دیابت را جدی بگیرید
آرش نهاوندی-روزنامهنگار
براساس آمار فدراسیون بینالمللی دیابت (IDF)، حدود ۵۳۷میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت هستند و سالانه 7 میلیون نفر به این جمعیت اضافه میشود. در ایران هم ابتلا به دیابت روند افزایشی دارد و سال گذشته رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران از رشد 30درصدی ابتلا به دیابت در کشور خبر داد. بهگفته افشین استوار، دیابت نهایتا باعث افزایش قابل توجه مرگومیر میشود؛ به شکلی که نزدیک به ۴درصد علل مرگ یا در واقع سومین علت مرگ به علت بیماریهای غیرواگیر در جهان و ایران دیابت است؛ یعنی بعد از بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان، دیابت از بین عوامل غیرواگیر، سومین علت مرگ افراد است. هزینه درمان دیابت در دنیا سالانه نزدیک به هزار میلیارد دلار است؛ البته در ایران هنوز مطالعه جامعی در این رابطه صورت نگرفته، اما این بیماری، هم از بابت شناسایی و کنترل و هم از بابت درمان، هزینههای بالایی دارد و در عین حال میتواند هزینههای غیرمستقیم نظیر از کار افتادگی هم داشته باشد.
یک رژیم غذایی سالم، ستون اصلی مدیریت موفق بیماری دیابت است. سایر ارکان این برنامه مدیریتی عبارتنداز: مهار استرس، ورزش منظم و مصرف هرگونه دارویی طبق تجویز پزشک.
بهگزارش اوری دی هلت، رژیم دیابت هوشمند، بسیار شبیه برنامه غذایی سالمی است که پزشکان برای همه توصیه میکنند؛ این رژیم غذایی شامل غذاهای کامل و
کم فرآوری شده، با میوهها و سبزی ها غنی از فیبر، کربوهیدراتهای پیچیده در حد متعادل، پروتئین بدون چربی و چربیهای سالم است. همچنین قندهای اضافه شده و غلات تصفیه شده را محدود میکند.
ارین پالینسکی وید، نویسنده کتاب «رژیم غذایی ۲روزه دیابت» و «رژیم چربی شکمی برای آدمکها» میگوید: رژیم دیابتی وجود ندارد. او در اینباره توضیح میدهد: «دستورالعملها اساسا برای تغذیه سالم برای همه افراد مبتلا به دیابت یا غیرمبتلا به دیابت یکسان است.»
با توجه به راهنمایی «انجمن دیابت آمریکا» (ADA) براساس گزارش گروهی از متخصصان، چندین الگوی غذایی سالم وجود دارد که میتوانید برای مدیریت دیابت از آنها پیروی کنید؛ ازجمله مدیترانهای، کم کربوهیدرات، دش (DASH)، پالئو و گیاه خواری. با پزشک خود مشورت کنید تا نسبت درستی از بهترین برنامه غذایی را برای برآوردن اهداف سلامتی خود تعیین کنید.
انواع دیابت
نوع یک:بیماران مبتلا به دیابت نوع یک باید مرتب انسولین تزریق کنند و هر کسی ممکن است به دیابت نوع یک مبتلا شود.
علائم: تشنگی و گرسنگی، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید، بهبود کند زخمها و کبودیها و کاهش وزن
نوع 2: این نوع دیابت شایعتر است و عواملی از جمله افزایش وزن، تغییر سبک زندگی و بیتحرکی، سابقه خانوادگی، نژاد و سن نیز در ابتلا به این نوع دیابت نقش دارند.
نکته: درصد بروز دیابت نوع دو در خانمها ۱۵ درصد و در آقایان ۱۳ درصد است.
دیابت بارداری:زنها ممکن است در دوران بارداری قندخون بالا را تجربه کنند که اغلب پس از بارداری به حالت عادی برمیگردد.
مدیریت دیابت۲ با رژیم غذایی مناسب
دیابت نوع ۲ با وضعیتی به نام مقاومت به انسولین مشخص میشود که در آن، بدن نمیتواند بهطور مؤثر از هورمون انسولین برای انتقال قندخون یا گلوکز به سلولها و عضلات برای انرژی استفاده کند. این باعث میشود که گلوکز در خون شما در سطوح بالاتر از حد طبیعی جمع شود که میتواند سلامت شما را به خطر بیندازد.
صرفنظر از وضعیت دیابت، داشتن یک رژیم غذایی سالم برای همه مهم است. اما برای افراد مبتلا به این بیماری، غذاهای مغذی که در وعدههای مناسب مصرف میشوند، 2فایده کلیدی دارند:
کاهش قندخون: کاهش قندخون بالا میتواند به کاهش علائم دیابت و کاهش خطر عوارض سلامتی کمک کند.
وزن مناسب تر: وزن کمتر با نتیجه بهتر A۱C همراه است که نشاندهنده میانگین 2 تا 3 ماهه سطح قندخون است.
برترین غذاها برای دیابت
درحالیکه هیچکدام از رژیم غذایی دیابتی ها شبیه هم نیستند، برخی از غذاها برای افراد مبتلا به این بیماری اصلی محسوب میشوند؛ زیرا با خوردن این غذاها بیماران دیابتی میتوانند به وزن سالم و سطح قندخون سالم برسند و آنها عبارتند از:
سبزی ها غیرنشاستهای، مانند بروکلی و میوههای پر فیبر مانند سیب
منابع بدون چربی پروتئین، مانند مرغ بدون استخوان و بدون پوست، بوقلمون و ماهیهای چرب مانند سالمون
چربیهای سالم مانند آجیل، کره آجیل و آووکادو (در حد اعتدال)
غلات کامل مانند کینوا (گیاه بومی آمریکایی جنوبی که به آن خاویار گیاهی هم میگویند و بهعنوان غلات مورد استفاده قرار میگیرد) و جو
لبنیات بدون چربی یا کمچرب، مانند شیر و ماست ساده
مصرف فیبر خوراکی از جمله گوجهفرنگی و فلفل، سبزی ها غیرنشاستهای (سبزی های برگدار، کلم بروکلی و گلکلم)، حبوب (لوبیا، نخود و عدس)، غلات کامل (ماکارونی و نان گندم کامل، برنج سبوسدار، جو سبوسدار و ...) و مصرف چربیهای سالم