پوششی که محدودیت نیست
بسیاری از بانوان با حجاب این سرزمین در عرصههای جهانی درخشیدهاند
درخشش بانوان ورزشکار در مسابقات جهانی، المپیک و پارالمپیک آن هم با حجاب و پوشش کامل، خیلی از ورزشکاران و مسئولان ورزشی جهان را به تعجب واداشته است. حضور چشمگیر و موفقیتهای پی در پی بانوان محجبه با همه سختیهایی که پیشرو دارند، خبر از توانمندی و قدرت بالای آنها میدهد؛ اینکه حجاب نهتنها مانع پیروزیشان نمیشود بلکه هویت ملیشان را هم به رخ جهانیان میکشد. بانوان ورزشکار محجبه خیلی خوب توانستهاند با پیروزیهای چشمگیر در عرصه بینالملل فرهنگ ایرانی- اسلامی خود را تبلیغ کنند تا جایی که کشورهای غیراسلامی هم به این باور رسیدهاند که زنان ایرانی میتوانند همیشه صدرنشین باشند.
اولین نابینای دو و میدانی
هاجر تکتاز؛ قهرمان پرتاب وزنه
قریب به 30سال در عرصه ورزشی تلاش میکند و در این مدت توانسته 334مدال قهرمانی کشوری، 2مدال قهرمانی آسیایی و 2مدال نقره پاراآسیایی را بهدست آورد. تکتاز از نعمت بینایی محروم است اما با این وصف همه موانع را با کوشش زیاد از سر راه موفقیتش برداشته و امروز در زمره قهرمانهای نامی کشور قرار دارد. او در رشتههای دیگر ورزشی هم موفقیتهایی کسب کرده است. سال 1382در مسابقات جهانی کانادا شرکت کرد و در رشته دوومیدانی موفق به کسب مقام برتر شد. او میگوید: «اولین بانوی نابینایی بودم که در این مسابقه شرکت کردم. اگر کسی اراده کند تا به هدفش برسد حجاب نمیتواند مانعاش شود.»
به انتخاب یک بانو احترام میگذارند
سفر پوپه مهدوی نادر به دوردنیا با دوچرخه
از کودکی 2 آرزوی بزرگ داشت؛ یکی کمک به کودکان یتیم و دیگری سفر به دور دنیا. پوپه مهدوینادر، برای تحقق آرزوهایش آستین همت بالا زد و حالا سابقه 32سال خدمترسانی داوطلبانه به کودکان بیسرپرست و البته سفر با دوچرخه به دور دنیا را در کارنامهاش دارد. او برای ما از سفرهای ماجراجویانهاش روایت میکند.
وقتی دختر دبستانی بودم، 2آرزوی بزرگ داشتم. اول اینکه دلم میخواست یک روز جهانگرد شوم و حتی در رویاهایم میدیدم که با یک کولهپشتی راهی سفر شدهام. آرزوی دیگرم این بود که وقتی بزرگ شدم یک خانه دو طبقه داشته باشم که در یک طبقه خودم زندگی کنم و در طبقه دیگر یک پرورشگاه برای حمایت از کودکان یتیم داشته باشم. در 17سالگی با خیریه «رحمت للعالمین» آشنا شدم و یکی از آرزوهایم عملی شد و تا امروز حدود 32سال است که بهعنوان مددکار داوطلب در حوزه حمایت از تحصیل کودکان یتیم فعالیت میکنم. آرزوی دوم من این بود که یک روز جهانگرد شوم. وقتی 23ساله بودم نخستین قدمها را برای تحقق این آرزو برداشتم. آن روزها هنوز «بک پکرز» یا سفر با کولهپشتی برای مردم ما واژه آشنایی نبود، اما من تصمیم گرفتم با یک کولهپشتی و پای پیاده به نقاط مختلف کشور سفر کنم.اولین روز فروردین سال 1382برای من روز ویژهای است. چون آن روز یکی از بزرگترین قدمهای زندگیام را برداشتم. آن موقع، 28ساله بودم که تصمیم گرفتم با یک دوچرخه به دور دنیا سفر کنم. سفر با دوچرخه را هم با شعار عشق، دوستی و صلح جهانی شروع کردم. از این سفر هم 3هدف داشتم. نخست اینکه برای کودکان یتیم، کمک مالی جمعآوری کنم و دوم اینکه با جوانان کشورهای مختلف گفتوگو و تبادل فرهنگ داشته باشم و سومین هدفم، دیدن نشانههای خداوند در جهان هستی بود. از 17سالگی انتخاب کردم که حجاب داشته باشم. منظورم این است که واقعا حجاب انتخابم است و نه صرفا به این دلیل که در یک خانواده مسلمان به دنیا آمدهام. حجاب هیچ محدودیتی برای من ایجاد نکرد و در این سالها با مردم فرهنگهای مختلف دیدار کردم و پیام صلح و دوستی را به آنها رساندم. اگرچه ممکن است حجاب وجه تفاوت من با مردم برخی کشورها باشد اما وجه اشتراک همه ما صلح و دیگرخواهی است که این موضوع ما را به هم نزدیک میکند. تجربه سالها سفر با دوچرخه به کشورهای مختلف دنیا به من میگوید 99درصد مردم جهان با موضوع حجاب ارتباط خوبی دارند و دستکم اینکه من در این سفرها هیچ تجربهای از واکنش منفی به حجاب نداشتم. یک دلیلش این است که مردم جهان با اسلام و مسلمانها آشنا هستند. بهویژه در برخی کشورها و فرهنگها که مردم باورها و اعتقادات مذهبی خودشان را دارند، بیش از مردم دیگر کشورها به حجاب بهعنوان اعتقاد و انتخاب یک بانو احترام میگذارند.
حس غرور یک قهرمان
فاطمه رضاییپور؛ قهرمان کونگفوی
20سال دارد و از 8سالگی ورزش میکند. او علاوه بر مهارت در رشته تکواندو در رشته کونگفو هم قهرمان است. رضاییپور در مسابقات جهانی ترکیه که سال گذشته برگزار شد توانست مدال طلا بهدست بیاورد. او درباره پوشش بانوان کونگفوکا میگوید: «لباسهای ما ضخیم است و ورزشکردن با آنها، گرمای زیادی تولید میکند. درصورتی که حریف مقابل ما چنین شرایطی را ندارد. با این وصف معتقدم هیچکدام از این موارد نمیتواند مانع پیروزی زنان ورزشکار ایرانی شود.» بهگفته رضاییپور ایستادن روی سکوی قهرمانی حس غروری دارد که فقط یک ورزشکار میتواند آن را تجربه کند.
حفظ غرور ملی
نیلوفر اردلان؛ مربی و عضو سابق تیم ملی فوتسال
متولد 1364و یکی از بازیکنهای تیم فوتسال ایران است. او خود را سرباز کشورش میداند و میگوید: «نام ایران همیشه باید جاودانه بماند. موفقیت زنان ورزشکار هم یکی از راههای سرافرازی ایران است. در رشته فوتسال موفقیتهای زیادی را بهدست آوردهایم. رتبه پنجم در جهان را کسب کردهایم و قهرمان غرب آسیا هستیم.» اردلان حجاب کامل را مایه عزت زن ایرانی میداند. او در ادامه به نکته مهمی اشاره میکند: «بسیاری از مسابقات ما در مناطقی برگزار میشود که آب و هوای گرم و شرجی دارند؛ مثل کشورهای حاشیه خلیجفارس یا کشورهای آسیای شرقی. بازیکردن در آنجا بسیار سخت و طاقتفرساست. گرما و رطوبت بچهها را خستهتر میکند. دویدن با پوشش کامل کار راحتی نیست اما چون بچهها برای هدفشان تلاش میکنند، این دشواریها به چشمشان نمیآید. زنان ورزشکار ما روی کشور خود تعصب دارند. از اینرو همه توان خود را بهکار میگیرند تا افتخارآفرینی کنند.»
مشکل ما حجاب نیست
نسیم حسنوند؛ قهرمان پارااسنوبرد آسیا ۲۰۲۲
از جمله بانوان موفقی است که با وجود معلولیت، در رشته ورزشی اسکی خوش درخشیده و در میادین بینالمللی برای کشور افتخارآفرین شده و تاکنون 4مدال طلای مسابقات برونمرزی و چندین مدال طلا و نقره کشوری را بر گردن آویخته است. او میگوید: «ذات رشته ورزشی ما پوشیدگی است. البته در مسابقات دوبی که سال گذشته انجام شد، گرمای هوا آزاردهنده بود و کمی اذیت شدیم، اما شیرینی کسب مدال طلا بیشتر از گرمای هوا و پوششم بود. پوشش مانعی در مسیر موفقیتهای من و دیگر ورزشکاران همرشتهایام نیست. مهمترین مشکلات من و امثال من در زمینه مالی است. مثلا در کنار گرانی تجهیزات موردنیاز ما، استفاده از پیست برای من که ورزشکارم رایگان نیست و من که هر روز نیاز است تمرین کنم، مجبورم مبلغی بهعنوان ورودی برای پیست بپردازم که البته کم هم نیست.»
خارجیها میخواهند بدانند چطور با این پوشش مدالآور میشویم
ریحانه مبینی؛ رکورددار پرش قرن اخیر
او را در رشته دوومیدانی بهعنوان رکورددار پرش طول زنان ایران میشناسند و موفق شده در سال1399 این رکورد را بعد از نیمقرن جابهجا کند. این دختر اصفهانی که قهرمان دوومیدانی کشور است، ورزش را با محدودترین امکانات و از پیستهای خاکی شروع کرد اما موفق شد مدال نقره جام بینالمللی قزاقستان را کسب کند. ریحانه رکورددار کشورمان درباره تمرین و مسابقه با حجاب اسلامی میگوید: «در بعضی رشتهها مثل تکواندو، پوشش زنان مسلمان با ورزشکاران بقیه کشورها چندان تفاوتی ندارد، اما در رشته من یعنی دوومیدانی، پوشش زنان محجبه با بقیه ورزشکاران بسیار متفاوت است. با این حال، در رشته دوومیدانی، خیلی از ورزشکاران محجبه موفق شدهاند تا مقام قهرمانی برسند و افتخارآفرین شوند. بهنظر من، حجاب هرچند محدودیتهایی برای ورزشکاران ایجاد میکند اما چالش بهحساب نمیآید. زنان به این نتیجه رسیدهاند که اگر تلاش کنند، میتوانند با حجاب به موفقیت و افتخار برسند. برای من هرگز تمرینکردن و مسابقهدادن با حجاب دغدغه و چالش نبوده است.» مبینی از واکنش رقبا و طرفداران ورزشی خارجی درباره حجاب ورزشکاران ایرانی اینطور یاد میکند: «در مسابقات جهانی برای آنها جالب است که ما چطور با این پوشش مسابقه میدهیم و مدالآور میشویم. دختران ایرانی میتوانند جایگاه زنان ورزشکار ایرانی را با حجاب اسلامی در جهان تثبیت کنند، بهشرطی که به آنها اهمیت داده شود.»
پوشیدگی مانع فعالیت نمیشود
آتنا محمدیها؛ قهرمان پرتاب وزنه
20سال دارد. ابتلا به بیماری سی پی (فلج مغزی) باعث ویلچرنشینشدن او شده است. او با همه موانع پیشرو در مسابقات جوانان بحرین، امارات و مراکش شرکت کرده و موفق به کسب 2مدال طلا و یک برنز شده است. حجاب محمدیها چادر است و به آن افتخار میکند. میگوید: «کسی که به حجاب و ارزشهای دینی خود معتقد باشد پوشیدگی مانع فعالیتش نمیشود؛ چه در عرصه کاری و چه در ورزش. شاید باشند کسانی که پوشیدگی را دست و پاگیر میدانند اما بهنظر من کسی که بخواهد موفق شود در همه شرایط برای هدفش میجنگد تا پیروز شود.» محمدیها در حال حاضر مشغول تمرین است و خود را برای شرکت در مسابقات پیشرویش آماده میکند.
شیرینی پیروزی خیلی زیباست
فرزانه عسگری؛ قهرمان تیراندازی با کمان
قهرمان رشته تیروکمان پارالمپیک 36سال دارد و 14سالی میشود که سراغ این ورزش رفته است. او بهعنوان عضو تیم ملی پاراتیراندازی فعالیت میکند و در کارنامه ورزشی خود از کسب طلای جهانی 2017تا کسب مقام چهارم تیمی پارالمپیک 2020را ثبت کرده است. این بانوی میانهای از چند سال پیش داوطلبانه عضو هلال احمر ارومیه شده و بهعنوان مربی، تیمهای هلالاحمر را تمرین میدهد. او میگوید: «ورزشکاران رشته تیراندازی در فضای باز و مختلط تمرین میکنند. بنابراین ما برخلاف دیگر ورزشکاران که میتوانند در سالن بدون حجاب تمرین کنند باید همیشه پوشیده باشیم. با این حال هیچکدام از بانوان گلهمند نیستند چون با انگیزه سراغ این رشته ورزشی آمدهاند. به اعتقاد من شیرینی پیروزی خیلی زیباست.»
افتخارآفرینی بانوان
سحر محمدحسینی؛ قهرمان موتورسواری
علاقه زیادی به موتورسواری دارد و از سال97بهطور جدی این رشته ورزشی را دنبال کرده است. او مرتب در حال تمرین است تا در مسابقات کشوری خوش بدرخشد. محمدحسینی میگوید: «امسال دعوتنامهای از آسیا ارسال شده که موتورسوارها را برای شرکت در مسابقه دعوت کردهاند. بانوان ورزشکار ایرانی قدرتمند و همیشه افتخارآفرین هستند. شاید پوشش کامل سختیهایی برایشان داشته باشد اما این موضوع نمیتواند سد راهشان شود. ایستادن بانوان محجبه ایرانی روی سکوی قهرمانی یک افتخار است.» محمدحسینی در ادامه به نکته خوبی اشاره میکند: «لباس موتورسواری چرمی و ضخیم است. علاوه بر آن باید از کلاه کاسکت استفاده کنیم. همین مسئله گرمای زیادی تولید میکند بهخصوص در فصل تابستان؛ اما برای من هیچکدام از این موارد اهمیت ندارد.»
نگاه متفاوت جهانیان به پوشش ما
نجمه سازنچیان؛ شمشیرباز ملیپوش
عضو تیم ملی شمشیربازی زنان ایران است و تاکنون توانسته 60مدال طلا، نقره و برنز در ردههای سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان را در کارنامه خود ثبت و موفقیتهای بسیاری را در این رشته کسب کند. نجمه سازنچیان معتقد است که یک ورزشکار برای موفقیت نیاز ندارد که بیحجاب باشد. او تأکید میکند: «به اعتقاد من حجاب هیچ وقت مانعی برای بانوان ورزشکار ایرانی نیست. البته ورزش با حجاب یکسری سختیهایی دارد و من منکر آن نیستم، اما عامل بازدارنده نیست و حتی باعث میشود تا مسئولان توجه بیشتری به ورزش بانوان داشته باشند. حتی همین حجاب باعث شده تا بانوان ورزشکار در نگاه جهانیان پررنگتر باشند. امیدوارم من و دیگر بانوان ورزشکار با همین حجاب بتوانیم موفقیتهای بیشتری برای کشور کسب کنیم.»
با افتخارم زیر پرچم ایرانم
حمیده اسماعیلنژاد؛ دونده پرسرعت
دونده سرعت ایران، بهتازگی با شکستن رکورد فرزانه فصیحی در جریان رقابتهای بینالمللی ارزوم ترکیه در ماده 100متر، در جایگاه نخست قرار گرفته است. حمیده اسماعیلنژاد که این روزها در اردوی آمادگی تیم ملی کشورمان حضو دارد، میگوید: «حدود 2ماه است که برای آمادگی مسابقات تایلند در اردوی تهران حضور دارم. تلاش میکنم در این مسابقات آخرین رکوردم یعنی زمان 11.28ثانیه را که بهخاطر وزش باد ثبت نشد، تکرار کنم. مشکلی با پوشش ورزشیام ندارم چون من و همه بانوان مسلمانی که در رشتههای مختلف فعالیت میکنند و عنوان قهرمانی بهدست میآورند، از همان ابتدا با همین پوشش تمرین کردیم و به رکوردها دست پیدا کردیم. بهعنوان یک بانوی محجبه ایرانی افتخارم این است که پرچم کشورم را بالا ببرم و در میادین ورزشی بدرخشم و دل مردم را شاد کنم.»
لباس پیروزی
هانیه عاشوری؛ قهرمان مسابقات جهانی آلیش
سال1398، وقتی خبر قهرمانی دختری ایرانی در مسابقات جهانی کشتی آلیش منتشر شد، شاید نخستین سؤالی که ذهن خیلی از علاقهمندان به ورزش را درگیر خود کرد، این بود که مگر زنان هم میتوانند کشتی بگیرند؟ هانیه عاشوری، با مدال طلای خود ثابت کرد که بانوان هم میتوانند همپای مردان در ورزشی مانند کشتی خوش بدرخشند؛ آنهم با حجاب. نخستین بانوی طلایی تاریخ کشتی زنان ایران حدود 5سال است که وارد این رشته شده و اکنون مدال طلای رقابتهای جهانی کشتی قزاقستان، قهرمانی کشتی آزاد و نایبقهرمانی کشتی فرنگی قرقیزستان، مدال طلا و نقره مسابقات کشتی زنان آسیا را در کارنامه ورزشی خود دارد. ورزشکار 24ساله کرمانشاهی که اهل اسلامآباد غرب است، تا قبل از کشتی، فوتسال را حرفهای دنبال میکرد. عاشوری معتقد است حجاب مانعی برای موفقیت نیست، بهویژه وقتی هدف قهرمانی باشد: «اینکه تاکنون توانستهام موفق باشم، واقعا حس فوقالعادهای دارم. بهویژه وقتی نخستین مدال طلا را کسب کردم. بسیاری از خارجیها از این اتفاق تعجب کرده بودند که من چطور توانستهام قهرمان شوم، آنهم با پوشش. به اعتقاد من وقتی قهرمانی هدف فرد باشد و بخواهد پیروز میدان شود، دیگر پوشش اهمیت ندارد. کسی که در مسیر قهرمانی گام میگذارد با کاملترین حجاب هم میتواند موفق باشد و خوش بدرخشد.»
با من چادری عکس سلفی میگرفتند
سلما همتیان؛ پدیده نوظهور شطرنج ایران
حدود 8سال دارد و خیلی اتفاقی با رشته شطرنج آشنا شده است اما قابلیتها و استعدادهایش او را به جایی رساندند که مهرماه سال گذشته در مسابقات آسیایی اندونزی و در رقابت با 465شطرنجباز دختر و پسر با چادر روی سکو رفت و نخستین طلای مسابقات برونمرزی خود را کسب کرد. افتخارآفرینی «سلما همتیان» شطرنجباز مشهدی در مسابقات بینالمللی آن هم با حجاب کامل بازتابهای زیادی در رسانهها داشت. سلما شب پیش از اعزام را بهخوبی به یاد میآورد و میگوید: «به مادرم گفتم چادر و پرچم ایران را در چمدانم بگذار تا اگر مقام بیاورم، میخواهم با چادر روی سکو حاضر شوم و پرچم ایران را بالا ببرم و با همین نیت هم رقابت کردم. وقتی در مقابل حریفان اندونزیایی، سریلانکایی، هندی، ویتنامی و قزاق پیروز شدم و مدال طلا گرفتم، دوست داشتم با چادر روی سکو بروم، چون معتقد بودم طلا با چادر قشنگتر است.» حضور دختر 8ساله با چادر بر سکوی قهرمانی و حین برپایی رقابتها در آن دوران بازخوردهای زیادی داشت، درحالیکه او به سن تکلیف هم نرسیده بود. سلما میگوید: «یکی از رقبای جدیام، دختر هندی و قهرمان دورههای گذشته بود. مادرش وقتی من را با حجاب کامل دید، از من اجازه خواست تا عکس سلفی بگیریم. یا وقتی از روی سکو پایین آمدم، یکی از خانمهای اندونزیایی، برای اینکه نشان دهد در کشورشان افراد مذهبی کم نیستند، فیلمی از مراسم مذهبی کشورشان نشانم داد و تشویقم کرد. همه اینها برایم ماندگار شد.»