سقوط مزارع عمودی

چند سال پیش، هیاهوی مزارع عمودی کل دنیا را برداشته بود؛ گفته می‌شد تحولی بزرگ در قدیمی‌ترین صنعت بشر ایجاد شده و به‌زودی، چشم‌انداز وسیع و بی‌پایان مزارع در سراسر دنیا، جایشان را به آسمان‌خراش‌های سبز خواهند داد.
تصویر سبزی‌های خانگی، در سینی‌هایی که روی هم گذاشته شده‌اند و نور ال‌ئی‌دی به آنها می‌تابد، با سرعت دست‌به‌دست می‌شد و دیگر نه فقط صحبت از کاهوی مدرن، که حرف از سالاد علمی-تخیلی بود.
در سال2017، یک شرکت آمریکایی، چنان در این حوزه پیشرو بود که با اعتمادبه‌نفس بالایی می‌گفت سال‌ها از هر رقیب دیگری جلوتر است و فعلا هیچ‌کس حتی به گرد پای آنها هم نخواهد رسید.
حالا 6سال گذشته، نه‌تنها کسی آن هیاهو و تب مزارع عمودی را به یاد نمی‌آورد، که آن شرکت مغرور و پرافاده، چندهفته‌ای است که از دولت، حمایت‌های قانونی برای جلوگیری از ورشکستگی درخواست کرده است.
مشکل، به‌گفته مقامات این شرکت، فقط فناوری و سازوکار پرورش عمودی سبزی‌ها نیست. مشکل این است که سرمایه‌گذاران، دیگر رغبتی به فعالیت در این صنعت ندارند. وقتی هم که چشمه پول خشک شود، چاره‌ای جز تعطیلی نیست. و این مشکل همه‌گیر است. فهرست بلندی از دیگر شرکت‌ها وجود دارد که در ماه‌های اخیر، با مشکلاتی مشابه دست‌وپنجه نرم‌می‌کنند.
یک شرکت در فرانسه اخیرا درخواست کمک دولتی کرده و چند شرکت آمریکایی دیگر هم برای کاهش هزینه‌ها، عذر نیمی از پرسنل خود را خواسته‌اند و چند مزرعه خود را تعطیل کرده‌اند.
کارشناسان می‌گویند  مسئله فقط سرمایه‌گذاری نیست و هدف‌گذاری‌های اشتباه هم این صنعت را با چالش مواجه کرده است. اندرو لوید، مدیر یک شرکت فناورانه که محصولات مورد نیاز مزارع عمودی را تولید می‌کند، به بی‌بی‌سی گفته است که شرکت‌های فعال در این حوزه، تمرکز زیادی روی برخی محصولات برگ‌بزرگ خاص داشته‌اند و همین باعث شده تا تنوع محصول نداشته باشند.
یک مشکل دیگر، این است که صاحبان این صنایع، زیادی علمی-تخیلی فکر می‌کنند؛ سپردن تمامی مراحل کاشت و داشت و برداشت گیاهان به فناوری‌های پیشرفته، ایده درخشانی نبوده است. شاید مزرعه‌داری عمودی شده باشد، اما گیاهان همچنان نیازمند مراقبت تمام‌وقت هستند و روبات‌ها و فناوری‌ها، دست‌کم فعلا، جای کشاورزان و باغداران را به‌خوبی پر نکرده‌اند.
با وجود شکست انقلاب اولیه، به‌نظر می‌رسد مزارع عمودی یک نیاز در آینده بشر باشند و در تامین امنیت غذایی اثرگذار باشند. با بازنگری در فرایندها و فناوری‌ها و هدف‌گذاری‌ها، ممکن است مزارع عمودی به‌زودی با قدرت برگردند و سهم بیشتری از تولید محصولات کشاورزی را از آن خود کنند.