راز پیاده‌روی‌های استاد انوار در محله‌ها
سید مهدی اعرابی-تهران‌پژوه
زنده‌یاد استاد عبدالله انوار، از چهره‌های شاخص تهران بود که تا روزهای پایانی عمر همواره با کتاب و پژوهش مانوس بود و تصحیحات بسیاری در کتب تاریخی داشت که مهم‌ترین و مشهورترین آنها جهانگشای نادری بود. استاد انوار بیش از 2دهه مدیریت نسخ خطی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران را به‌عهده داشت و یکی از فعالان و پژوهشگرانی بود که با مرکز بزرگ دایرالمعارف اسلامی شمیران همکاری داشت.
از او مقالات متعدد در موضوع نسخه‌شناسی و فهرست‌نگاری برجای مانده است. تهران‌شناسی یکی از علائق استاد بود به‌طوری که به‌گفته خودش، برای تحقیق در این زمینه ساعت‌های بسیاری از شب و روز را در خیابان‌ها و محله‌های تهران پیاده‌روی میکرد و مشاهداتش را از کوچه‌ها و بافت‌های قدیمی و محله‌های تاریخی تهران یادداشت‌برداری میکرد. او به تاریخ شکل‌گیری و وجه تسمیه بسیاری از محله‌ها، خیابان‌ها و سرگذشت باغ‌های تاریخی واقف بود و اطلاعات و دانش خود را سخاوتمندانه در اختیار علاقه‌مندان به هویت محله و تاریخ‌شناسان قرار میداد.
در پژوهش‌های خود درباره محله‌ها و خیابان‌ها حتی به افرادی که در آن محله‌ها زندگی می‌کردند می‌پرداخت و معتقد بود هویت محله را باید با یاد بزرگان یک محله شناخت. یکی از ویژگی‌های شخصی استاد این بود که تلفن همراه نداشت، اما چنان فرد منظم و وقت‌شناسی بود که به راحتی می‌توانستیم از طریق تلفن منزل با او در تماس باشیم، برای دیدارش قرار بگذاریم و یا از او برای شرکت در جلساتی مرتبط با تاریخ و هویت شمیران دعوت کنیم. او در مرور خاطراتش با جلال آل‌احمد تصویری از شمیران و گندم‌زارهای این منطقه ارائه می‌دهد که می‌توان علاقه او به شمیران و تاریخ محله را دریافت. سال‌ها سکونت در شمیران و علاقه‌ای که به تحقیق و پژوهش داشت موجب شد تا بتوانیم از حضور و داشته‌های علمی و تاریخی این چهره ادبی بهره‌مند شویم. زنده‌یاد عبدالله انوار از مترجمان و پیشکسوتان معاصر نسخه‌شناسی در ایران بود و جا دارد که این چهره در مناسبت‌های مختلف به نسل جوان امروزی معرفی شود. استاد عبدالله انوار به حفظ زبان و گویش‌های محلی نیز بسیار اهمیت میداد و معتقد بود زبان و گویش‌های محلی میراثی فرهنگی است که از گذشتگان به ما رسیده و باید برای حفظ آن بکوشیم و این میراث را به نسل‌های جدید منتقل کنیم.
