لگوهای بریل برای بازی و آموزش

مهتاب خسروشاهی

اگرچه اسباب‌بازی‌ها اغلب با هدف آموزش مفاهیم مختلف به کودکان ساخته می‌شوند، اما بعضی از سازندگان اسباب‌بازی‌ها برای تولید هر بازی‌ای، برنامه‌ریزی خاص‌تری انجام می‌دهند؛ مثل شرکت «لِگو» (LEGO) که قطعات بازی خود را به امکان بسیار خاصی مجهز کرده است.
سرانجام پس از 4سال آزمایش و بررسی، چند روز پیش شرکت لگو اعلام کرد که آجرهای بازی خود را به خط بریل(خط ویژه نابینایان) مجهز کرده است، اما نکته مهم این است که این آجرها فقط ویژه کودکان نابینا نیستند و کودکان غیرنابینا نیز می‌توانند با بازی با این قطعه‌ها حروف بریل را بیاموزند.
ساختار این آجرها به این شکل است که کنار برجستگی‌های خط بریل روی آجر، حروف و اعداد چاپ شده تا همه بتوانند همزمان با یادگیری یک زبان جدید (حتی افراد بینا) با قطعات بازی کنند. درواقع حین بازی کودکان با خط بریل آشنا می‌شوند و این برای برقراری ارتباط بین کودکان بینا و نابینا هم گام بسیار بزرگی است. مجموعه جدید «بازی با خط بریل» یادگیری خط بریل را برای بزرگسالانی که با کودکان بازی می‌کنند هم میسر می‌کند. آجرهای بازی حاوی خط بریل با همان قالب‌های رایج آجرهای بازی لگو قالب‌زنی و ساخته و سپس حروف به آنها اضافه می‌شوند.
به‌گفته مارتین آبل ویلیامسون، رئیس اتحادیه جهانی نابینایان، برای کودکان کم‌بینا و نابینا، برقراری ارتباط با افراد بینا مهم است و این سازه‌ها برای تحقق این امر بسیار مناسب و مفیدند. برای جامعه نابینایان، خط بریل سواد خواندن و نوشتن نیست، بلکه ورود به جهان بینایان و استقلال یافتن است. بنابراین آجرهای بریل کمک بزرگی به جامعه نابینایان برای برقراری ارتباط بهتر و مؤثرتر با جهان اطراف از کودکی است و حتی پیش از آموزش آن در مراکز آموزشی است. نکته دیگر امکان بازی همزمان خانواده‌هایی است که یکی از اعضای آن نابینا یا کم‌بیناست. فراگیری خط بریل برای خواهر و برادرهایی که خواهر یا برادر نابینا دارند، راه ارتباطی مؤثر دیگری است که با کمک این لگوها میسر شده است.
در حال حاضر، آجرهای بریل در مرحله نخست توسط سازندگان لگو به سازمان‌های خصوصی آموزش کودکان دارای اختلال بینایی به شکل رایگان اهدا شده است.
مجموعه جدید لگو، برای کودکان بالای 6سال، شامل 287قطعه آجر در 5رنگ با 2صفحه پایه برای ساخت‌وساز است. قیمت این مجموعه 89.99دلار(79.99پوند) فقط به‌صورت آنلاین در سایت LEGO.com قابل خریداری است. جعبه لگو نیز مجهز به خط بریل است. تمام قطعات با دیگر آجرهای لگو (مجموعه‌های بدون خط بریل) از نظر شکل و اندازه هماهنگ است. گل‌میخ‌ها و نحوه اتصال آجرها نیز طوری تنظیم شده اند که روی خط بریل قرار نگیرند. زیر هر برجستگی خط بریل، عدد یا حرف به‌صورت چاپی حک شده است.
گروه صنعتی لگو علاوه براین کار، با برنامه رایگان موبایل به اسم Be My Eyes همکاری کرده است. این برنامه محبوب، شرکت‌های دارای کارمندان کم‌بینا و نابینایان را برای انجام کارهای روزانه با تماس ویدئویی کمک می‌کند.