تماشاخانه سران عرب

رضا عمویی-روزنامه‌نگار

حدود 7 قرن پیش، «خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی»، شاعر بزرگ ایران در غزلی معروف با سوزی از داغ دل گفت «من از بیگانگان دیگر ننالم / که با ما هر چه کرد آن آشنا کرد»؛ امروز هم که جنگ ضدانسانی علیه کودکان و مردم فلسطین در نوار غزه جریان دارد، مواضع شرم‌آور برخی سیاستمداران کشورهای مسلمان و عربی منطقه یادآور همین بیت معروف حافظ است. آشنایان همزبان فلسطین این روزها از هزار بیگانه، برای فلسطین بیگانه‌ترند. مواضع برخی از رهبران عربی در قبال فاجعه انسانی و کشتار بیش از 4هزار کودک بی‌گناه در هولوکاست غزه، عرق بر چهره می‌نشاند و نشان می‌دهد که برای برخی سازشکاران عربی در منطقه، زد و بندهای اقتصادی با تل‌آویو بر جان و خون میلیون‌ها مسلمان فلسطینی برتری دارد. در این گزارش مواضع سرد و منفعلانه بعضی کشورهای عربی در قبال جنگ جاری علیه غزه را با برخی مواضع حمایتی در غرب نسبت به تحولات فلسطین مورد بررسی قرار داده‌ایم:


اجماع محرمانه اعراب برای نابودی حماس
یک روز پس از عملیات طوفان‌الاقصی «موسی ابومرزوق» از اعضای جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) با انتقاد از برخی کشورهای عربی گفته بود که بعضی مقامات تشکیلات خودگردان و تعدادی از کشورهای عربی به‌صورت محرمانه از غرب می‌خواهند که حماس را از بین ببرد. برخی مواضع انفعالی کشورهای عربی در قبال جنایات غزه به شرح ذیل است:

وسط بازی مصر
مصری‌ها تلاش زیادی دارند تا خود را به فلسطینی‌ها نزدیک نشان دهند، اما قاهره جز درخواست آتش‌بس، واکنش دیگری به تحولات غزه ندارد. این در حالی است که انتظار می‌رود دولت قاهره در گشایش گذرگاه رفح و ارسال چند برابری کمک‌های انسانی اقدامات گسترده‌‌تری انجام دهد. ارسال بیسکوئیت‌های فاسد به غزه یکی از رسوایی‌هایی مصر بود که ویدئوی آن در روزهای اخیر منتشر شد.

خنجر از پشت زدن امارات
امارات متحده عربی یکی از بدترین مواضع را در برابر مقاومت فلسطین داشته است و «ریم الهاشمی»، وزیر دولت امارات در امور همکاری‌های بین‌المللی در جریان نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از عملیات طوفان‌الاقصی، عملیات جنبش حماس را «جنایت» خواند. تایمز اسرائیل در آن زمان، مواضع امارات را ستود.

سکوت عمان
حداکثر واکنش عمان به تحولات فلسطین، در همان روز عملیات موفق طوفان‌الاقصی بود که در آن وزارت خارجه عمان خواستار توقف تمام درگیری‌ها از سوی دو طرف شد. در یک‌ماه گذشته همزمان با بمباران نوار غزه، دولت عمان از محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی خودداری کرده است.

شق‌القمر اردن
با وجود آنکه اردن تلاش دارد تا از خود یک چهره حامی فلسطین نشان دهد، اما در عمل اردنی‌ها کار خاصی در برابر جنایات غزه انجام نداده‌اند. حداکثر اقدام اردن در یک‌ماه گذشته برای کمک به غزه، ارسال چند بسته کمک هوایی از طریق چتر نجات برای بیمارستان اردنی غزه در روز گذشته بود. پس از ارسال کمک‌ها، «عبدالله دوم»، پادشاه اردن در سخنانی تبلیغاتی اعلام کرد که نیروی هوایی کشورش موفق به ارسال یک محموله کمک‌ فوری دارویی و تجهیزات پزشکی از طریق هوا و در تاریکی شب به غزه شده است.

ممنوعیت حمایت از فلسطین در عربستان
«ناشط قطیفی»، کاربر سعودی در شبکه اجتماعی ایکس از ممنوعیت حمایت از فلسطین در عربستان خبر داد و در این ارتباط نوشت: «دولت عربستان از برگزاری تظاهرات در حمایت از مردم فلسطین در قطیف ممانعت کرد.» این کاربر در ادامه آورده است: «دولت عربستان تهدید کرده است درصورت برگزاری هرگونه تظاهراتی در این خصوص، شرکت‌کنندگان را بازداشت می‌کند.» براساس  نوشته قطیفی، «دولت عربستان همچنین شرکت‌کنندگان در چنین تظاهراتی را خرابکار توصیف کرده است.»

بی‌توجهی مراکش به حامیان فلسطین
پس از بمباران بیمارستان المعمدانی غزه، تظاهرات بزرگی از سوی شهروندان مراکشی برگزار شد و در آن معترضان خواستار اخراج سفیر رژیم صهیونیستی شدند، اما دولت مراکش به این خواسته شهروندان خود توجهی نکرد. دولت مراکش همچنین کمترین موضع‌گیری را درباره جنایات صهیونیست‌ها در غزه داشته است.

امتناع قطر از فشار به غرب
درحالی‌که قطر یکی از متحدین اسرائیل و آمریکا به شمار می‌رود و انتظار بر آن بود که این کشور عربی خلیج‌فارس، کشورهای غربی را درباره جنایات رژیم صهیونیستی تحت فشار قرار دهد، اما تاکنون مقامات دوحه ترجیح داده‌اند از کارت خود برای مردم بی‌گناه فلسطین چیزی خرج نکنند و نقش خود را در جنایات غزه در حد یک میانجی تقلیل دهند.