گزارش
فرش قرمز روستای پلکانی زیرپای گردشگران
اقامتگاه گردشگری«ساتیاری»اورامان رونق را به روستا بازگردانده است
محمود مولایی- روزنامه‌نگار
ساتیاری، روستایی در 25کیلومتری شهرستان پاوه است که حالا قطب گردشگری بخش اورمانات شده است. ساتیاری، روستایی کوهستانی است که در فصل زمستان کامل برف‌پوش می‌شود و در بهار و تابستان به‌دلیل داشتن باغ‌های فراوان و درختان متنوع سرسبزی ویژه‌ای دارد. اغلب کوچه‌های روستا سنگفرش هستند و خانه‌ها با معماری پلکانی چشم‌نوازی می‌کنند. برای نخستین‌بار در سال1394 یکی از اهالی روستا تصمیم گرفت، یک اقامتگاه بومگردی راه‌اندازی کند. پس از آن گردشگران رغبت بیشتری برای اقامت در این روستا پیدا کردند. یک کارشناس میراث در این رابطه به همشهری گفت: «به‌نظر من، ساتیاری از روستاهایی است که مردمش پذیرای گردشگران هستند؛ برای مثال رفتن به روستای حجیج به‌دلیل داشتن سد و آبشار بل توفیق اجباری است، ولی وارد روستای ساتیاری که می‌شوید، چند اقامتگاه گردشگری را مشاهده می‌کنید و به شیوه سنتی از گردشگران پذیرایی می‌شود. تقریبا همان تعریفی را که از گردشگری وجود دارد، در ساتیاری می‌بینید.» عزیز مصفائی ادامه داد: «یعنی دیگر آن نگاه خیره گردشگران را به روستای ساتیاری نمی‌بینید؛ زیرا بستر برای پذیرایی و اقامت گردشگران فراهم است و آنها فضای روستا را به‌طور کامل درک می‌کنند. گردشگران در ساتیاری زندگی دامداری را مشاهده می‌کنند و حتی می‌توانند به تور چوپانی بروند و از آنها در کوه پذیرایی می‌شود.»
کارشناس میراث‌فرهنگی اضافه کرد: «گردشگرانی هم که وارد روستای ساتیاری می‌شوند، به‌دنبال رویت زندگی بومی این منطقه هستند و به‌دلیل فضای مناسبی که در اینجا وجود دارد، خیلی از گردشگران از تهران، اصفهان، شیراز و... هر سال به این روستا سفر می‌کنند.»
800 گردشگر در یکسال
طبیعت بکر و بافت پلکانی روستای ساتیاری سبب شده که حدود 800گردشگر در طول سال حداقل یک شب در آنجا اقامت داشته باشند. آزاد مرادی، از اهالی این روستا که برای نخستین‌بار یک اقامتگاه بومگردی را در ساتیاری راه‌اندازی کرده، در این رابطه به همشهری گفت: «اقامتگاه بومگردی خود را از سال1394 دایر کردیم و سال1395 از تسهیلات سازمان میراث‌فرهنگی بهره‌مند شدیم و اقامتگاه خود را توسعه دادیم. اقامتگاه بومگردی ما یک خانه روستایی 2طبقه است که طبقه پایین آن تقریبا یک سوئیت بزرگ به‌حساب می‌آید.» او ادامه داد: «در طبقه دوم نیز 4 اتاق تعبیه شده که 2اتاق آن به سرویس بهداشتی و حمام مجهز هستند، ولی ساکنان 2 اتاق دیگر برای استفاده از سرویس بهداشتی باید از اتاق خود خارج شوند. یکسری فضای مشترک در داخل اقامتگاه وجود دارد و یک آشپزخانه داریم که مهمان‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند. همچنین سعی بر این است که در اقامتگاه‌های روستای ساتیاری از مواد طبیعی برای پخت غذا استفاده شود.»
متولد ساتیاری
آزاد مرادی، کارشناس ارشد گردشگری است. او درباره اینکه چطور ایده راه‌اندازی یک اقامتگاه به ذهنش خطور کرده، گفت: «تحصیلات بنده گردشگری است و زمانی در تهران در چند شرکت مهندسی مشاور کار می‌کردم. از آنجایی که با حوزه گردشگری آشنایی داشتم، دوباره به روستا برگشتم و تصمیم گرفتم اقامتگاه بومگردی را راه‌اندازی کنم. با توجه به شناختی که از فرهنگ منطقه اورمان که جغرافیای وسیعی دارد، داشتم، کسب‌وکار خود را در روستای ساتیاری راه‌اندازی کردم. از آنجا که در همین روستا به دنیا آمده، بزرگ شده و درس خوانده‌ام، از ظرفیت این روستا برای گردشگری آشنایی کامل داشتم؛ برای همین، این فکر به ذهنم خطور کرد که چرا یک اقامتگاه بومگردی ایجاد نکنیم؟» او یادآور شد: «روستای ساتیاری معماری منحصربه‌فردی دارد که خانه‌ها به‌صورت پلکانی روی هم سوار شده‌اند و مصالح ساختمانی نیز اغلب از سنگ و چوب بوده است. این روستا حدود 150 تا 160 خانوار دارد که اغلب باسواد هستند. برخی از اهالی روستا از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده‌اند و متأسفانه بیشتر آنها بیکار هستند. البته بنا بر استقبال مسافران و گردشگران از روستا خیلی‌ها به‌کار‌در‌اقامتگاه‌های بومگردی روی آوردند؛ به‌خصوص که در مراسم نوروزی و جشن انار گردشگران بسیاری به این روستا می‌آیند.» به‌گفته مرادی، در روستای ساتیاری 2 اقامتگاه وجود دارد که در فصل حضور گردشگران یکسری از خانه‌ها نیز به اقامت گردشگران اختصاص می‌یابد.
مکث
کسب و کار با غار!
شهریار کلبه‌سنگی یکی از اهالی ساتیاری است که با مرمت غار کوچکی یک کسب‌وکار جدید در روستا راه‌اندازی کرده است. او به همشهری گفت: «در ایام کرونا از دانشگاه به روستا برگشتم تا به‌صورت آنلاین در کلاس‌های دانشگاه شرکت کنم. همان موقع به ذهنم رسید که کسب‌وکاری در روستا راه‌اندازی کنم. یک غاری در روستا داریم که تصمیم گرفتم آنجا را مرمت کنم تا گردشگران با حضور در ساتیاری از غار هم بازدید کنند. خیلی اتفاقی این ایده به ذهنم رسید و در واقع بدون برنامه چنین کاری را شروع کردم.» او ادامه داد: «خوشبختانه نقشه‌ای که برای کسب‌وکار خودم کشیده بودم، عملی شد و غار را تبدیل به یک محیط بومگردی کردم. البته هنوز هم روی بهتر شدن وضعیت غار کار می‌کنم و سعی کردم از بافت اورامان در تزئین کسب‌وکار خودم استفاده کنم. سعی دارم فضای غار را دوباره احیا کنم.
کلبه سنگی که در دانشگاه هنر اصفهان تحصیل کرده و در رشته مرمت آثار فارغ‌التحصیل شده است، تأکید کرد: «از آنجایی که ساتیاری یک روستای کوهستانی است، بارندگی پاییز، زمستان و بهار را داریم. در گذشته اغلب اهالی اینجا به شغل دامداری مشغول بودند. خانه‌ها نیز مرتب نیاز به مرمت و نگهداری داشت ولی به مرور زمان با امکاناتی که در روستا فراهم شد، مردم به مشاغل جدید روی آوردند. جوانان روستا نیز کم‌کم برای کار به شهر رفتند، خوشبختانه فضایی در روستا ایجاد شد که گردشگران بسیاری به ساتیاری بیایند و با رونق اقتصادی بسیاری از جوانان در روستا ماندند.»
