معرف ازدواج آری یا خیر؟

هانیه شجاعی زند، روزنامه‌نگار

تغییر سبک زندگی در جامعه و گسترش فضای مجازی و در عین حال کاهش ارتباطات خانوادگی با پیشرفت تکنولوژی  شیوه همسرگزینی را تغییر داده و الگوهای قدیمی و سنتی، به‌تدریج از کارایی و کارآمدی قبلی خود دور شده‌اند و به موازات تنوع و گستردگی حیات اجتماعی انسان‌ها و تسهیل ارتباطات در سطوح مختلف، الگوهای نوین، مطابق با اقتضائات جدید جایگزین الگوها و مدل‌های قدیمی‌تر شده‌اند.
 از سوی دیگر در این برهه، وجود مسائل مختلف اجتماعی به‌ویژه در شهرهای بزرگ، پدیده ازدواج را به‌صورت امری پیچیده و مبهم درآورده است. این وضعیت از یک سو منجر به تأخیر در ازدواج شده است که پیامدهای اجتماعی مختلفی به‌خصوص در ابعاد منفی به‌دنبال دارد و از سوی دیگر، وضعیت‌های مشکل‌زای ازدواج موجب تضعیف بنیان خانواده شده و پدیده بزرگ‌تری به نام طلاق را گسترش داده است.
 در این میان،بحث واسطه‌گری یا شفاعت در ازدواج، در فرمایشات خدای متعال و معصومین(ع) روایت شده است. در سیره‌ بزرگان دین هم توجه به این نکته وجود داشته است. یکی از پاداش‌های چنین فردی این است که خداوند به ازای کار خیر او برایش در بهشت همسری نیکو آماده می‌کند. در این مورد آیت‌الله جوادی آملی در کتاب مفاتیح‌الحیات نقل کرده که در کتاب «الکافی» نوشته شده است که پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله فرمودند: «هر کسی که در ازدواج حلالی میان دو نفر اقدام کند تا اینکه خداوند متعال آن دو را گرد هم آورد، خداوند در روز قیامت همسری از حورالعین به ازدواج او درآورد.»
روایت دیگری هم در کتاب ارشاد‌القلوب نوشته شده با این مضمون که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرموده‌اند: «هر کس در ازدواج زن و مردی تلاش کند، خداوند به تعداد هر مویی از بدنش شهری در بهشت به او کرامت می‌فرماید و پاداش‌اش مانند کسی است که پیغمبری را خریده و در راه خدا آزاد کرده و اگر موقع رفتن به خانه خود از دنیا برود، در قیامت جزو شهیدان خواهد بود.» همچنین هر حرفی که واسطه‌گر در امر ازدواج بزند و هر قدمی که در این راه بردارد، برای او پاداشی به اندازه یک سال عبادت خدا را دارد؛ چراکه پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرموده‌اند: «هر کسی که در کار ازدواج دو نفر اقدام کند و خدا آن دو را گرد هم آورد، خدا به ازای هر قدمی که او در این راه برداشته و هر کلامی که گفته، ثواب یک سال عبادت می‌دهد.»
تشکیل خانواده از مهم‌ترین تصمیمات هر فرد در زندگی فردی و اجتماعی است. به همین‌خاطر همواره در کشورهای جهان به‌خصوص جوامع اسلامی برای تشکیل این کانون مهم واسطه می‌شوند و افراد معمولا در زمان و مکان‌های مختلف و متناسب با شرایط و اوضاع و احوال، از هر راهی برای انتخاب همسر مناسب بهره می‌گیرند. ازجمله این واسطه‌ها می‌توان به خانواده، دانشگاه، حوزه علمیه، محل کار و فضای مجازی اشاره کرد.