فرش قرمز برای زنان نویسنده جوان

علی‌الله سلیمی؛ روزنامه‌نگار

در میان هنرجویان کلاس‌های داستان‌نویسی در دهه‌های اخیر، دختران جوان درصد بالایی از آمارها را به‌خود اختصاص داده و خروجی این کلاس‌ها هم نشان از موفقیت این طیف از نویسندگان جوان دارد. هر چند در کنار این کلاس‌های داستان‌نویسی که بیشتر جنبه کارگاهی هم دارند، زنان جوان نویسنده‌ای هم هستند که بدون شرکت در این کلاس‌ها، به‌شکل تجربی به نویسندگی روی آورده و آثار قابل توجهی را تالیف و منتشر کرده‌اند.
مروری کوتاه بر کارنامه زنان جوان نویسنده در سال‎های اخیر نشان می‌دهد اغلب این نویسندگان، علاوه بر حوزه اختصاصی داستان‌نویسی، در بخش‎های جانبی هنر نویسندگی مانند زندگینامه‌نویسی، سفرنامه‌نویسی و حتی گزارش‌نویسی هم فعالیت دارند و کوشیده‌اند در حوزه‌های گوناگون نویسندگی تجربه‌آزمایی کنند و چه بسا بسیاری از آنها آثار درخشان و قابل‌توجهی هم در برخی حوزه‌های نویسندگی از خود به یادگار گذاشته‌اند.
این بحث شامل حال تعداد زیادی از زنان جوان نویسنده می‌شود که این روزها در حوزه ادبیات فعالیت دارند. با توجه به اینکه در این فرصت کوتاه مجالی برای معرفی و مرور آثار همه این زنان نویسنده جوان نیست، اشاره به یکی از این نویسندگان و مرور ابعاد کارهای چندسویه وی می‌تواند تصویر روشنی از حضور این روایتگران جوان در عرصه ادبیات معاصر ایران ارائه دهد. در این راستا، از میان زنان جوان نویسنده که این روزها حضور پررنگی در عرصه‌های گوناگون ادبی دارند، می‌توان به «فائضه غفارحدادی» اشاره کرد که در بخش‌های مختلف ادبیات مانند «داستان»، «زندگینامه‌داستانی»، «خاطره‌نگاری»، «روزنوشت» و «سفرنامه‌نویسی» فعالیت جدی دارد. غفارحدادی در بخش داستان و رمان، کتاب«شبیه» را نوشته و منتشر کرده که روایت زندگی یک زوج دانشجوی ایرانی است که در شهر «نیس» فرانسه زندگی می‌کنند و دوست دارند فرزند زمانه خودشان باشند، اما به ناگاه اتفاقی مهیب رخ می‌دهد که نظر همه مردم شهر نسبت به آنها تغییر می‌کند.
 در بخش زندگینامه داستانی، این نویسنده کتاب‌های‌ «خورشید که غرق نمی‌شود» را براساس زندگی شهید محمد شمس و کتاب «خط مقدم» را براساس زندگی شهید حسن طهرانی‌مقدم تالیف و منتشر کرده است. همچنین در بخش سفرنامه‌نویسی، کتاب‌های «دهکده‌خاک بر سر؛ روایت‌هایی از یک سال زندگی در لوزان» و «سر‌بر‌خاک‌دهکده؛ روایت‌هایی از سفر اربعین۹۷» به قلم غفارحدادی منتشر شده است. در بخش «روزنوشت» هم این نویسنده جوان کتاب«به من دست نزن» را در کارنامه خود دارد که عنوان فرعی آن، روزنوشت‌های کرونایی یک نویسنده خانه‌دار است. وی همچنین اثری با عنوان «محسن عزیز» را با رویکرد مستندنگاری تالیف کرده است. جدیدترین کتاب فائضه غفارحدادی باز هم اثری در حوزه سفرنامه‌نویسی با عنوان«الی...»، سفرنامه شامات و حدود سرزمین‌های اشغالی که امسال در سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد. کتاب «الی...» روایت سفر به کشور لبنان و حدود سرزمین‌های اشغالی است. این سفر به‌منظور آشنایی بیشتر با یک خانواده فلسطینی صورت گرفته است. در این سفر، مکان‌های مختلف لبنان از دریچه چشم میزبان فلسطینی نشان داده می‌شود و همین مسئله باعث شده تا سراسر سفرنامه بوی فلسطین بدهد.
فائضه غفارحدادی به‌عنوان یک نویسنده زن که هنوز از نیروی جوانی برخوردار است با داشتن چنین کارنامه ادبی پرباری، نماینده نسل جدیدی از زنان نویسنده ایرانی است که دنیای نویسندگی خود را به یک حوزه خاص محدود نکرده‌اند و بنابر ضرورت زمانه زیستی خود دست به نگارش می‌زنند و در اغلب حوزه‌های نوشتاری هم کارنامه قابل‌قبولی دارند. برای اینکه در این فرصت و مجال اندک یادی از فعالان ادبی در بین نسل جدید زنان نویسنده ایرانی شود، اسامی و بخشی از آثار آنها را در ادامه مرور می‌کنیم. از جمله، ساجده ابراهیمی با کتاب سفرنامه‌ای«خارج از پروتکل» که روزنوشت‌های سفر یک هفته‌ای ابراهیمی به لبنان را شامل می‌شود. ابراهیمی پیش از این سفرنامه، کتاب «هزارجان گرامی» را نوشته که مجموعه‌ای از یادداشت‌هایی درمورد تشییع پیکر سردار سلیمانی است.
ساجدی همچنین در کارنامه ادبی خود، کتابی با عنوان «رفاقت را تمام کرد» دارد که روایت حاج حسین اسداللهی فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، از ۶ شهید مدافع حرم است. نویسنده جوان دیگری که این روزها حضور پررنگی در عرصه ادبیات دارد، الهه آخرتی است با آثاری چون، «حکایت‌زخم‌ها»، «هیچ‌چیز‌مثل‌همیشه‌نیست»، «از‌من‌نخواه آرام بگیرم»، «خواب‌های ناتمام» و «فصل‌رسیدن» که اغلب این آثار رویکرد خاطره‌محور و زندگینامه داستانی دارد. همچنین مریم عرفانیان از چهره‌های فعال ادبیات دفاع‌مقدس است که در کارنامه ادبی خود، آثارهای مستندنگاری و خاطره متعددی دارد. ازجمله کتاب‌های«راهی برای رفتن»، «تا ابد با تو می‌مانم»، «روزهای لاجوردی»، «همیشه منتظر»، «طائر قدس»، «سروها ایستاده می‌مانند» و «به وقت اردیبهشت». نویسنده جوان دیگری که بیشتر در حوزه داستان‌نویسی طی سال‌های اخیر خوش درخشیده، محبوبه حاجیان‌نژاد است که آثاری چون «یاماها»، «ح. دو چشم» و «بوماران» را نوشته و منتشر کرده و جوایز ادبی متعددی را هم برای آثارش از جشنواره‌های داستانی کشور کسب کرده است. از جمله، امسال در بخش داستان کوتاه، سومین جایزه ملی داستان حماسی، حاجیان‌نژاد با داستان «سایه سرخ ها» از برگزیدگان بخش داستان کوتاه بوده است.