سناریوهای عبور از گذرگاه سخت برقی

رضا کربلائی- روزنامه‌نگار

2سال تابستان پیاپی بدون خاموشی شاید این فرضیه را تقویت کند که ایران از ناترازی برقی رها شده اما هم وزارت نیرو و هم نهادهای پژوهشی اذعان دارند که در کنار تلاش دولت برای افزایش ظرفیت تولید نیروگاه‌ها و مدیریت بار مصرف در ساعت‌های پیک، لازم است تا گام‌های بلندتری برای کاهش خطر خاموشی در تابستان سال آینده برداشته شود.
به‌گزارش همشهری، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران می‌گوید: باتوجه به عملکرد صنعت برق در جذب سرمایه‌گذاری و انعقاد قراردادهای جدید نیروگاهی در سال‌های اخیر، به‌نظر نمی‌رسد که کمبود برق در سال‌های آینده برطرف شود و کشور نیازمند اتخاذ تدابیر جدید و تغییر رویکرد در رفع کمبودها با توجه به منابع مالی و سرعت عمل در اثربخشی اقدامات است و باید علاوه بر رفع موانع کسب‌و‌کار در صنعت برق و افزایش ظرفیت زیرساخت‌ها در عرضه برق، ضرورت دارد فضای مناسب برای توسعه مدیریت سمت تقاضا و بهینه‌سازی مصرف انرژی و همچنین توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و نو ایجاد شود.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد در محتمل‌ترین سناریو کمبود برق در تابستان۱۴۰3 حداقل ۱۵هزار مگاوات خواهد بود و اجرای طرح‌های مدیریت مصرف و جابه‌جایی بار و قطع صادرات برق در شرایط ویژه، حداکثر امکان جبران ۱۲هزار مگاوات آن را دارد و خاموشی به مشترکین نظیر مشترکین خانگی در سال‌جاری اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. افزون بر این درصورت افزایش دمای کشور در ادامه ماه‌های گرم سال در مقایسه با سال۱۴۰۱ و با توجه به تغییر نیافتن ساعت (با افزایش یک‌ساعته پیک مصرف شبانه) ریسک خروج اضطراری واحدهای نیروگاهی و تجهیزات شبکه برق را رقم خواهد زد و می‌تواند شرایط بدبینانه ناترازی تا حدود ۱۸هزارمگاوات را برای کشور رقم بزند.

5پیشنهاد به دولت
بازوی تحقیقاتی اتاق ایران 5پیشنهاد را مطرح می‌کند و می‌گوید: یکی از بخش‌های کلیدی که نیازمند تصمیم‌گیری درست برای مدیریت مصرف و اعمال محدودیت‌های مصرف است، صنایع تولیدی کشور هستند و شناسایی بهینه صنایعی که کمترین تأثیر را به نسبت سایر صنایع بر اقتصاد کشور دارند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. ازجمله این پیشنهادها می‌توان به افزایش بهره‌وری نیروگاه‌های حرارتی، تعویض نیروگاه‌های حرارتی فرسوده، نوسازی و بازسازی شبکه برق‌رسانی، ارتقای کارایی مصرف مشترکین و اصلاح ضریب بار، توسعه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس با راندمان بالا و تجدید‌پذیر اشاره کرد.
این گزارش می‌افزاید: با توجه به شرایط اجتماعی که همواره اعمال خاموشی و محدودیت‌های تأمین برق به مشترکین خانگی خط قرمز تأمین برق در کشور است، کماکان اعمال مدیریت مصرف و قطعی برق بنگاه‌های تولیدی در اولویت اقدامات وزارت نیرو قرار خواهد داشت و درصورت تداوم چنین رویکردی، لازم است وزارت نیرو با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران مدیریت مصرف و تقاضای آتی برق را به‌گونه‌ای انجام دهد که تحمیل خسارت به اقتصاد ملی و بخش خصوصی و صنعت کمتر شود.

چراغ سبز وزارت صمت
همزمان با انتشار این گزارش، عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت از کاهش ناترازی برق با سرمایه‌گذاری صنایع خبر داد و گفت: رشد صنعتی کشور به‌نحوی است که نیازمند این هستیم صنایع به تامین برق کمک کنند. وی با بیان اینکه طی ۲سال گذشته صنایع تشویق شدند که در حوزه صنعت برق سرمایه‌گذاری کنند، گفت: با قاطعیت می‌گویم در ۲سال گذشته باتوجه به مسئولیت امروز و قبل با کمک صنایع توسعه خوبی را در بخش برق داشته‌ایم. وزیر صمت با بیان اینکه امروز ۴واحد نیروگاه گازی کلنگ زنی شده و تبدیل به سیکل ترکیبی خواهد شد، گفت: مهم‌ترین اتفاق اینکه نیروگاه‌هایی که امروز کلنگ زنی شدند؛ بدون مصرف سوخت می‌توانند نیاز صنایع را تامین کنند. وی با بیان اینکه منابع مالی احداث این‌واحدها توسط صنایع و اجرای آن را هم گروه مپنا به‌عهده خواهد داشت، خاطرنشان کرد: صنایع می‌توانند اطمینان داشته باشند در یک‌ برنامه جامع تامین برق شوند.
وی گفت: به‌زودی نیروگاه فولاد مبارکه به ظرفیت ۳۰۰مگاوات و بلافاصله نیروگاه المهدی را آماده بهره‌برداری کردیم، مهم‌ترین اتفاق اینکه تمامی تجهیزات ایرانی ‌و توسط صنایع خود ایران ساخته شده است. علی‌آبادی با اشاره به ناترازی برق در کشور گفت: این ناترازی برای کشور هزینه دارد که البته این وضعیت مربوط به پیک تابستان است، ضمن اینکه رشد صنعتی هم اتفاق افتاده و تقاضای بیشتری وجود دارد. بنابراین برای تامین این تقاضا باید اقدام کرد.