یک بلیت تا کربلا

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

 دیروز (شنبه) محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور ایران و محمد شیاع‌السودانی، نخست‌وزیر عراق در نقطه صفر مرزی 2 کشور حاضر شدند تا عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه – بصره آغاز شود؛ پروژه‌ای راهبردی که پس ‌از حدود 40سال چشم‌انتظاری، تهران را به کربلا متصل خواهد کرد.
آغاز رسمی عملیات اجرایی راه‌آهن 32کیلومتری شلمچه – بصره درحالی انجام شد که به‌دنبال تکمیل خط ریلی خرمشهر – شلمچه در سال1390، انتظار می‌رفت تکمیل راه‌آهن شلمچه – بصره در دستور کار دولت‌های یازدهم و دوازدهم قرار گیرد، اما این موضوع محقق نشد تا اکنون با پیگیری‌های 2ساله دولت‌ سیزدهم، چشم‌انتظاری‌ها برای اجرای این پروژه راهبردی به پایان برسد.



پایان کم‌کاری‌ها
8مردادماه1390بود که راه‌آهن خرمشهر - شلمچه به ‌طول ۱۷کیلومتر به بهره‌برداری رسید و امیدها برای ادامه این طرح تا شهر بصره و در ادامه اتصال مسیر ریلی تهران – کربلا و درنهایت امتداد آن تا سوریه دوچندان شد. امتداد این پروژه راهبردی اما در ادامه با مشکلاتی در دوطرف مواجه شد و سرانجامی نیافت تا اینکه با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، جانی دوباره گرفت و ‎آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه – بصره به یکی از اصلی‌ترین محورهای رایزنی مقام‌های 2 کشور در دیدارهای مختلف و سطوح متفاوت تبدیل شد.

توجه ویژه رهبرمعظم‌انقلاب
طی 2 سال گذشته پیگیری‌ها برای آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه – بصره در عالی‌ترین سطوح سیاسی و دیپلماتیک 2 کشور جریان داشت. اهمیت راهبردی این پروژه تا اندازه‌ای بود که رهبر معظم ‌انقلاب نیز در دیدار نخست‌وزیر عراق بر اجرایی‌سازی آن تأکید کردند. در هشتمین روز آذرماه1401بود که محمد شیاع‌السودانی در جریان سفر به ایران، به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت و یکی از توصیه‌های رهبری در آن دیدار، به نتیجه رساندن توافق‌های دوجانبه، به‌ویژه در بخش همکاری‌های اقتصادی، مبادلات کالا و ارتباطات ریلی بود.

توافق‌های دوجانبه
در نخستین روزهای کاری فروردین 1402بود که تحول تازه‌ای در اجرایی‌سازی راه‌آهن شلمچه – بصره روی داد و در جریان دیدار وزیر راه و شهرسازی ایران با همتای عراقی‌اش در تهران، دوطرف از توافق‌های انجام شده به ‌منظور آغاز عملیات اجرایی این مسیر ریلی خبر دادند؛ خبری که جان تازه‌ای به این پروژه‌ راهبردی بخشید که طی سال‌های طولانی و به‌دلایل مختلف معطل مانده بود و سرانجامی نمی‌یافت. در ادامه هم در اردیبهشت‌1402، دوطرف تفاهمنامه آغاز عملیات اجرایی این پروژه را امضا کردند.

چرا پروژه معطل ماند؟
سال‌های معطلی برای اجرای پروژه راهبردی راه‌آهن شلمچه – بصره درحالی است که موانع متعددی دراین زمینه وجود داشته است که در شرایط کنونی اراده دوجانبه‌ای به‌منظور رفع آنها به‌وجود آمده ‌است. گذشته از شرایط ناپایدار دولت‌ها در عراق طی سال‌های گذشته و البته کم‌کاری‌های صورت گرفته در دولت‌های یازدهم و دوازدهم که زمینه‌ساز مسکوت ماندن این طرح شد، وجود زمین‌های آلوده به مین از دوران دفاع‌ مقدس، از دیگر چالش‌های موجود بر سر راه این پروژه بوده ‌است.