هدیه بهشتی ایران به جهان

از میان تمام چیزهایی که تمدن ایرانی به بشریت هدیه کرده، دنیا باید به‌صورت ویژه قدردان بستنی باشد؛ چه روزی کدام یکی از اجداد ما در دوره هخامنشی این فکر بدیع به سرش زده که یخ‌ها را تکه کند و برف را کاسه کند و میوه و شربت رویشان بریزد و نخستین بستنی‌های دنیا را خلق کند؟ البته مردمی که در همان دوره باغ‌هایی می‌ساختند که برایشان بهشت بوده، احتمالا طعم بهشت را هم در همین کاسه‌های خنک و شیرین جست‌و‌جو می‌کرده‌اند.
این ترفند خوشمزه، خیلی زود متحول شد و ایرانی‌ها گلاب و طعم‌های دیگر را به آن ترکیب جادویی اولیه اضافه کردند. آوازه بستنی، خیلی زود به غرب کشیده شد، به یونان و بعد روم. گفته می‌شود که اسکندر، در سفر ویرانگرش به ایران با بستنی آشنا شده و یکی از هواداران این خوراکی بهشتی بود.
بعد از فروپاشی امپراتوری روم، بستنی در دوران سیاه اروپا، به فراموشی سپرده شد تا اینکه دوباره در قرن پانزدهم، ایتالیایی‌ها آن را احیا کردند. در قرن‌های بعدی، واگن‌های بستنی‌فروشی در سراسر قاره به راه افتادند اما این خوراکی، همچنان مخصوص اعیان و شاهزادگان بود.
در ابتدای قرن گذشته، بزرگ‌ترین تحول در تاریخ بستنی در دنیا در آمریکا ایجاد شد، جایی که یخچال‌های برقی اختراع شدند. یخچال‌های برقی، تولید بستنی در مقیاس صنعتی را شدنی کرد و تولید انبوه این خوراکی محبوب، قیمت آن را چنان کاهش داد که در دسترس همگان قرار بگیرد. بعد از جنگ جهانی دوم، این بار صادرات معکوس بستنی، از آمریکا به اروپا روی داد. همزمان، تولید بستنی به شیوه مدرن در سراسر دنیا انجام شد و حالا بستنی که روزگاری کاسه‌ای شاهانه از برف و یخ رنده شده و شربت و تکه‌های میوه در تخت جمشید و هگمتانه بود، بخشی از زندگی روزمره توده‌ها در سراسر دنیاست. بستنی‌های زیادی در سراسر دنیا وجود دارد اما همچنان بستنی سنتی ایران، یکی از محبوب‌ترین و مشهورترین و البته خوشمزه‌ترین‌ آنها‌ست. بستنی سنتی فراگیری که می‌شناسیم البته ابداعی متاخر است و عمر آن به کمتر از 100 سال می‌رسد. با این حال در کنار صنعت بستنی‌سازی، سنت بستنی خوری و بستنی‌سازی‌ در گوشه و کنار ایران هم زنده و سرحال است و همچنان مفری برای مردم فلات ایران از گرمای طاقت‌فرسای آن است.
بستنی خوردن، بهانه نمی‌خواهد، اما امروز روز جهانی بستنی است، و مردم زیادی در سراسر دنیا ترغیب می‌شوند بستنی بخورند. ما هم می‌توانیم دهانمان را شیرین و دلمان را خنک کنیم و قدردان اجداد خیلی خیلی دورمان باشیم.