اینفلوئنسر یک واژه پرکاربرد در ادبیات فضای مجازی است که ترجمه تحتاللفظی آن میشود «تأثیرگذار». در شبکههای اجتماعی این واژه به کاربرانی اطلاق میشود که روی نگرش و تصمیمات دیگر کاربران اثر مثبت یا منفی میگذارند. اینفلوئنسرهای شبکههای اجتماعی پرطرفدار همچون اینستاگرام، تردز، توییتر، فیسبوک و... افرادی هستند که در جنبههای مختلف، خود را صاحبنظر معرفی کرده و مورد اقبال دنبالکنندگان زیادی قرار گرفتهاند.
حتماً برای همه پیشآمده که محصول یا خدمتی را بهواسطه معرفی افراد معروف و مورد اعتماد خریداری کرده باشند. در معادلات سیاسی نیز وضعیت به همین ترتیب است. چهرههای اینستاگرامی در نحوه کنشگری قشرهای مختلف جامعه در بزنگاههای سیاسی، نافرمانیهای مدنی و مواردی از این دست نیز بازیگران فعالی هستند. این همان اثرگذاری اینفلوئنسرهاست که در فضای مجازی به «مهندسی افکار» اقشار مختلف جامعه پرداخته و در ازای آن، مبالغ هنگفتی دریافت میکنند. از باب مثال، طبق آخرین آمارها، اینفلوئنسرها در خرید هدفمند مصرفکنندگان نقش 49درصدی دارند و 60درصد از خریدارانی که بهصورت حضوری خریداری میکنند، گفتهاند که بنا به توصیه اینفلوئنسر مورد علاقهشان، محصولی را خریداری کردهاند. توجه به موارد ذیل نشان میدهد که چرا کشورهای مختلف خواستار تعیین حد و مرز برای عملکرد اینفلوئنسرها هستند.
1 به این دلیل که پول و شهرت عمدتاً باعث فساد میشود، عملکرد این قبیل افراد نیز زیر ذرهبین قرار دارد. یکی از معضلات رگولاتورها و ناظران قانون، جعلیبودن دنبالکنندگان اینفلوئنسرهاست چراکه درآمدهای نجومی از فالوئرهای خود به جیب میزنند. در این روش، روباتها به کمک اینفلوئنسرها میآیند تا دنبالکنندگان آنها را زیاد جلوه دهند، درحالیکه اعداد و ارقام ادعایی آنها صحیح نیست. بهگفته ویل آلیس، مدیر ارشد فناوری گروه تحقیقاتی امنیتی Privacy Australia، اگر کاربران شاهد افزایش ناگهانی فالوئرها یا تعامل اینفلوئنسرها در مدتزمان کوتاهی باشند، این امکان وجود دارد که آنها لایک یا دنبالکننده خریده باشند.
2 در برخی موارد نیز حساب اینفلوئنسرها جعلی بوده و مشخصشده که هویت واقعی ندارند. بهاینترتیب، به نام یک چهره مشهور هنری، ورزشی، علمی و... مبالغ زیادی به جیب افراد سودجو سرازیر شده است. ضمن اینکه حسابهای جعلی در افزایش فالوئرهای غیرواقعی نیز حریصترند. طبق تحقیقات گروه «پوینتس نورث گروپ» (Points North Group) که در روزنامه والاستریت نیز بازنشر شد، اینفلوئنسرهایی با 50تا 100هزار دنبال کننده، تعداد فالوئرهای خود را به میزان 20درصد افزایش دادهاند و این بدان مفهوم است که حسابهای جعلی یا واقعی، دنبالکنندگان واقعی ندارند.
3 اینفلوئنسرها در جریانات سیاسی نیز نقش عمدهای دارند و برخی از آنها به همان شیوه که برای کالا و خدمات تبلیغ میکنند، برای تبلیغات انتخاباتی و یا جانبداری از یک جریان سیاسی، پول دریافت میکنند. علاوه بر این، در جریان اغتشاشات مهر و آبان 1401نیز شاهد بودیم که عدهای از آنها پا را فراتر از حد خود گذاشته و بهگفته وزیر اطلاعات، اکانت خود را در اختیار سرویسهای جاسوسی بیگانه قرار دادهاند. نتیجه صحنهگردانی این افراد، آشوبها و اغتشاشاتی بود که امنیت ملی را به خطر انداخت.
4 با وجود اینکه اینفلوئنسرها در کشورمان درآمد بالایی دارند ولی برخی از آنها از پرداخت مالیات شانه خالی میکنند. دستهای از این افراد بدون اینکه تخصصی داشته باشند تنها با انتشار عکس و ویدئوهای خانوادگی یا سرگرمکننده صاحب درآمدهای بالایی با ارائه تبلیغات در صفحه خود شدهاند. شاید یکی از علل مخالفت بعضی از اینفلوئنسرها با فعالیت در پلتفرمهای داخلی این باشد که باید پرونده مالیاتی هم داشته باشند و در گروه مؤدیان مالیاتی دیگر طبقات اجتماعی جامعه قرار گیرند.
5 اگر نگوییم همه، قطعاً بسیاری از اینفلوئنسرها از افراد عادی و طبقات معمولی جامعه بوده و هستند؛ افرادی که یک زندگی عادی داشتند و با به اشتراکگذاشتن محتواهای بعضاً نازل و حتی سخیف، ناگهان به جرگه متمولان پیوستند. جلوهگری آنها اعم از تفریحات متنوع، زندگی راحت، درآمد بالا و... باعث گرایش جامعه به سمت تنبلی، فرار از کار و تلاش و نضج گرفتن لایههای دیگری از تبرج و اشرافیگری شده است.
6 بهدلیل هوچیگری این جماعت، برخورد دستگاه قضایی کشورمان با اینفلوئنسرهای متخلف که به اباحهگری، ترویج ناهنجاریهای اخلاقی و تبلیغ آزادیهای اجتماعی مرسوم در غرب مشغول بودهاند، هزینهای را به جمهوری اسلامی تحمیل کرده است. بهعنوان نمونه، مائده هژبری، معروفترین متهم و رقصندهای بود که در سال 97دستگیر و پس از پخش اعترافات او در فضای مجازی هشتگ «#برقص_تا_برقصیم» در اعتراض به دستگیری او ترند شد. در جریان اغتشاشات اخیر نیز برخی اینفلوئنسرها، خود مروج فرهنگ برهنگی و دیگر آسیبهای اجتماعی شدند.
6 دلیل برای قانونمندکردن اینفلوئنسرها
در همینه زمینه :