دولت‌دوازدهم در شرایطی زمام امور اجرایی را به دولت سیزدهم سپردکه کشور در حوزه انرژی با چالش‌های عدیده‌ای مواجه بود؛ قطع گاز در زمستان، بی‌آبی در بسیاری از شهرهای کشور و خاموشی‌های متعدد بخشی از مشکلات این حوزه بود که در 22ماه گذشته بدون برجام، گام‌های قابل‌توجهی برای رفع آنها برداشته شده‌است.
پایان خاموشی‌ها
همزمان با نخستین روزهای تیرماه 1400، خاموشی‌های گسترده در شهرهای مختلف کشور، آن‌هم در اوج گرمای نیمه‌نخست تیرماه، عرصه را بر مردم تنگ کرده بود. بررسی‌ها در آن مقطع نشان می‌داد کاهش حدود 28درصدی رشد ظرفیت تولید برق از یک‌سو و فرسودگی شبکه توزیع ازسوی دیگر، زمینه‌ساز ناترازی شدید در تولید و مصرف برق شده‌است؛ این درحالی بود که برخی مسئولان وقت، کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی دراین حوزه را به‌دلیل نامعلوم بودن وضعیت مذاکرات برجامی از مهم‌ترین دلایل ناترازی در حوزه برق ارزیابی می‌کردند. با آغاز فعالیت دولت‌سیزدهم اما تاکنون حدود 7هزارمگاوات به توان تولیدی نیروگاه‌های حرارتی کشور اضافه شده‌است؛ آن‌هم با وجود بلاتکلیفی در مذاکرات برجامی. برهمین اساس هم بود که در تابستان1401خبری از انتشار جدول‌های خاموشی نبود و به‌گفته مسئولان مربوط، در تابستان جاری با چالش جدی در حوزه برق مواجه نخواهیم بود.
زمستان؛ بدون قطع گاز
ناترازی در تولید و مصرف گاز، یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت دوازدهم به‌ویژه طی سال‌های پایانی بود؛ مشکلی که در زمستان سال1399زمینه‌ساز قطع گسترده گاز در برخی شهرهای کشور شد. این‌درحالی بود که در دولت قبل علاوه‌بر غفلت از مدیریت مصرف انرژی به‌ویژه در حوزه گاز، توسعه میدان‌های گازی، معطل برجام و تعلیق تحریم‌ها ماند و شاخص‌های این حوزه از الگوهای درنظر گرفته شده در اسناد بالادستی کشور عقب ماند. با وجود این، اما با آغاز به‌کار دولت‌سیزدهم اقدام‌های مهمی به‌منظور کاهش ناترازی در تولید و مصرف گاز انجام شد که تأثیر آن را در گذراندن زمستان 1401، با چالش‌هایی کمتر از سال‌های گذشته در قطع فراگیر گاز، آن‌هم با وجود رکوردزنی در مصرف، شاهد بودیم. افزایش اکتشاف و برداشت گاز در پارس‌جنوبی، بهره‌برداری از طرح‌های مهم پالایشگاهی با تکیه بر توان متخصصان داخلی، انعقاد قراردادهای گازی با کشورهای همسایه و... سبب افزایش ظرفیت‌های گازی در کشور شد.
چاره‌اندیشی برای بی‌آبی
تنش آبی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور طی سال‌های اخیر بوده‌است؛ مشکلی اساسی که از خوزستان تا همدان را درگیر کرده بود و چاره‌اندیشی برای رفع آن، در دولت گذشته به اجرای برجام منوط شده بود. برهمین اساس هم بود که حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت، 17خردادماه1394در مراسم دهمین دوره جایزه ملی محیط‌زیست اعلام کرد: «تحریم‌ها باید از بین برود تا مشکل آب خوردن مردم حل شود.» در مقابل چنین رویکرد منفعلانه‌ای، دولت‌سیزدهم عمل‌گرایانه وارد میدان مقابله با چالش بی‌آبی در شهرهای مختلف کشور شد و طرح‌های گسترده‌ای را در این حوزه به بهره‌برداری رساند یا اجرای آنها را تسریع کرد. به نتیجه رساندن طرح آبرسانی غدیر در استان خوزستان در شهریورماه1401، یک نمونه از اقدام‌های مؤثری است که دراین زمینه، آن‌هم با توان متخصصان داخلی انجام شد و نشان داد مدیریت تنش آبی در کشور بدون به‌سرانجام رسیدن برجام هم ممکن است.
خداحافظی با بحران‌های حوزه انرژی
در همینه زمینه :
گشتی در اقتصاد جهان
یادداشت