تاریخچه شکلگیری مدارس نخبهپرور
اردشیر آلعوض-محقق فرهنگ عامه
برخی مدارس تهران در دوره پهلوی دوم قوام پیدا کردند و در مسیر نخبهپروری قرار گرفتند. آموزش و پرورش در سال 1342و براساس مصوبه مجلس شکل گرفت اما ساختار معیوبی داشت. مدارس دولتی از همان موقع یکی پس از دیگری تأسیس شدند. یکی از آنها مدرسه کمال در شرق تهران بود که افراد معروفی آنجا تحصیل کردند. دبیرستان دولتی فرخی در جنوب شهر از همین مدارس بود که با گذشت زمان و بهعلت مهاجرت نخبههای جنوب شهر به شمال شهر دچار رکود شد. هنرستان حافظ، پشت امامزادهزید(ع)، هم جایی برای تحصیل نخبههای جنوب شهر بود. دبیرستان مروی در کوچه مروی هم جزو مدارس نمونه و نخبهپرور تهران بود که در سال 1372به حوزه علمیه شماره 2مروی تبدیل شد. مدارس ملی جزو مدارسی بودند که با نیت آموزش با کیفیتتر شکل گرفتند و بعضی از آنها، رنگ و لعاب اسلامی داشتند. مدرسه علوی و مدرسه رفاه را هم میتوانیم در زمره همین مدارس ملی قرار بدهیم که دانشآموزان را با مسائل دینی آشنا میکرند. نهضت ایجاد و راهاندازی مدارس نخبهپرور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم ادامه پیدا کرد.
مدارس غیرانتفاعی اما جدیدترین مدل ایجاد مدرسه با نیت نخبهپروری و کیفیت آموزش بالاتر در پایتخت است. مدارس سلام را میتوان جزو پیشقراولان ایجاد مدارس غیرانتفاعی در تهران دانست. مدرسه فرهنگ که رویکردش پاسداشت فرهنگ پارسی است در زمره همین مدارس قرار دارد. مدرسه شرفالدین هم برگرفته از اندیشههای مرحوم محمدرضا حکیمی است که روبهروی دانشگاه تهران واقع شده.
مدارس تیزهوشان، مدارس شاهد و مدارس ایثارگران هم در سالهای بعد از پیروزی انقلاب در تهران ایجاد شد. مدارس اختصاصی وابسته به سازمانها هم مدل جدیدی است که در دوره معاصر ایجاد شده. از نمونههای این مدل مدارس میتوان به مدرسه سما، وابسته به دانشگاه آزاد و مدرسه متقی، وابسته به سازمان اوقاف نام برد. مدارس بینالمللی و تطبیقی یا مدارس ایرانیان خارج از کشور هم برای کارکنان سفارتخانهها و فرزندان آنها و همه کسانی که در خارج از کشور زندگی میکنند و میخواهند در مدرسه فارسیزبان تحصیل کنند راهاندازی شد. مدارس فبک هم مدل جدید است که عمر آن در تهران به 30سال میرسد و در این مدارس علاوه بر فلسفه 18نوع مهارت به دانشآموزان آموزش داده میشود. مدارس فبک، معلممحور نیست و گفتوگو محور است. توصیه من به پدر و مادرها این است که یکبار کتابهای آسان این مدل آموزشی را بخوانند.