانان می‌توانند در سراسر ایران با مراجعه به مراکز کانون یا پرتال کانون به نشانی kpf.ir به‌مدت یک سال ثبت‌نام کنند و پس از مراجعه به آن مرکز علاوه بر امانت کتاب از خدمات و فعالیت‌های فرهنگی، هنری و ادبی آن استفاده و در کارگاه‌های هنری و ادبی نیز ثبت‌نام کنند. فهرست تمام کتاب‌های امانت گرفته‌شده از سوی کودکان و نوجوانان در طرح جدید و سامانه متمرکز کانون، در کارنامه‌ مطالعاتی عضو ثبت خواهد شد.

آشنایی با قانون حق امانت کتاب
قانون حق امانت به این معناست که نویسنده کتاب از تعداد دفعاتی که کتابش به امانت گرفته می‌شود، یک درصدی حق امانت دریافت کند و این باعث تشویق نویسنده می‌شود که یک کتاب خوب و همه‌پسند بنویسد. وقتی این کتاب‌ها در کتابخانه‌ها مورد استقبال مخاطبان قرار بگیرد در رفتار خواننده این تأثیر را دارد که به کتابی که علاقه‌مند است آن را خریداری کند و این خود تبلیغ خوبی برای یک کتاب است. برای تشخیص صلاحیت‌های یک مروج حرفه‌ای باید به این نکات توجه داشت که عبارت از شناسایی جامعه مخاطب و نیازهای آن، شناسایی کتاب‌ها، ظرفیت‌ها و ویژگی‌های آنها، برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی مناسب، آشنایی با تولید محتوای رسانه‌ای و انتشار در شبکه‌های اجتماعی، تسلط به ادبیات فارسی و تبلیغ‌نویسی ترغیب‌کننده و مهارت‌هایی همچون گوش‌دادن فعال، تفکر انتقادی، درک اجتماعی و فن بیان هستند.