مردم به فریاد محیط زیست رسیدند

فریبا قاسمی| قزوین- خبرنگار:

17 سمن و تشکل مردم‌نهاد در حوزه محیط‌زیست در استان قزوین فعال هستند. تشکل‌های زیست‌محیطی که به‌عنوان حلقه‌های اتصال محیط‌زیست با اقشار مختلف مردم عمل می‌کنند، نقش بسیار مهمی در شناسایی و مقابله با چالش‌های محیط‌ زیست دارند. خوشبختانه، فعالان تشکل‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست در قزوین از وزن اجتماعی مؤثری در استان برخوردار شده‌اند و تا حدی شهروندان را در حفظ و حفاظت از محیط‌ زیست دغدغه‌مند کرده‌اند. 
«مهدی خطیبی» یکی از اعضای انجمن دوستداران دوچرخه است. وی درباره جنبش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» می‌گوید: بار سنگین اجرای طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو بر دوش انجمن دوستداران دوچرخه بود اما در یک سال اخیر، محیط ‌زیست، شهرداری و پلیس راهور به حلقه حمایت از این پوشش سبز پیوسته‌اند. 
وی در ادامه با اشاره به حمایت «فریدون همتی»، استاندار سابق قزوین از این جنبش، تصریح می‌کند: استاندار سابق با نامه‌نگاری به بخشداری‌ها برای جدی گرفتن این طرح، حمایت خود را اعلام کرد که تأثیرات مثبت و بسزایی در شهر داشت. استاندار کنونی قزوین نیز با توجه به روحیات محیط‌زیستی از این طرح استقبال کرده است. 


پلیس دوچرخه‌سوار 

این فعال محیط زیست با بیان اینکه با کمک و یاری مسئولان ارشد استانی، انجمن دوستداران دوچرخه تنها نیست، اظهار می‌کند: انجمن دوستداران دوچرخه حمایت مدیران شهری را برای اجرای خوب و بهینه این طرح در سه‌شنبه‌های بدون خودرو دارد؛ به همین دلیل پیشنهادهایی مبنی بر داشتن پلیس دوچرخه‌سوار به پلیس راهور داده شده است که امیدواریم مورد استقبال قرار گیرد. 
خطیبی ادامه می‌دهد: سه‌شنبه‌های بدون خودرو در قزوین بسیار موفق‌ عمل کرده است. با توجه به استقبال شهروندان، قصد داریم در یکشنبه‌ها و پنجشنبه‌ها نیز این طرح را به اجرا در‌آوریم؛ چراکه مهم‌ترین بحث و دغدغه انجمن دوستداران دوچرخه کاهش ترافیک موجود در شهر است. باید تلاش شود بخش‌های خصوصی برای ایجاد ایستگاه دوچرخه و توزیع آن در شهر همت کنند. 


نه به کیسه‌های پلاستیکی

مریم احمدی یکی دیگر از فعالان محیط‌زیستی استان است که نه تنها برای اولین بار جنبش «نه به کیسه‌های پلاستیکی» را در قزوین به راه انداخت، بلکه با حمایت و کمک هم‌دانشگاهی‌هایش در دانشگاه شهید بهشتی، این جنبش را در مناطق دیگر هم گسترش داد.
وی درباره فعالیت‌های خود می‌گوید: جنبش «نه به کیسه‌های پلاستیکی» از یک خبر متأثر‌کننده از یک روزنامه اروپایی شکل گرفت که بر اساس آن، ایران در جهان رتبه دوم را در استفاده از کیسه‌های پلاستیکی داشت. من در قزوین و دیگر هم‌دانشکده‌ای‌هایم در شهرهای بومی خود با استفاده فضای مجازی به دانشگاه‌ها و مؤسسات غیر‌انتفاعی اطلاع‌رسانی کردیم. 

این فعال محیط‌زیستی ادامه می‌دهد: خوشبختانه، صدای «نه به استفاده بی‌رویه از کیسه‌های پلاستیکی» را تمام شهروندان حداقل برای یکبار هم شنیده‌اند و در طول مسیر انجمن‌ها و تشکل‌های محیط‌زیستی نیز به یاری این جنبش آمدند. حالا خبر رسیده که در 5 سال اخیر ایران در استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به رتبه 3 رسید.  احمدی درباره همکاری و همیاری دستگاه‌های دولتی می‌گوید: برای مدت کوتاهی دستگاه‌های دولتی و مدیران ارشد استانی، اعضای شورای شهر به این جنبش پیوستند، ولی متأسفانه توزیع کیسه‌های کاغذی و پارچه‌ای برای مدت کوتاهی بود و به نظر می‌رسد همکاری مسئولان بیشتر جنبه نمایشی داشت. 


محیط‌ زیست الموت 

«محمد الموتی» از دیگر فعالان محیط‌زیست استان قزوین و عضو انجمن هما است. وی درباره فعالیت‌های خود به همشهری می‌گوید: انجمن هما مجموعه‌ای است که از 5 سال گذشته با تمرکز بر حفاظت از محیط‌زیست در منطقه الموت فعالیت خود را آغاز کرده است. در سال قبل، بزرگ‌ترین پروژه این انجمن پاکسازی 10 کیلومتری معابر از گردنه تا قهوه‌خانه قسطین لار بوده است. 

این فعال محیط‌زیستی می‌گوید: بخشی از فعالیت‌های انجمن هما به آموزش، پاکسازی و توانمند‌سازی در روستاها محدود می‌شود که خوشبختانه با استقبال بسیاری از شهروندان روبه‌روست. باید گفت بانوان در حفاظت از محیط‌زیست و همچنین طرح بازیافت در روستا‌ها اشتیاق و استقبال بیشتری از خود نشان داده‌اند.

الموتی ادامه می‌دهد: محور گفت‌وگوی انجمن هما با روستاییان بر حسب حفاظت از مراتع، کنترل فرسایش خاک و بازیافت است که در زمینه حفاظت از مراتع و کنترل فرسایش خاک، مردان مشارکت بیشتری از خود نشان داده‌اند. وی با بیان اینکه بالاترین نرخ فرسایش خاک مربوط به الموت شرقی است، تصریح می‌کند: منطقه الموت شرقی در صدر جدول نرخ فرسایش خاک قرار دارد و متأسفانه، هیچ‌گونه نظارتی در این خصوص صورت نمی‌گیرد. 
الموتی در ادامه می‌افزاید: متأسفانه برخی مسئولان استانی انجمن‌ها را بازوی کمکی خود نمی‌دانند و به آنها به چشم رقیب نگاه می‌کنند؛ در حالی که مسئولان دیگر کشورها به دلیل سابقه فعالیت در چنین گروه‌هایی، تعامل بهتری با تشکل‌های مردم‌نهاد دارند. 
وی درباره طرح پاکبانان محرم توضیح می‌دهد: شکل اولیه این طرح از سوی جمعی از دوستداران الموت با عنوان «الموت یار» در روستای زرآباد شروع شد. به دنبال این حرکت، برخی انجمن‌ها مانند رفتگران طبیعت و خانه مشارکت در سلامت، در روز‌های عاشورا و تاسوعا با عنوان «پاکبانان حسینی» طرح پاکسازی معابر پر‌تردد را به اجرا درآوردند.

الموتی می‌گوید: انجمن‌ها در چند سال اخیر در ایام محرم و صفر و در روزهای عزاداری، امامزاده زین‌الدین(ع) در روستای شورستان و امامزاده علی‌اکبر (ع) در روستای یارود و امامزاده علی اصغر(ع) در روستای زرآباد را پاکسازی کردند. 

اگر بخواهیم گریزی به سال‌های گذشته داشته باشیم، وضعیت زیست‌محیطی استان بسیار بحرانی‌تر از آنچه امروز می‌بینیم بوده است. طرح‌هایی نظیر پاکبانان حسینی در ایام ماه محرم و صفر، جنبش نه به کیسه‌های پلاستیکی، سه‌شنبه‌های بدون خودرو، پاکسازی برخی روستاهای استان، جنبش نه به شکار‌ گونه‌های حیوانی و پرندگان و پاکسازی مناطق گردشگری کوه‌ها و رودخانه‌های استان در کنار تأسیس سایت پسماند محمود‌آباد و تخصیص آب حاصل از این پسماند برای باغستان‌های سنتی استان و ساماندهی سگ‌های بدون صاحب از تلاش‌های تشکل‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی استان بوده است. تشکل‌های مردم‌نهاد در حوزه محیط‌زیست در استان قزوین کارنامه درخشانی دارند.