دنیا به روایت عکس
تا همین صد و چند سال پیش، تاریخ تصویری بشر بهشدت لاغر و کم مایه بود. هزاران هزار سال از تاریخ گذشته بود و به جز اندکی مردم علاقهمند و نقاشان حرفهای، تصاویر چندانی از زندگی بشر ثبت نشده بود. از نقاشیهای غارها گرفته تا بعدها نقاشی روی لوحهای گلی و پاپیروس و بعدها بوم نقاشی و دیوارها و سقفهای کلیساها و قصرها، تصاویر کمی از زندگی بشر ثبت شده بود. تصویر، کاملا لوکس و در اختیار نخبهها بود. اما امروز انواع گوشیها و دوربینهای عکاسی، بشر را قادر ساخته تا هر لحظه زندگیاش را بهصورت عکس و تصویر ثبت کند. این انقلاب بزرگ تصویری را مدیون اختراع دوربین عکاسی هستیم. عکاسی و عکس گرفتن، چنان با زندگی روزمره ما عجین شده که نمیتوانیم تصور کنیم که روزی بگذرد و در آن با عکس و عکاسی سر و کار نداشته باشیم و تازه این زندگی ما آدم معمولیهاست، عکاسان که داستان مفصل و مجزایی دارند. عکاسی چنان اهمیتی دارد که امروز، روز جهانی عکاسی است. این روز در واقع روزی است که دولت فرانسه، حق اختراع پروسه داگرئوتایپ را از مخترع این فرایند، لوئی داگر خرید. در این فرایند که باعث شد عکاسی بهصورت تجاری مطرح شود، با روکشی از نقره روی صفحهای مسی، میشد تصاویری با جزئیات بالا ثبت کرد.
از آن زمان، عکاسی چه در زمینه فناوریهای آن و چه در زمینه محتوای آن، تفاوتهای زیادی کرده. اگر بخش حرفهای عکاسی و عکاسان حرفهای را درنظر نگیریم، بزرگترین جهش در دنیای عکسی در بخش آماتور، به دهههای اخیر مربوط میشود که دوربینهای دیجیتال و مهمتر از آنها، گوشیهای همراه، عکاسی را در دسترس عموم قرار داد. از آن زمان، مفهوم عکاسی عمومی متحول شده است و دیگر عکاسی، فن و مهارتی خاص در اختیار حرفهایها نیست. مردم هر روز عکاسی میکنند و چه بسا یک آدم عادی در هر گوشه دنیا، بیشتر از نقاشان بزرگ زندگی انسانها را با تصویر به روایت کشیده باشد. این مقایسه البته ناجوانمردانه است، چون آن نقاشیها کجا و عکسهای مسخره و بیهویتی که با موبایل میگیریم کجا.
اما به هر حال مردم عادی حالا بزرگترین جامعه عکاسان دنیا هم هستند و نقشی تاریخی در به تصویر کشیدن تاریخ بشر دارند. اما مردم بیشتر از چه چیزهایی عکس میگیرند؟ احتمالا عکسهای سلفی، بزرگترین سوژه مردم باشد. اما نمیتوان این عکسها را شمارش کرد چون بیشتر آنها در گوشیها میمانند. اما چیزی که میتوان درباره آن صحبت کرد، تصاویر مکانهایی هستند که بیشترین سفرها به آنجا انجام میشود و تصاویرشان در شبکههای اجتماعی منتشر میشود. بر این اساس، چند فهرست در دنیا وجود دارد که تقریبا مشترک هستند. 3مکانی که بیشترین عکسها از آنها برداشته شده، اینها هستند:
سفر تاریخی به دل عکاسی
عکاسی، با شتاب فراوان از بهروز ترین فناوریهای دنیا استفاده میکند و روزبهروز پیشرفتهتر میشود، اما برخی عکاسان، سفری معکوس را در عکاسی انجام میدهند و به روشهای دهها سال قبل و یا حتی قدیمیتر از آن چنگ میزنند تا عکاسی کنند. با این دیدگاه است که عکاسی با فیلم نگاتیو همچنان محبوبیت زیادی دارد. با همین دیدگاه است که حتی روشهای قدیمیتر هم هواداران زیادی دارد. در یک مورد اما یک مرد در انگلیس، با یک دوربین 100ساله عکاسی میکند و اتفاقا عکسهای خیرهکنندهای هم میگیرد. سیمون ویلیامز که پیشتر معلم بوده، بعد از بازنشستگی یک دوربین "کوداک پاناروما" در یک بازار کهنهفروشی پیدا کرد و اخیرا یک عکس با آن از شهر بریستول گرفته که حسابی به شهرت رسیده است. این عکس، پل معلق کلیفتون را در حالی نشان میدهد که چند بالن از بالای آن عبور میکنند. این نوع دوربینها در سالهای ابتدایی دهه1890 طراحی شدند اما تولید آنها 30سال بعد متوقف شد. سیمون گفته است که عکاسی با این دوربین قرن نوزدهمی، برای او یک چالش بزرگ بوده که حالا از آن حسابی لذت میبرد.