تعطیلات و خیالات خوشش
جواد نصرتی
خیلی‌ها حالا که تابستان به آخرش نزدیک می‌شود، برای یک تعطیلات لذت‌بخش برنامه‌ریزی می‌کنند و چنان برای آن ذوق دارند که حتی وقتی به آن فکر می‌کنند هم سر کیف می‌آیند و ذوق‌زده می‌شوند. اگر شما هم اینطور هستید و از فکرکردن به تعطیلات هم لذت می‌برید، اصلا خجالت نکشید، چون دانشمندان کشف کرده‌اند حتی فکرکردن به تعطیلات هم می‌تواند آدم را کیفور کند و برایش منافعی روانی درپی داشته باشد.
در واقع آنطور که دانشمندان در تحقیقات اخیر خود کشف کرده‌اند، فکرکردن به تعطیلات و در انتظار آن نشستن، حتی می‌تواند از خود تعطیلات هم بیشتر برای آدم لذت‌بخش باشد و آدم همه این حس و حال لذت‌بخش را مدیون یک مولکول کوچک به نام دوپامین است که وقت فکرکردن درباره تعطیلات، در بدن به جنب‌و‌جوش می‌افتد.
شاید خیلی‌ها اصولا با ایده تعطیلات و مسافرت و دوری از کار مشکل داشته باشند اما دانشمندان، در تحقیقات متفاوت و متنوعی، ثابت کرده‌اند که آدم‌ها بعد از تعطیلات، ذهن و ادارک تیزتر و قوی‌تری دارند و بهره‌وری بیشتری در کارشان از خود نشان می‌دهند. عامل اصلی این تغییر، کاهش سطح استرس در بدن به‌خاطر تعطیلات است. استرس مزمن، در دراز‌مدت، باعث خستگی، افزایش سطح اضطراب، خلل در تصمیم‌گیری و بروز خشم می‌شود.
با این شرایط، آیا انتظار‌کشیدن برای تعطیلات نباید لذت‌بخش باشد؟ مسئله تصمیم ما در این‌باره نیست، بلکه مباحث بیولوژیک در میان است. قبلا به دوپامین اشاره شد که در 2بخش مشخص از مغز تولید می‌شود. این دو بخش، میزبان 400 تا 600هزار عصب مغزی هستند و پیام‌هایی به بخشهای دیگر مغز می‌فرستند. با انتشار دوپامین، این عصب‌ها نقشی کلیدی به‌عهده می‌گیرند و باعث می‌شوند وقتی که ما به تعطیلات فکر می‌کنیم هم لذت ببریم. دانشمندان می‌گویند بهترین تعطیلات هم آنهایی هستند که ما کارها و تجربه‌های نو را در آن انجام می‌دهیم و در آنها به پاداش می‌رسیم. در مورد اول، ضمن احترام به عاشقان شمال توصیه می‌کنیم دیگر مناطق کشور را هم کشف و تجربه کنند. مورد پاداش هم می‌تواند مثلا خوردن یک ماهی صید‌شده در رودخانه باشد که مدت‌هاست به آن فکر می‌کنیم. البته چیزی که می‌تواند برای یک فرد لذت‌بخش باشد، می‌تواند برای دیگران استرس‌زا باشد، برای همین فرمول مشخصی وجود ندارد و هر‌کس براساس نیازها و توقعات و ظرفیت‌ها و اولویت‌هایش باید برای تعطیلات برنامه‌ریزی کند. اینکه چرا در تعطیلات هر کاری می‌کنیم به‌نظر لذت‌بخش می‌رسد این است که استرس مزمن، روی بخشی از مغز که باعث تولید لذت می‌شود، اثر می‌گذارد. به‌نظر طبیعی است؛ دیدن طلوع خورشید، درحالی‌که در ترافیک گیر کرده‌ایم و می‌دانیم اگر دیر برسیم باید عتاب رئیسمان را تحمل کنیم کجا و دیدن آن در کنار ساحل یا جنگل یا هر جای دیگری که به تعطیلات رفته‌ایم کجا!؟
یکی دو ماه پیش‌رو که هوا کمی خنک می‌شود، فصل مناسبی برای تعطیلات است. همین امروز برای این تعطیلات برنامه‌ریزی و تا می‌توانید به آن فکر کنید و در فکر و خیالاتش غوطه بخورید. چه‌بسا این فکر و خیالات، از خود تعطیلات بیشتر سرکیف‌تان بیاورد.
در همینه زمینه :