پیش‌بینی برداشت 210هزار تن طلای سبز

محمود مولایی- روزنامه‌نگار

تولید پسته خشک در کشور به‌عنوان یک محصول ارزشمند و استراتژیک از دیرباز مورد توجه بسیاری بوده است. کرمان مهد تولید پسته در کشور محسوب می‌شود؛ درحالی‌که در 11استان دیگر تولید محصول پسته در سال بیشتر از هزار تن است؛ چنان‌که تغییرات اقلیمی و شرایط آب و هوایی در سال‌های گذشته میزان کشت پسته در استان کرمان را به‌عنوان مهد پسته کاهش داده بود و استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی نقش پررنگی در تولید پسته داشتند. سال‌آوری محصولات پسته در سال‌های گذشته در کرمان کمتر بوده است؛ درحالی‌که در سال‌1402 میزان کشت این محصول بیشتر از محصولات استان‌های دیگر خواهد بود. با عبور از خرداد و تیر، زمانی که هوا در گرم‌ترین زمان خود قرار دارد، خطر سرمازدگی محصول از بین می‌رود و جوانه‌های گل تبدیل به پسته می‌شوند. در این هنگام، کشاورزان از میزان سال‌آوری محصولات خود یا عدم‌آن آگاه می‌شوند و می‌توانند نسبت تولیدات خود را در سال تخمین بزنند. یک کارشناس انجمن پسته ایران به همشهری می‌گوید: «ممکن است تولیدات پسته یک استان در سال به‌شدت افزایشی باشد و به اصلاح سال‌آوری را تجربه کند. البته ممکن است سال بعد در همان استان عدم‌باروری پسته را شاهد باشیم.»
این اتفاق در سال‌های اخیر رخ داده است؛ چنان‌که ابوالفضل زارع عنوان می‌کند: «در 3سال گذشته کرمان ‌ به‌عنوان استان پسته‌خیز کشور تولیدات کمی داشت؛ امسال اما شرایط بهتری دارد و در برآورد سال‌1402 بار دیگر بیشترین تولیدات پسته را خواهد داشت.»  در سال‌هایی که کرمان کمترین تولیدات پسته را داشت، استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی پرچم پسته ایران را بالا نگه داشته بودند. سال گذشته این دو استان در مجموع 68هزار تن تولید پسته داشتند درحالی‌که در سال‌1401 استان کرمان کمتر از 12هزار تن کشت پسته را به‌خود اختصاص داده بود.

افزایش پسته خشک
امسال محصول پسته خشک کشور در مقایسه با تولید سال گذشته 98درصد افزایش را تجربه خواهد کرد. آمارها حاکی از آن است که کرمان پس از پشت سر نهادن خسارت شدید سرمازدگی در 2سال متوالی، در سال‌1402 میزان محصول قابل‌توجهی خواهد داشت. همچنین، استان‌های خراسان جنوبی، سمنان، فارس و اصفهان افزایش محصول را تجربه خواهندکرد. این در حالی است‌ که خراسان رضوی، قم و تهران به‌دلیل مواجه‌شدن با سال ناآور،کاهش محصول نسبت به سال قبل را شاهد خواهند بود.
به‌گفته کارشناس انجمن ایران، با توجه به دمای بالای هوا به ‌واسطه تغییر اقلیم و همچنین احتمال بروز آفات گیاهی، ارائه برآورد تولید با عدم‌قطعیت کمتر در زمان پس از برداشت محصول امکان‌پذیر خواهد شد.‌

صادرات پسته
صادرات پسته در کشور بیشتر از 90درصد است؛ محصولاتی که سال تجاری آن از مهرماه شروع می‌شود ، در مهرماه سال‌1403 به پایان می‌رسد. صادرات پسته از گذشته اهمیت ویژه‌ای داشته و همچنان ارزآوری آن اهمیت بالایی دارد.
پیش‌بینی می‌شود امسال در کل جهان یک میلیون و ۲۰۰‌هزارتن پسته خشک در پوست ‌ قابل عرضه باشد. در 2سال گذشته صادرات پسته ایران به‌دلیل مسائل جوی و اقلیمی از میانگین دوره‌های گذشته کمتر بوده است؛ درحالی‌که برای سال تجاری 1403-1402 تولید پسته ایران افزایش چشمگیری داشته و به‌نظر می‌رسد به موازات آن صادرات پسته نیز روند افزایشی داشته باشد.