سالار عقیلی از مراحل تولید موسیقی جامجهانی، حاشیهها و اجرای زنده در روسیه میگوید
در صحنه میدرخشیم با 11 ستاره
نگین پذیرا:
ﺣﻀﻮﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ دﺭ ﺟﺎﻡﺟﻬﺎﻧﯽ ﺍﺗﻔﺎﻗﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدﻡ در هر دوره ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺁﻥ هستند تا بهانهای برای خوشحالی و شور و نشاط داشته باشند. اگر از حواشی این دوره، مثل لباسهای اعضای تیمملی، هواپیمای اختصاصی، بازیهای تدارکاتی انجام نشده و... بگذریم، ماجرای انتخاب خواننده سرود تیمملی بازیهای فوتبال یکی از مهمترین دغدغههای فوتبالدوستان است. اینکه سرود رسمی تیم ملی فوتبال در جامجهانی به چه کسی سپرده میشود همواره یک سوژه خبری بوده و هست. چون ﺗﻮﻟﯿد سرودی دﺭ ﺳﻄﺢ ﺗﯿﻢ ﻣﻠﯽ که شور و نشاط فوتبالی به همراه داشته باشد کار سادهای نیست و اثر تولید شده در بوته نقدهای بسیاری قرار میگیرد. علاوه بر سرود یا قطعه موسیقی هر کشوری میتواند برای حضور تیمملیاش در جامجهانی تولید کند، 56 سال است کشور میزبان جام جهانی، آهنگ اصلی و رسمی را آماده میکند. آهنگهایی که در تاریخ موسیقی اغلب ماندگار شدند. جام جهانی علاوه بر طرفداران پر و پا قرص فوتبال مردم عادی را هم دور هم جمع میکند و فارغ از اینکه تا چه اندازه علاقهمند به فوتبال هستید از راه یافتن تیم ملیتان به جامجهانی احساس غرور میکنید. آهنگهای خارجی جامجهانی خوشحالی فوتبالدوستان از این اتفاق جهانی و شادیشان از دور هم بودن مردم را به خوبی به نمایش میگذارند. اما تجربه تمام این سالها در ایران نشان میدهد سرودهای تیمملی ما تنها بیانگر غرور ملی ماست. به همین بهانه تصمیم گرفتیم با سالار عقیلی که امسال اجرای سرود تیمملی بر عهده داشت درباره قطعه جامجهانیاش صحبت کنیم و به دلیل مشغله قبل از سفر، مجبور شدیم به مصاحبه مکتوب دورادور رضایت دهیم.
از مرحله نوشتن ترانه و آهنگسازی در جریان تولید امور بودید یا فقط برای خواندن به تیم اضافه شدید؟
خواندن سرود تیم ملی جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه از ابتدا از طرف بنیاد رودکی به من محول شد و من هم بخاطر مردم و فوتبال کشورمان و عِرقی که همیشه به وطنم داشتم این کار را قبول کردم و سعی کردم به بهترین نحو اجرایش کنم. آهنگساز این اثر بابک زرین و شاعر آن احسان افشاری است و همگی تلاش کردیم اثر ماندگاری را در تاریخ کشور و موسیقی خلق کنیم. در این قطعه اشعار به طوری گفته شده که ایهام دارد و هم مناسب این روزهای جامجهانی است و هم میتوان سالها بعد به آن گوش کرد.
در هنگام ضبط این قطعه، چه حاشیهها و تغییراتی رخ داد؟
از شروع ساخت یک قطعه موسیقی تا زمانی که کار نهایی و پخش شود ممکن است بیش از 10 بار تغییرات روی متن یا موسیقی اعمال شود. قطعه موسیقی جامجهانی هم از این قاعده مستثنی نبود. قسمتهایی از شعر بود که من دوست نداشتم و با همراهی آقای افشاری در متن تغییرات انجام شد و قسمتهایی از آهنگ توسط آقای زرین بازنگری شد. از آنجا که بیشتر از 12 سال است با هم همکاری داریم و با هم متحد هستیم هدفمان افتخارآفرینی برای کشورمان است.
در این بین دوست داشتم از نظرات مردم هم استفاده کنم به همین خاطر قبل از آن که کار کاملا منتشر و پخش شود. برای دوستان، نزدیکان و علاقهمندان میگذاشتم و از نظرات آنها نیز استفاده میکردم.
این قطعه در روسیه هم به صورت زنده اجرا میشود؟
۳ اجرا با ارکستر سمفونیک تهران در روسیه خواهیم داشت. در شهرهای کازان، مسکو و سن پترزبورگ ۳ اجرای زنده قبل از هر بازی انجام میدهیم. تا الان این برنامهها هماهنگ شده است.
از نقد و نظرها به «۱۱ ستاره» اطلاع دارید؟ پاسخی هم به این نقدها میدهید؟
تمام سعیمان را کردهایم این آهنگ در ذهن مردم جاودان شود، اما به هر حال موسیقی سلیقهای است. مثل غذاست، موسیقی غذای روح است و هرکسی سلیقه خاص خودش را دارد. ممکن است خوشایند یک نفر باشد و دیگری از همان قطعه موسیقی خوشش نیاید اما در این قطعه سعی کردهایم سلیقه عمومی را در نظر بگیریم. نظر همه مردم یکسان نیست، هر کسی نظر شخصی خودش را دارد و تمامی نظرات چه منفی و چه مثبت برای ما محترم و قابل احترام است. من بیشتر نظرات مثبت شنیدهام و کار را دوست داشتند و کسانی هم بودند که برای بهتر شدن کار پیشنهاداتی داشتند. به هر حال هر کس سلیقهای دارد.
خودتان این قطعه را یک موسیقی ورزشی (فوتبالی) میدانید؟
این قطعه موسیقی کاری مناسبتی و برای جامجهانی خوانده شده اما مثل بسیاری از آثار که خوانده ام و دل در گروشان دارم اثری است ملی میهنی. فقط برای ایران است و بس! سعی این بود که «یازده ستاره» مثل برخی از کارهایی که پیش تر برای دیگر ادوار جام جهانی از سوی کشورمان آماده شده بود تاریخ مصرف نداشته باشد. اما در این قطعه اشعار و موسیقی به گونهای انتخاب شده که اگر 10 سال آینده هم این موسیقی شنیده شد به تنهایی شنیدنی باشد.
به نظر شما این نوع موسیقی چقدر در ذهن مردم جاودان میشود؟
این قطعه میتواند جزء آهنگهای ماندگار شود و از آنجایی که مردم با آن خاطره خواهند داشت؛ در یادشان میماند. امید ما همین است و برایش تمام تلاشمان را کرده ایم.
عدهای میگویند ممکن است این قطعه هیجان لازم را نداشته باشد و من فکر میکنم در مقایسه با موسیقیهای خارجی که سالهاست برای فوتبال خوانده میشود موسیقی جامجهانی ایران هیجان بازی فوتبال را به مردم منتقل نمیکند.خودتان در این باره چه نظری دارید؟
- من و همکارانم با حفظ ارزشهای موسیقاییمان این قطعه را اجرا کردیم. از نگاه من جایی چون جام جهانی فرصتی است برای ارائه یک فرهنگ. من و همکارانم در این اثر دنبال کار فاخر هستیم. موسیقی کار ما نشانگر کشور و فرهنگ ماست. نخواستیم از هر موسیقی استفاده کنیم. از نگاه من خود فوتبال در بالاترین حد هیجان است. اصلا هیجانی که در فوتبال هست در هیچ ورزش دیگری نمی توان سراغ گرفت. در عین حال بعضی از واژه ها نیاز به بازتعریف دارد. شادی و هیجان یا ریتم و هیجان لزوما به یک معنا نیستند. ظاهرا عده ای از عزیزانم قطعه شاد را مساوی کار پر هیجان می دانند حال آنکه تفاوت این دو از زمین تا آسمان است!
اگر در این مسابقات ببازیم باز هم این سرود پخش میشود؟
به نظرم آنچه در خور توجه است کنار هم بودن ماست. باخت یا برد بخش اصلی ماجرا نیست. من عقیلی نه برای لحظه های باخت خوانده ام و نه لزوما برای برد. رهاورد اصلی چیز دیگری است. به حس و حال مردم در این روزها نگاهی بیندازید. برد و باخت تمام ماجرا نیست و بخش مهمی از آن هم دست ما نیست. من این موسیقی را برای کشور و مردمم خوانده ام چون هواخواه دلخوشی شان هستم.
آیا نمونههای خارجی مشابه را گوش دادهاید؟
چند نمونه گوش دادم، دقیق خاطرم نیست جام جهانی دور قبل بود یا دو دوره قبل. در تمام دنیا آهنگهایی برای جامجهانی خوانده میشود. خوانندههای دیگر کشور عزیزمان هم به صورت خودجوش آهنگهایی را خواندهاند که زیبنده است و اقدامی در خور احترام. این کار کاری ملی و فراملی است و همه باید دست به دست هم بدهند تا تیم ملی افتخارآفرینی کند. تمام هم و غم و انگیزه ما هم همین است و نیست جز این.
به نظر خودتان کدام یک از قطعهها یا آلبومهای شما بیشتر مردم را خوشحال میکند؟
سؤال سختی است. من بیش از 400 آهنگ خواندهام اما فکر میکنم کارهای وطنی و مثل «وطنم ای شکوه پا برجا» یکی از آهنگهایی باشد که حال مردم را خوب میکند و آنها را به وجد میآورد و پرمخاطبترین قطعه برای خواندن در کنسرتهاست.
موسیقی مورد علاقه خودتان در لحظات تلخ یا برخی ناکامی ها کدام موسیقی یا قطعه است؟
راستش من ترجیح می دهم در این موارد سراغ سکوت بروم. به مردم عزیز هم پیشنهاد میکنم اگر مایل به شنیدن اثر موسیقایی متناسب این لحظات هستند به موسیقی گوش بدهند که اهل فن نامش را موسیقی خوب می گذارند.
قطعه سرود تیم ملی در جام جهانی در زمانهایی که مردم خوشحال هستند پخش خواهد شد، حستان نسبت به این ماجرا چیست؟
من هم با خوشحالی مردم خوشحال هستم این که کار من از تلویزیون و رادیو پخش میشود. از اینکه توانستهام خدمتی به مردم و کشورم کرده باشم، خوشحال میشوم. انشاالله با درایت کارلوس کیروش، بچههایمان اتفاقات خوبی را رقم خواهند زد، دعا میکنیم که نتایج خوبی بگیرند.
هزینه ساخت این آهنگ چقدر است و چگونه پرداخت شد؟
جواب این سؤال کاملا خصوصی است.