فوق العاده

جواد نصرتی| خبرنگار:

ابن‌سینا؛ خادم بی‌مزد زبان فارسی

ابن سینا، دانشمند سرشناس کشورمان، در نظر عامه، بیشتر به استادی‌اش در پزشکی و فلسفه شهره است. اما روی دیگری از خدمات بی‌نظیر این مرد بزرگ به ایران، اثرگذاری‌اش بر احیا و رواج زبان فارسی است. زمانی زبان عربی، زبان رسمی حکومت در ایران بود و به سختی می‌توان نشانه‌هایی از زبان فارسی مردم در دو قرن اول در اسناد و مکتوبات پیدا کرد. زبان فارسی اما آرام آرام از سایه بیرون آمد و در قرن سوم، به‌صورت شعر، به مکتوبات برگشت. براساس تحقیقاتی که برخی محققان ازجمله دکتر آذرتاش آذرنوش انجام داده‌اند، فقدان نمودی از زبان فارسی در مکتوبات دو قرن اول، به‌معنای تکلم مردم در جامعه به زبان عربی نیست بلکه مسئله، غالب بودن نگاه عربی در روایت تاریخ است. از قرن سوم اما کم کم شعر فارسی جان می‌گیرد. نثر، اما یک سده دیگر نیاز داشت تا در مکتوبات علمی و فلسفی‌زبان فارسی را به خود ببیند و اینجاست که نقش بزرگانی مانند ابن سینا متمایز و حیاتی می‌شود. ابن سینای بزرگ، از دانشمندان پیشتازی است که کتب علمی خود را به زبان فارسی به رشته تحریر درآورد. ازجمله این کتاب‌ها، دانشنامه علایی در فلسفه و رگ‌شناسی در طب هستند. اقبال به زبان فارسی، البته نه ابتکار ابن‌سینا و هم‌عصرانش، ‌که ادامه روند طبیعی تحول در جامعه ایرانی بود. بر پایه گزاره معروفی که ایرانیان مسلمان شدند اما عرب نشدند، زبان عربی، کم‌کم کارکردهای اجتماعی خود را از دست داد و عملا بخش زیادی از جامعه ایرانی، عربی نمی‌دانست. بنابراین منطقی هم بود که کتاب‌ها، ‌به زبانی نوشته شوند که مخاطب طبیعی در جامعه داشته باشند.



با شروع موج فارسی‌نویسی توسط ابن‌سینا و دیگر دانشمندان، ‌به یکباره نیاز به بازیابی واژگان قدیمی فارسی و حتی ابداع در این زمینه به‌شدت احساس شد. این کاری است که ابن سینا، به خوبی انجام داد و به‌خاطر مرجعیتش در علم، سرلوحه دیگر دانشمندان هم‌عصر و پسین خود شد. این کار بزرگ ابن‌سینا، متأسفانه به خوبی نوآوری‌هایش در فلسفه و پزشکی شناخته نشده است. به‌خصوص در دورانی که کشورهای منطقه، در یک آدم‌ربایی تاریخی، ‌تلاش زیادی می‌کنند تا دانشمندان و حکیمان سرزمین ما را به نام خود بزنند، بازگو کردن چنین وجهی از شـخــصــیـت چـنـدوجـهـی ابن سینا، بی‌ثمر نخواهد بود.

***

بازگشت مشاهیر مردمی به خیابان‌های کشور

دیروز، انتشار خبر نامگذاری یک خیابان در کرج به نام مرحوم مریم میرزاخانی، با واکنش‌های زیادی در فضای مجازی مواجه شد.
 در کرج، نام بلوار انرژی اتمی این شهر، به نام مرحوم میرزاخانی تغییر یافت. ریاضیدان نابغه کشورمان که سال96 در آمریکا درگذشت، متولد طالقان در استان البرز است. به گزارش ایسنا، کمیته نامگذاری شهرداری کرج همچنین اعلام کرد که نام بلوار آزادی (ارم) مهرشهر کرج نیز با حفظ نام قبلی به نام چهره ماندگار صدای ایران، «جلال‌مقامی» نامگذاری خواهد شد.

***

70 میلی‌متر میزان بارش در بهار 97 در کشور

با توجه به میانگین 55میلی‌متر بارش در فصل بهار، بارش امسال نسبت به میانگین بلندمدت 27درصد افزایش داشته است.