مفهوم رانت به زبان ساده

هرگونه پرداخت، تسهیلات یا امتیازی که برای یک نفر یا یک گروه اعم از مالک، تولیدکننده یا حتی مصرف‌کننده درنظر گرفته شود و عامه از آن محروم باشند، رانت محسوب می‌شود. این مفهوم، حتی می‌تواند در ابعاد کوچک‌تر و بین دو یا چند نفر نیز به‌وجود بیاید. فرض کنید پدری که 6فرزند دارد به یکی از فرزندان مغازه‌ای هدیه بدهد. در حقیقت این فرزند در مقابل 5فرزند دیگر رانتی به‌دست آورده که با استفاده از آن می‌تواند نسبت به آن 5نفر برتری پیدا کند. این ماجرا می‌تواند برای مغازه‌های یک خیابان باشد که همگی آنان الزاماً باید ساعت 10شب تعطیل شوند اما یک مغازه به هر دلیلی اجازه دارد تا دیروقت باز بماند. در ابعاد بزرگ‌تر، رانت می‌تواند امتیازی در قالب تأمین ارزان‌تر مواداولیه برای یک شرکت یا یک صنعت باشد که عملاً آنها را نسبت به سایر شرکت‌ها و سایر صنایع برتر می‌کند. حتی خبردارشدن از یک خبر در هر حوزه‌ای نیز می‌تواند رانت محسوب شود. مثلاً اگر کسی از طریق یک منبع مسئول مطلع شود که قرار است اراضی کشاورزی محدوده شهر تغییر کاربری پیدا کند، صاحب رانت شده است چراکه بعد از اعلام عمومی این خبر، قیمت آن اراضی به‌شدت رشد می‌کند و آن فرد با اطلاع از این خبر نهانی، مهلت پیدا کرده است تا برای خرید زمین ارزان کشاورزی در آن محدوده اقدام کند. رانت، یکی از مؤثرترین عواملی است که می‌تواند یک اقتصاد کاملاً سالم را از کار بیندازد و آن را غیررقابتی کند. با توزیع رانت، عملاً سرمایه‌های ملی و سرمایه اکثریت به جیب اقلیتی می‌رود که شایسته آن نیستند.