آزادراه تهران 0 شمال؛ معمای 22 ساله

شهرام سوادکوهی| ساری - خبرنگار:

معمولا با شروع تعطیلات جاده‌های منتهی به مازندران پرترافیک و گاه عذاب‌آور می‌شوند. جاده چالوس هم همیشه پرطرفدارترین جاده بین 3 محور اصلی تهران-مازندران است؛ جاده‌ای که هم به خاطر زیبای‌هایی که دارد و هم به دلیل نزدیک بودن به شهرهای گردشگرپذیر غرب استان در پایان هفته‌ها و روزهای تعطیل ترافیک زیادی در آن ایجاد می‌شود. این ترافیک هم مختص چند سال اخیر نیست. از دهه‌ها پیش جاده چالوس مورد توجه مسافران و گردشگران بوده است به همین دلیل هم از 22 سال پیش کار ساخت آزادراهی در همین مسیر آغاز شده که هنوز به سرانجام نرسیده و مشخص نیست که چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد. 

پروژه آزادراه تهران - شمال با هدف ایجاد و توسعه زیرساختی مطمئن در حوزه راه‌های کشور با ثبت شرکت احداث و بهره‌برداری آزادراه تهران - شمال در تاریخ 17 آبان 1375 در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی ایران کار خود را آغاز کرد. فعالیت اصلی این شرکت احداث، بهره‌برداری و نگهداری آزادراه تهران - چالوس به استناد مصوبه هیأت وزیران است. 

آزادراه تهران - چالوس 121 کیلومتر طول دارد. منطقه یک آن حدفاصل تهران -دوآب شهرستانک به طول تقریبی ۳۲ کیلومتر است. این قطعه از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت آغاز می‌شود و با عبور از مناطق کَن،‌ سولقان، امامزاده عقیل، تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک می‌رسد. اجرای این قسمت در اولویت قرار دارد، زیرا باعث می‌شود قسمتی از راه کنونی که از طریق کرج می‌گذرد حذف و مسیر حدود 60 کیلومتر کوتاه‌تر شود. 

در منطقه 2 پروژه طول مسیر حدود 22 کیلومتر و دارای 2 خط رفت و 2 خط برگشت است و در قسمت‌های فراز یک خط کندرو به مسیر اضافه می‌شود. مجموع طول تونل‌های مسیر حدود 34 کیلومتر در باند رفت و برگشت با احتساب تونل اکتشافی البرز است. طول منطقه 3 پروژه نیز حدود 47 کیلومتر و دارای 2 خط رفت و 2 خط برگشت است که در قسمت‌های فراز یک خط کندرو به مسیر افزوده می‌شود. مجموع طول تونل‌های مسیر هم حدود 33/5 کیلومتر در باندهای رفت و برگشت است. منطقه 4 پروژه که چند سال است ساخته شده و زیر بار ترافیک رفته، حدود 20 کیلومتر طول دارد و دارای 2 خط رفت و 2 خط برگشت است. 

به هر صورت پروژه عظیم آزادراه تهران - شمال که چندین دولت را به خود دیده است و هربار هرکدام وعده‌هایی مبنی تکمیل و بهره‌برداری آن داده‌اند، همچنان نیمه‌کاره مانده است. پیمانکاران در مناطق مختلف این پروژه در قطعات 1، 2 و 3 مشغول به فعالیت و کار هستند و این پروژه همچنان در دست اجراست و به معمایی 22 ساله تبدیل شده است. 


آزارهای آزادراه نیمه‌کاره

یکی از شهروندان چالوسی در گفت‌وگو با همشهری درباره احداث آزادراه تهران -شمال اظهار کرد: این آزادراه می‌تواند فصل جدیدی را در حوزه توسعه زیرساختی استان مازندران به ویژه در شهرستان چالوس و نوشهر رقم بزند. بنابراین مسئولان باید دوراندیشی کنند تا تکمیل کامل آزادراه تهران - شمال برای مردم منطقه رفاه و آرامش بیاورد، نه این‌که آسیب‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به خاطر نیمه‌کاره ماندن آن به مردم تحمیل شود. 
«احمد حسینی» درباره نرخ عوارضی قطعه چهارم این آزادراه نیز عنوان کرد: دریافت این مبلغ از مردم بومی منطقه که چند سال مشکلات ناشی از احداث این مسیر را تحمل کرده‌اند، آن هم تنها برای مسافت 20 کیلومتر، منصفانه نیست. باید حداقل شرایط ویژه‌‌‌ای برای تردد رانندگان بومی چالوس در نظر گرفته شود. 


پیشگیری‌های فرهنگی

یکی از شهروندان نوشهری نیز درباره تأثیر آزادراه تهران - شمال بر فضای زندگی مردم منطقه گفت: بدون شک ساخت این آزادراه تأثیرات مستقیمی روی زندگی فرهنگی و اقتصادی مردم خواهد داشت. با توجه به نوع فرهنگ غنی بومی و محلی مازندران باید متولیان فرهنگی در خصوص آسیب‌هایی که ممکن است از محل ورود خرده‌فرهنگ‌ها به مازندران وارد شود، دغدغه داشته باشند و از همین الان برای برون رفت از مشکلات آن برنامه‌ داشته باشند. 

«رضا رحمانی» درباره نرخ عوارض در محدوده چالوس تا مرزن‌آباد بیان کرد:‌ پرداخت عوارض بخش جداناپذیر در احداث هر آزادراه یا بزرگراه است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت ولی میزان آن باید متناسب با مسافت و استانداردهای مسیر باشد. 
وی تصریح کرد: ایجاد باجه عوارضی را که در طول مسیر قطعه چهارم این آزادراه قرار دارد باید پذیرفت و این امری طبیعی در حوزه راه‌سازی است، ولی در نرخ آن باید تجدیدنظر شود. اگرچه تعرفه برای بومی‌ها نسبت به غیربومی‌ها کم است، اما کاش می‌شد بومیان منطقه در طول 24 ساعت تنها یک ‌بار عوارض را با همین نرخ کم پرداخت می‌کردند. 


لزوم تجدیدنظر در تعرفه عوارض برای بومیان

یکی از رانندگان مسافربر بومی هم به همشهری اظهار کرد: ایجاد این آزادراه به ما رانندگان مسافربر برای جابه‌جایی بهتر، راحت‌تر و امن‌تر کمک زیادی می‌کند و به نوعی امکانات برای منطقه حساب می‌شود. 
«سید احمدرضا موسوی» درباره تعرفه عوارض در قطعه 4 این بزرگراه اظهار کرد: پرداخت عوارض برای ما رانندگان مسافربر که با همین شغل نان‌آور خانه هستیم و به دلیل این‌که در طول روز بارها در این مسیر رفت و آمد می‌کنیم، کمی سخت است. به نظرم باید برای ما هم فکری بشود. 


افزایش 2 برابری جمعیت منطقه در یک دهه آینده

نماینده مردم شهرستان‌های نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با همشهری گفت: پیش‌بینی می‌شود ظرف 10 سال آینده جمعیت نوشهر، چالوس و کلاردشت از محل مهاجرت‌ها به این مناطق حداقل 2 برابر ‌شود. بنابراین باید بسترها ایجاد یا توسعه داده شود. نخستین زیرساخت هم راه است که خوشبختانه قطعه 4 پروژه بزرگ آزادراه تهران - شمال حدفاصل مرزن‌آباد و چالوس افتتاح شده و قطعه یک آن نیز در آینده نه چندان دور تکمیل می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد. 

«قاسم احمدی لاشکی» افزود: برای قطعه یک آزادراه تهران - شمال که عملیات اجرایی آن کار بزرگی است، با رئیس مجلس مذاکراتی داشتم که از پروژه آزادراه تهران - شمال بازدید کنند تا آمادگی لازم برای افتتاح این قطعه فراهم شود. عملیات اجرایی قطعه 2 نیز آغاز شد و از شهرستانک تا تونل البرز پیمانکاران پروژه در 3 حجم در حال کار کردن هستند. از دولت تدبیر و امید برای ایستادن پای این پروژه تشکر می‌کنم. 

این مسئول درباره افزایش نرخ عوارض آزادراه‌های کشور و این آزادراه گفت: مسئولان سعی کرده‌اند که در تصمیم‌گیری برای نرخ عوارض بومیان را به خوبی مدنظر قرار دهند. در هیچ جای ایران نداریم که‌ عوارض آزادراه 2 نرخ داشته باشد و این موضوع تنها در آزادراه تهران - شمال وجود دارد. در این آزادراه نرخ عوارض برای بومی‌ها و غیربومی‌ها متفاوت است. در همین مدت اخیر که نرخ عوارض در کل ایران افزایش یافت، برای بومیان نوشهر، چالوس و کلاردشت هیچ رقمی اضافه نشد.