پیروزی دیپلماسی برتحریم محیط زیستی

زهرا رفیعی-خبرنگار

نشست بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار با حضور 50کشور جهان و مقامات سازمان ملل در تهران و در حالی برگزار شد که از صبح دیروز وزش باد شدید کانون‌های انتشار گردوغبار در ایران را فعال کرده و آسمان تهران با گردوغبار استان‌های همجوار غبارآلود شده بود. این وضع تا روز دوشنبه نیز ادامه خواهد داشت.
 اجلاس جهانی مقابله با گردوغبار در تهران در حالی با حضور رئیس‌جمهوری، وزیر خارجه، نماینده مقیم سازمان ملل در تهران و معاونان دبیرکل سازمان ملل در تهران گشایش یافت که نمایندگان کشورهای مدعو در اظهارات روز نخست این اجلاس درباره لزوم همکاری کشورها برای مقابله با توفان‌های گردوغبار و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن اعلام نظر و از ایران برای برپایی این اجلاس مهم قدردانی و همگی بر لزوم همکاری با ایران و کشورهای درگیر با پدیده زیانباری که آثار اقتصادی و اجتماعی فراوانی برجای گذاشته است،تأکید کردند.

به امید قطعنامه‌ای برای مقابله با گردوغبار
علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست: امیدواریم نتیجه نهایی این اجلاس رهاوردی برای همه کشورها در راه مقابله با گردوغبار باشد و الزامات قطعنامه سازمان ملل متحد کشورها را در کنار هم قرار دهد. از سال 2هزار میلادی خشکسالی‌ها و دامنه گستره آنها 30درصد افزایش داشته است. براساس آخرین یافته‌های جهانی و نتایجی که آژانس اسکاپ سازمان ملل متحد منتشر کرده، طی 50سال اخیر حدود 50درصد وقایع آب‌و‌هوایی مربوط به خشکسالی بوده است. براساس آخرین مقالاتی که ساینس منتشر کرده است، دریاچه‌های بزرگ و منابع عظیم آبی جهان به خشکی گراییده که این موضوع دال بر افزایش منابع گردوغبار است. بنابر اعلام دبیرکل سازمان ملل متحد سالانه 7میلیون نفر بر اثر آلودگی جوی طبیعی و مصنوعی در حال مرگ هستند. این آمار و ارقام ما را به چاره‌اندیشی وادار می‌کند. به‌دلیل دستاوردهای بزرگ اجلاس منطقه‌ای، سازمان ملل متحد ضمن قدردانی از کشور جمهوری اسلامی ایران، کشور ما را به‌عنوان میزبان اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار انتخاب کرد. از آنجا که تأکید رئیس‌جمهور محترم دولت مردمی سیزدهم بر اجرایی شدن نتایج این اجلاس‌هاست، اقدامات عملی نیز شروع شده است؛ به‌عنوان مثال در 4استان کشور عراق و 2استان مجاور ایران عملیات اجرایی شروع می‌شود. امیدواریم نتیجه نهایی این اجلاس رهاوردی برای همه کشورها در راه مقابله با گردوغبار باشد و الزامات قطعنامه سازمان ملل متحد کشورها را در کنار هم قرار دهد.

3پیشنهاد رئیس‌جمهور برای مقابله با گردوغبار به جهان و سازمان ملل
سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران: در سال‌های اخیر قطعنامه‌هایی برای مقابله با پدیده‌های محیط‌زیستی نظیر گردوغبار صادر شده، اما از نکاتی که باید برای آن چاره‌ای اساسی اندیشید، ضمانت اجرایی قطعنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط‌زیست است تا برخی کشورها با پشتوانه قدرت  و ثروت نتوانند آنها را نقض کنند. امروز حفاظت از محیط‌زیست یک مسئله و دغدغه عمومی و نه صرفا مربوط یک کشور و منطقه خاص است. تهدیدهای ناشی از آسیب به محیط‌زیست برای جان انسان‌ها و امنیت غذایی همه کشورها بوده و دغدغه‌مندان را به همفکری و همکاری واداشته است. بدون تردید استفاده نادرست و ناعادلانه منابع آب در پیدایش توفان‌های ماسه و گردوغبار نقش دارد و این مسئله مستلزم توجه ویژه به مدیریت منابع آب و مصرف آن است. توسعه‌یافتگی بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی رویه غلط و مردود از جانب برخی کشورهای توسعه‌یافته است. کشورهای سلطه‌گر اما بدون توجه به مسائل محیط‌زیستی و صرفاً با نگاه به منافع اقتصادی و توسعه صنعتی و نظامی خود، مشکلات بسیاری را متوجه جوامع بشری کرده‌اند و با تهدید دریاها، جنگل‌ها و زمین‌ها به دیگر انسان‌ها ظلم می‌کنند. حفظ محیط‌زیست به هیچ‌وجه نباید تحت‌تأثیر مسائل سیاسی و تعارفات معمول دیپلماتیک باشد و تصمیمات اتخاذشده در این زمینه باید به‌عنوان یک موضوع مهم خارج از این چارچوب‌ها دنبال شود. در راهبرد جمهوری اسلامی ایران «توسعه آری، به خطر انداختن محیط‌زیست هرگز» همواره مورد توجه بوده و در کنار سازمان حفاظت محیط‌زیست که به موضوع مهم تولید توجه دارد، کارآفرینان و صنعتگران ما نیز به این قانون و راهبرد اساسی توجه داشته و دارند. «استفاده از ظرفیت‌های مراکز علمی و تحقیقاتی»، «ایجاد صندوق مالی» و «تهیه پیوست‌های فرهنگی و رسانه‌ای» 3پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای مقابله مؤثر با توفان‌های شن، ماسه و گردوغبار است.

کاهش آب دجله و فرات، بار اضافه بر دوش عراقی‌هاست
نزار آمیدی، وزیر محیط‌زیست عراق: آلودگی‌های محیط‌زیستی و مشکلات کاهش سطح آب دریاها و... وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها را تهدید کرده است. موضوع گردوغبار یک پس‌رفت در حوزه محیط‌زیست محسوب می‌شود. کشور عراق با پیوستن به نهادهای بین‌المللی درصدد است به حفظ محیط‌زیست کمک کند. افزایش جهانی دمای هوا، افزایش توفان‌های شن و غبار را به همراه داشته و شرایط اجتماعی و بهداشتی کشورهای مختلف ازجمله عراق را تحت‌تأثیر قرار داده است. همچنین کاهش آب دجله و فرات بار اضافه بر دوش مردم و دولت عراق گذاشته و بخش زیادی از منابع آبی رودخانه‌های عراق در سال ۲۰۲۳ خشک شده است. دولت عراق به‌دنبال هماهنگی به‌منظور برگزاری نشست‌های منطقه‌ای در حوزه محیط‌زیست است. کشورهای مختلف باید تجربه‌های خود را در حوزه حفاظت از محیط‌زیست به اشتراک گذارند. کشور عراق به سمت همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه در حوزه محیط‌زیست رفته است و در سال ۲۰۲۲ هم تفاهمنامه‌ با کشور ایران در این راستا منعقد کرد. همچنین در شهرها و استان‌های مختلف عراق مانند کربلا طرح‌های محیط‌زیستی درنظر گرفته شده است که امیدواریم نتایج مؤثری داشته باشد.