شرنگ عسل

 زهرا احمدی| زنجان - خبرنگار:

ایران هشتمین کشور تولید‌کننده عسل در دنیاست که در برخی از استان‌های آن این محصول از مرغوبیت بالایی برخوردار است. عسل استان زنجان نیز به دلیل وجود مراتع و طبیعتی بکر کیفیت بالایی داشته و می‌توان گفت از این نظر جزو 10 استان برتر کشور است. سرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان معتقد است: تنوع گیاهی و همچنین وجود ییلاقات در استان سبب شده کیفیت عسل استان بهتر از سایر استان‌ها شود. 

عسل 2بار درسال در اواخر مرداد و شهریور از سوی زنبورداران برداشت می‌شود که به گفته «محمدعلی صادقی» در سال گذشته بالغ بر 6/934 تن عسل در استان تولید شد که نسبت به سال 95، 5/61 درصد رشد داشته است. وی علت اصلی افزایش عسل در استان را بهبود شرایط مدیریتی می‌داند و ادامه می‌دهد: شرایط جوی مناسب، بارندگی‌های اخیر که موجب افزایش گل‌های وحشی در مراتع شد و همچنین آموزش و مدیریت مناسب زنبورداران سبب افزایش تولید عسل مرغوب در استان شده است.  در حال حاضر 2 هزار و 170 واحد پرورش زنبور عسل در استان وجود دارد، صادقی در خصوص تعداد کلنی‌های زنبور می‌گوید: 96 هزار و 582 کلنی زنبور عسل در استان وجود دارد که از این تعداد 95 هزار و 856 کلنی مدرن و تنها 726 کلنی بومی است. وی ادامه می‌دهد: در سال گذشته میزان تولید عسل در کلنی‌های مدرن 6/932 تن بوده و در کلنی‌های بومی نیز 9/1 تن عسل تولید شده است.

بیشترین عسل استان در شهرستان‌های زنجان، خدابنده و ماهنشان تولید می‌‌شود که «مهدی خجسته» رئیس اتحادیه زنبورداران استان در این خصوص می‌گوید: امسال در این شهرستان‌ها به دلیل بارندگی‌های بهاره خوبی که داشتیم، زنبورها شهد زیادی را جمع‌آوری کرده‌‌اند و پیش -بینی می‌‌کنیم با مدیریت مناسب از هر کندو 20 کیلوگرم عسل برداشت شود. 


عسل مرغوب

راه‌های تجربی متفاوتی در تشخیص عسل طبیعی و تقلبی وجود دارد؛ مثل استفاده از چوب کبریت، شمع و نور. سرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان بر این باور است که تشخیص عسل مرغوب با روش‌های تجربی صد‌درصدی نبوده، به طوری که در آزمایشگاه با آزمایش میزان ساکاروز در عسل مشخص می‌شود که هرچه میزان قند ساکاروز پایین باشد عسل با کیفیت‌تر است.

اگر در آزمایش مشخص شود میزان ساکاروز در عسل بیشتر از2 درصد است، در عسل ناخالصی وجود دارد و از شکر استفاده شده است. اگر عسل تغذیه‌ای با شکر را داخل آب سرد بریزید و هم بزنید خیلی زود حل می‌شود، درحالی‌که عسل طبیعی کشدار است و زود حل نمی‌شود. برخی افراد نیز عسل‌های کریستاله شده (شکرک‌زده یا رسوب کرده) را نامرغوب می‌دانند، درحالی‌که این عامل اصلا نشانه نامرغوبی و تقلبی‌بودن عسل نیست و طبیعی است؛ حتی می‌تواند نشانه‌ای برای اصل، غلیظ و طبیعی بودن عسل باشد. رئیس اتحادیه زنبورداران استان می‌گوید: مرغوب‌ترین عسل با ساکاروز 7/1 درصد است که امسال این عسل در بازار استان به قیمت 55 هزار تومان در هر کیلو به فروش می‌رسد. 


کیفیت عسل

عسل ییلاقی استان زنجان که در طبیعت و دامنه کوه‌ها تولید می‌شود از مرغوب‌ترین عسل‌های کشور است، با قطعیت می‌توان گفت عسل تولیدی استان جزو 10 استان برتر کشور است که متاسفانه به دلیل نداشتن بسته‌بندی مناسب و عرضه نکردن در نمایشگاه‌های کشور و بازایابی ضعیف این محصول استان شناخته شده نیست.سصرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی استان می‌گوید: امروزه زنبورداران بسته‌بندی محصول خود را از یکی از راه‌های افزایش فروش عسل می‌دانند و در راستای آن تلاش شده بسته‌بندی عسل در استان نیز انجام شود. در حال حاضر نیز می‌توان عسل را در بازار استان به صورت فله‌ای و یا بسته‌بندی خریداری کرد.وی ادامه می‌دهد: عسل استان به دلیل کیفیت بالایی که دارد توانسته به بازار برخی از استان‌ها ورود پیدا کند و به استان‌های مجاور از جمله تهران، کرج، آذربایجان‌های غربی و شرقی، قزوین و حتی استان‌های شمالی صادر ‌شود.


مشکلات زنبورداری

این مسئول مشکل بیمه، وجود داروهای قاچاق برای زنبورها، عسل تقلبی و همچنین کوچ زنبورداران را از مهم‌ترین مشکلات زنبورداری می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر حدود 60 زنبوردار استان بیمه هستند و سال گذشته نیز لیست بیمه برای 34 زنبوردار به تهران فرستاده شده که هیچ پاسخی دریافت نکرده‌ایم.وی ادامه می‌دهد: در بیمه تامین اجتماعی 70 درصد هزینه بیمه بر عهده زنبوردار و 30 درصد باقی مانده بر عهده دولت است.رئیس اتحادیه زنبورداران استان ادامه می‌دهد: زنبورداران برای تولید عسل به برخی از روستاها کوچ می‌‌کنند که اهالی این روستاها برای دادن اقامت برای این زنبورداران درخواست پول می-کنند که این موضوع برای زنبورداران به یک معضل تبدیل شده است.

وی چرای مراتع از سوی دام‌ها را نیزیکی از مشکلات تولید عسل مطرح کرده و می‌گوید: در حال حاضر تعداد دام‌هایی که از مراتع استان تغذیه می‌کنند افزایش یافته که این باعث می‌شود شهد برای زنبورها کمتر شود و در نتیجه آن عسل تولیدی نیز کاهش یابد.


510 زنبوردار عضو اتحادیه

به گفته خجسته برای زنبوردارانی که عضو اتحادیه باشند تسهیلاتی از قبیل ارائه شکر سهمیه یارانه‌ای و لوازم زنبورداری با قیمتی پایین‌تر از بازار و همچنین تسهیلات بانکی و بیمه‌ای اعطا می‌شود.
وی تعداد افرادی را که در این اتحادیه هستند 510 نفر اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: زنبوردارانی که در این اتحادیه ثبت‌نام می‌کنند باید دارای حداقل 40 کندوی زنبور عسل بوده و علاوه بر آن مدرک زنبورداری را اخذ کرده باشند. برای زنبوردارانی که عضو اتحادیه زنبورداری هستند تسهیلات بانکی 5 ساله تا سقف 30 میلیون تومان با نرخ بهره 7 تا 10 درصد برای خرید لوازم زنبورداری اعطا می‌شود.


قیمت عسل

سرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که عسل تولیدی در سال جاری به بازار نیامده است، اظهار می‌کند: قیمت عسل با نرخ سال گذشته با توجه به میزان کیفیت آن متفاوت است و به طور میانگین حداقل قیمت فروش عمده در بازار 35 هزار تومان و باکیفیت‌ترین آن تا 100 هزار تومان است. وی بیان می‌کند: به طور متوسط اگر قیمت عسل را 40 هزار تومان در نظر بگیریم، 261 میلیارد ریال ارزش تولید آن در سال گذشته بوده است. غیر از عسل، موم، بره‌موم، گرده و ژله رویال که در بازار فروش خوبی دارد از محصولات جانبی عسل است که زنبورداران می‌توانند از این مواد به‌دست آمده نیز کسب درآمد داشته باشند.


ارزش سرمایه‌گذاری 389 میلیارد ریالی

سرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که بالغ بر 389 میلیارد ریال ارزش سرمایه‌گذاری در بخش زنبورداری استان بوده است، اظهار می‌کند: این سرمایه‌گذاری در 2 هزار و 170 واحد زنبورداری فعال در استان انجام شده است. «محمدعلی صادقی» همچنین تعداد افرادی که در بخش زنبورداری فعالیت می‌کنند را 2 هزار و 225 نفر اعلام می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر بیش از 9 هزار نفر در بخش‌های کشاورزی استان از قبیل دامداری، زنبورداری و طیور مشغول به کار هستند.