دور باطل شهریه‌های میلیونی مدارس

پنجم خرداد امسال بود که رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش میزان شهریه‌های مصوبه مدارس غیردولتی را در تهران و سایر شهرها اعلام کرد و اطمینان داد که با سازوکارهای برنامه‌ریزی شده، از احتمال تخلف در دریافت شهریه اضافی جلوگیری می‌شود. مجتبی زینی‌وند گفته بود که میانگین افزایش شهریه در تهران 13درصد و در کل کشور 13.5درصد است و اگر مدرسه‌ای از الگوی شهریه تخلف کند تا پایان تابستان ناظر مقیم در آن مدرسه مستقر می‌شود. اما امسال هم مثل سال‌های گذشته، از گوشه و کنار شهرها خبر دریافت شهریه‌های کلان از سوی برخی مدارس غیردولتی به گوش می‌رسد، شهریه‌هایی که از نرخ مصوب بسیار بیشتر است و از هیچ الگویی تبعیت نمی‌کند. شهریه‌هایی که از هزینه تحصیل دکتری در دانشگاه‌های خصوصی هم بیشتر می‌شود. به‌طور مثال شهریه تمام‌شده پیش دانشگاهی یکی از مدارس متوسطه دوم در تهران 30میلیون و شهریه پایه سوم متوسطه مدرسه‌ای در آذربایجان شرقی 22میلیون تومان بدون هزینه سرویس مدرسه و غذا اعلام شده است.

پدر ایمان جلیلیان، دانش‌آموز پیش‌دانشگاهی می‌گوید که قبل عید نامه‌ای دادند برای ثبت نام سال آینده، آن زمان اعلام کردند که شهریه 25میلیون برایمان تمام می‌شود، ما هم پذیرفتیم و برای ثبت نام اقدام کردیم؛ «اول تیرماه اعلام کردند که شهریه 30میلیون تومان است. اعتراض که کردیم، مجوز رسمی‌شان از آموزش و پرورش شهر تهران را نشان دادند که درست هم بود. شهریه مصوب مدرسه 27میلیون بود که با هزینه سرویس و کتاب‌های کمک آموزشی همان 30میلیون می‌شد.» او می‌گوید که فرزندش را در مدرسه ثبت نام کرده چون اولا او 3سال قبل را هم آنجا درس خوانده و به فضای آن عادت کرده و دوم اینکه سال پیش‌دانشگاهی حساس است، این همه سال هزینه کردیم که به این نقطه برسیم، حالا بگوییم که نه چون شهریه بالاست نمی‌توانیم، چاره‌ای نبود.» پدر ایمان کارمند یک اداره دولتی است و بابت این شهریه از محل کار خود دو وام گرفته است، به امید قبولی پسرش در یک رشته و دانشگاه خوب. شهریه کلاس اول علی جعفریان در مدرسه‌ای در منطقه 12تهران، 10میلیون تومان برای پدر و مادرش آب خورده، شهریه‌ای که از نرخ مصوب، 2میلیون تومان بالاتر است چون که میزان کلاس‌های فوق‌برنامه بیشتری دارد. «به ما گفتند که کلاس چرتکه، حفظ قرآن، آموزش سه حرکت شنا، نقاشی روی بوم و دو درسی که دانش‌آموز درآن ضعیف است را دارند و برای نیم‌روز هم غذاهای سالم گیاهی درنظر گرفته‌اند.» مادر علی این را هم می‌گوید که با تقسیم شهریه به دو بخش ثابت و فوق برنامه، دست مدارس غیردولتی را برای دریافت شهریه اضافی باز گذاشته‌اند و این یعنی «دور زدن» قانونی که خودشان تعریف کرده‌اند.

شهریه بیشتر برای مدارس بهتر

اما مجتبی زینی‌وند، معاون وزیر آموزش و پرورش در سازمان مدارس و مراکز غیردولتی در این‌باره به همشهری می‌گوید: در بحث شهریه مبنا هزینه تمام‌شده است، ممکن است یک مدرسه کلاس‌های فوق برنامه داشته باشد و به همین دلیل شهریه‌اش بیشتر شده باشد، به تعبیری دیگر متناسب با آیتم‌هایی که برای شهریه درنظر گرفته‌ایم، مدرسه تعیین می‌شود. مدرسه‌ای که فضای مناسب‌تر، کلاس بزرگ‌تر و تجهیزات آموزشی بیشتری دارد می‌تواند شهریه بیشتری بگیرد. او دریافت هرگونه شهریه گزاف و هنگفت مدارس غیردولتی را تکذیب کرد و افزود: هیچ مدرسه‌ای نمی‌تواند شهریه اضافه دریافت کند چون علاوه بر سایر سازوکارهای نظارتی که تعریف کرده‌ایم، ناظرانی را داریم که این موضوع را رصد و کنترل می‌کنند، مثلا الان در مناطق یک تا 6که بیشترین احتمال تخلف هست، ناظر مقیم داریم تا شهریه‌های اضافی گرفته شده را برگردانند. اعتراض به شهریه مدارس غیردولتی مختص به امسال و سال گذشته نیست و اتفاقی است که هر سال تکرار می‌شود و ظاهرا نقطه پایانی برای آن تعریف نشده است. مرتضی کاردار، مدیر مدرسه غیردولتی راهیان علم و دانش در گفت‌وگو با همشهری معتقد است که این اعتراضات هیچ‌گاه گسترده نیست و اغلب خانواده‌ها با رضایت در این مدارس ثبت نام می‌کنند.

«هیچ‌گاه اعتراض جدی به شهریه‌ها نشده و در حد انتقادهای پراکنده در رسانه‌ها موضوعاتی مطرح شده، ما بخش خصوصی هستیم و هیچ کمکی از دولت دریافت نمی‌کنیم، بنابراین باید مراقب سرمایه‌مان باشیم و تلاش کنیم در کنار کیفیت بالا به یک سود حداقلی برسیم، این را بسیاری از والدین درک کرده‌اند و با رضایت کامل در مدارس غیردولتی ثبت نام می‌کنند.» کاردار افزود: «در هیچ جای دنیا، دولت‌ها در امور بخش خصوصی تا بدین حد دخالت نمی‌کنند اما در ایران بیشترین اهرم نظارت در بخش خصوصی روی مدارس غیردولتی است و بیشترین انتقاد و فشار هم روی ماست، درحالی‌که واقعا اینطور هم نیست که تمام مدارس غیردولتی متخلف باشند و شهریه‌های آنچنانی بگیرند و یا والدین دانش‌آموزان معترض باشند، تخلف در این بخش هم مانند سایر بخش‌ها تا حدی وجود دارد و نباید به نام تمام مدارس غیردولتی تمام کرد.» ظاهرا بحث اعتراض به شهریه مدارس غیردولتی اصلا یک طرفه نیست و از آن سو هم عده‌ای از مدیران مدارس به نرخ پایین شهریه اعتراض دارند، آنقدر که معاونت مدارس غیردولتی دیروز اعلام کرده که «به‌منظور رعایت حقوق مؤسسان مدارس غیردولتی و با توجه به تأخیر ابلاغ شهریه در بعضی از استان‌ها، مهلت اعتراض به مبلغ شهریه توسط مؤسسان تا ۱۵ تیرماه تمدید شد.» کاردار در این‌باره می‌گوید: «هزینه‌های آموزش هم مانند سایر هزینه‌ها در کشور بالا رفته و چاره‌ای نداریم جز اینکه شهریه‌مان را افزایش دهیم. هم‌اکنون معلم ریاضی برای هر جلسه بین 150تا 240تومان دریافت می‌کند که مجبوریم آن را تأمین کنیم و شما این موضوع را به دروس دیگر و سایر هزینه‌های جاری مثل آب و برق و گاز هم تعمیم دهید.» چالش مدارس غیردولتی هر سال ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند، از کلاس‌های فوق‌برنامه گوناگون تا اردوهای خارج از کشور و حالا شهریه مدارس که رقم‌های عجیب و غریبی برای آن اعلام می‌شود.