یادداشت
مردم درباره بی‌حجابی چه می‌گویند؟
سیدمهدی سیدی؛ مدیر پژوهش همشهری
ماه‌هاست که موضوع حجاب در صدر اخبار و تحلیل‌های رسانه‌ای قرار دارد؛ آنچنان‌که فضای گفتمانی پرحجمی را پیرامون خود ایجاد کرده است. همزمان اظهارنظرهای گوناگونی توسط مسئولان منتشر شده که در بعضی موارد یک‌دست و هم‌جهت نیست.
از کلیدی‌ترین محورهای گفت‌وگوها، موضوع قوانین حجاب و عفاف و چگونگی اجرا‌سازی آن است. چندی پیش بحث‌های پرحرارتی درباره لایحه عفاف و حجاب و رفت‌وبرگشت آن بین قوهقضاییه و دولت شکل گرفت. با بالاگرفتن انتقادها به محتوای این طرح، رئیس قوهقضاییه گفت: دستگاه قضایی به اجرای هرآنچه به قانون تبدیل می‌شود، ملتزم است. هم دولت می‌تواند روی لایحه اعمال‌نظر کند و هم مجلس اختیار دارد اصلاحات مدنظر خود را در این لایحه اعمال کند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
بعضی کارشناسان با تحلیل افکار عمومی و بررسی فرامتن‌های رسانه‌ای می‌گویند ناهماهنگی در مواضع و تعلل در تصمیم‌های اجرایی ممکن است 2پیام ناخودآگاه برای مخاطبان ایجاد کند؛ نخست آنکه دستگاه‌های حاکمیتی در قانونگذاری عفاف و حجاب و نحوه اجرای آن هنوز به جمع‌بندی دقیق و محکمی دست نیافته‌اند و دوم آنکه در لایه مدیران میانی، به‌ویژه با نزدیک شدن به انتخابات مجلس، جنسی از پاس‌کاری سیاسی شکل گرفته است که ظاهرا بعضی تمایل ندارند در این موضوع مسئولیت بپذیرند.
البته نیروی انتظامی از فروردین‌ماه در قالب طرحی ویژه مسئله برخورد با بی‌حجابی را دنبال کرده است. حالا بعد از چندماه این پرسش جدی پیش‌روست که مجموعه اقدامات صورت گرفته تا چه حد مؤثر و جریان‌ساز بوده و اگر اشکالات یا ناهماهنگی‌هایی وجود دارد به کدام نقطه و ایده
برمی‌گردد؟
نتایج نظرسنجی همشهری چه می‌گوید؟
مرکز پژوهش مؤسسه همشهری در یک پیمایش علمی دیدگاه مردم را جویا شده است. براساس نتایج این نظرسنجی تلفنی که از میان 1020نفر از شهروندان تهرانی بالای 18سال صورت گرفته است 64درصد مردم عنوان کرده‌اند از طرح‌ها و برنامه‌های نیروی انتظامی در سال جدید در موضوع عفاف و حجاب اطلاعی ندارند. در همین رابطه 66درصد از پاسخگویان گفته‌اند امسال هیچ نمونه‌ای از اجرای طرح عفاف و حجاب در خیابان‌ها و فضاهای عمومی مشاهده یا تجربه نکرده‌اند. البته 42درصد از شهروندان تهرانی گفته‌اند پیامک بی‌حجابی برای اطرافیان‌شان ارسال شده است.
اما 2 داده مهم این پیمایش حرف‌های متفاوت و قابل اعتنایی دارد؛
یک) 42درصد از مردم گفته‌اند وضعیت بی‌حجابی در چندماه اخیر بدتر شده و فقط 19درصد معتقد بوده‌اند این وضعیت بهبود یافته است. 30درصد از مردم هم گفته‌اند وضعیت تغییر خاصی نکرده است.
دو) 62درصد از مردم معتقدند طرح‌های عفاف و حجاب نهادهای مختلف تأثیری بر جلوگیری از ترویج بی‌حجابی نداشته است و فقط 28درصد از مردم طرح‌های موجود را کارآمد دانسته‌اند.
با این اوصاف به‌نظر می‌آید برای کارآمدی بیشتر طرح‌ها (مبتنی بر حس عمومی مردم) به کارهای اضافه‌تر و هماهنگی‌های بیشتری در فضای حکمرانی، سیاست و اجتماع نیاز است.
