از محدودیت تا دستاورد

سحر جعفریان-روزنامه‌نگار

یکی از حوزه‌هایی که این روزها به واسطه نهادینه‌شدن فرهنگ پسندیده ورزش به‌ویژه در عرصه‌های بین‌المللی و حرفه‌ای، اهمیت یافته، طراحی و تولید پوشاک ورزشکاران است. اهمیت و ضرورت توجه به این حوزه با حضور پیوسته و مدال‌آوری‌های رنگارنگ بانوان ورزشکار مسلمان و محجبه، ضریب‌های افزایشی نیز یافته است. در این ‌گذار صعودی، برخی برندهای پوشاک که نام و آوازه‌ای در جهان به هم زده‌اند یا حتی تعدادی از شرکت‌های کوچک و گمنام، دست به‌کار شده‌اند تا صنعت و بازار این حوزه را به انحصار خود درآورند؛ اما درصد اندکی از آنها توفیق موفقیت در عمل را یافتند. موضوع پوشاک ورزشی اسلامی در ایران نیز همیشه تِرَند بوده است؛ به‌ویژه این روزها که ضمن عرصه‌گشایی و افتخارآفرینی بانوان ورزشکار ایرانی در میادین بین‌المللی، وزارت ورزش و جوانان نیز از طراحی، تولید پوشاک ورزشی اسلامی و کسب تأییدیه‌های مختلف از فدراسیون‌های جهانی ورزش خبر داده است. به همین بهانه، موضوع پوشاک ورزشی اسلامی را در گفت‌وگو با لیلا زکی‌زاده، مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه ورزش بانوان در وزارت ورزش و جوانان بررسی کرده‌ایم.

پیشینه خبری پوشاک ورزشی اسلامی در ایران
برای بررسی دقیق موضوع طراحی و تولید پوشاک ورزشی اسلامی در ایران بهتر است کمی به عقب بازگردیم. نخستین‌بار در سال1376 شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، اصول، مبانی و روش‌های اجرای گسترش فرهنگ عفاف را خطاب به دستگاه‌های مختلف دولتی مصوب و ابلاغ کرد. در سال1384 نیز براساس متن همین مصوبه راهبردهای گسترش حجاب به 26نهاد قانونگذار و مجری اعلام شد. البته با منحل‌‌شدن سازمان ملی جوانان و واگذاری وظایف آن به وزارت ورزش و جوانان در دهه90، تعداد دستگاه‌های مذکور به 25عدد رسید. در بندهایی از قوانین 18گانه وزارت ورزش و جوانان با سرفصل عفاف و حجاب آمده: گسترش و بهینه‌سازی فرهنگ عفاف در مراکز‌ آموزشی و سالن‌های ورزشی سازمان تربیت‌‌بدنی، طراحی لباس‌های مناسب برای بانوان ورزشکار در راستای حفظ حریم عفاف و حجاب و... با توجه به این پیشینه توجه به 2نکته ضروری‌ است؛ نخست اینکه بسیاری از کارشناسان حوزه ورزش اعتقاد دارند برخی از بندها و مصوبه‌های قانونی مرتبط با پوشاک ورزشی اسلامی در پی ایجاد تغییراتی ساختاری مانند ورود بانوان به ورزشگاه‌ها باید بازنگری شوند و دوم اینکه کیفیت طراحی و تولید پوشاک ورزشی اسلامی ویژه بانوان باید با دقت و صنعتی‌سازی مدرن، ارتقاء یابد تا هم فرهنگ مذهبی با اعزام ورزشکاران به‌درستی، صادر شود و هم فعالیت بانوان ورزشکار به چالش حرکتی کشانده نشود.‌

3 لباس جدید ورزشی، مجوز بین‌المللی گرفتند
 تعامل مثبت و دریافت مجوزهای لازم برای پوشاک ورزشی اسلامی از فدراسیون‌‌ها و سازمان‌های ورزشی جهان ضمن کسب تأیید مجامع بین‌المللی، یکی از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم محسوب می‌شودکه تاکنون مسیر پیشرفت و موفقیت آنها را هموار ساخته است. لیلا زکی‌زاده، مدیرکل دفتر سیاستگذاری ورزش بانوان در وزارت ورزش در این ارتباط می‌گوید: «کارگروه ساماندهی پوشاک ورزشی بانوان وزارت ورزش و جوانان از اوایل دهه 90با محوریت پوشاک مناسب بانوان ورزشکار شروع به‌کار کرده است. طراحی، تولید و کسب تأییدیه فدراسیون‌های جهانی 3لباس بانوان ورزشکار در رشته‌های اسکیت، هاکی و تکواندو ازجمله دستاوردهای دولت سیزدهم است تاکنون بازتاب‌های مثبت جهانی را در پی داشته است که حتی می‌توان از الگوبرداری سایر کشورهای مسلمان از این لباس‌ها نام برد. مجموع پوشاک ورزشی اسلامی و مصوب در کشور به بیش از 20رشته ورزشی می‌رسد. در حال حاضر بانوان ورزشکار از این 3لباس ورزشی جدید نیز در تمرینات، اردوها و مسابقات داخلی و خارجی استفاده می‌کنند.» زکی‌زاده با تأکید بر کیفیت پوشاک ورزشی بانوان، در ادامه از فرایند طراحی و تولید این پوشاک می‌گوید: «با توجه به چارچوب قوانین رشته‌های ورزشی مختلف با موضوع لباس ورزشکاران، فدراسیون‌های مختلف ورزشی کشور با سازمان‌های ورزشی جهانی جلسات مستمری برگزار می‌کنند تا در پی حصول اشتراک نظر، فرایند طراحی و تولید این پوشاک را آغاز کنند. »

قدردانی از کار سخت بانوان ورزشکار با ارتقای کیفی
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه ورزش بانوان می‌افزاید: «مسئولان بخش‌های مرتبط با تولید پوشاک ورزشی اسلامی در کشور، همواره در تلاش هستند تا با بهره‌گیری از بهترین اجناس و به‌روزترین امکانات، از ایجاد و بروز محدودیت‌های احتمالی در تولید پوشاک ورزشی اسلامی بکاهند و به‌نوعی یاور بانوان ورزشکار ایران باشند. مشکلاتی در این زمینه وجود دارد، اما درصد توفیق و دستاوردها، بیش از آن مشکلات و چالش‌هاست. یک نکته مهم را هم از نظر دور نکنیم که کار بانوان ورزشکار محجبه نسبت به سایر بانوان ورزشکار که از پوشاک ورزشی جهانی استفاده می‌کنند، سخت‌تر است. این را با هربار حضور جهانی بانوان ورزشکار کشور در مسابقات گوناگون بین‌المللی و از واکنش‌های متفاوت مسئولان آنها به‌خوبی متوجه می‌شویم. تازه‌ترین مصداق این ادعا نیز در مسابقات اسکیت کاپ آزاد ایتالیا رخ‌داد که در جریان آن، دختران نوجوان کشورمان توانستند ضمن رکوردزنی، مدال‌های رنگارنگی را کسب کنند. فضاسازی‌های سیاسی درباره پوشاک ورزشی اسلامی زیاد بوده و هست، اما آنچه مهم است علاقه بسیار بانوان ورزشکار به رشته ورزشی خود و نیز پایبندی قاطعانه آنها به ارزش‌های مذهبی و قانونی کشور است. در راستای تکریم این علاقه و پایبندی، ما نیز موظفیم که در تولید پوشاک ورزشی اسلامی، پیشتازانه عمل کنیم.»